«Οι αγεωγράφητοι πληθαίνουν τις μέρες μας, έφθασαν να συναγωνίζονται τους άγλωσσους». Κοινή παραδοχή
«Mάθατε τι γίνεται στο Κατάρ; Δεν έχουν τρόφιμα. Ένας ξάδελφος που δουλεύει εκεί, μας είπε ότι κάνουν αναλήψεις».
Η συζήτηση στην καφετέρια φουντώνει. «Τους απομόνωσαν» λέει κάποιος. «Μην πιστεύετε τίποτα. Ολα είναι θέατρο», λέει άλλος.
Σύντομα το θέμα εξαντλείται, όπως συμβαίνει στις παρέες, και το διαδέχεται ένα άλλο.
«Με την εφαρμογή του GPS (παγκόσμιο σύστημα εντοπισμού θέσης) στο έξυπνο κινητό πας παντού, δεν χρειάζεσαι χάρτες, ούτε οδηγούς», πληροφορεί την παρέα κάποιος που μόλις επέστρεψε από ταξίδι στο εξωτερικό.
«Δηλαδή», τον ρωτάνε, «πας, έρχεσαι χωρίς να μιλήσεις σε κανένα, χωρίς να ζητήσεις πληροφορίες, οδηγίες, χωρίς χάρτη;».
«Ε, ναι κάπως έτσι», απαντά σαστισμένος.
Στο σημερινό σημείωμα συνωστίζονται η υπόθεση του Κατάρ, η χρήση του GPS, οι αγεωγράφητοι κι οι ανιστόρητοι.
Χωρίς Γεωγραφία;
«Καλά, είναι δυνατόν να ταξιδεύεις στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό χωρίς χάρτη;» αναρωτιέται φωναχτά ένας παλιός ναυτικός.
«Μήπως νομίζετε ότι όλοι διδάσκονται επαρκώς το μάθημα της Γεωγραφίας;», λέει μια γιαγιά. «Σας πληροφορώ ότι η εγγονή μου δεν διδάχτηκε σχεδόν καθόλου φέτος Γεωγραφία. Γνωρίζω γονείς που παραπονιούνται ότι θυσιάζεται το μάθημα».
Η συζήτηση συνεχίζεται και καταλήγει σε δύο συμπεράσματα:
• η αποτελεσματική διδασκαλία της Γεωγραφίας απαιτεί προετοιμασία, μέσα και λίγο ταλέντο.
• η μη διδασκαλία της Γεωγραφίας σπάει τον κρίκο που συνδέει την Ιστορία και τη Γλώσσα μας. Γι’ αυτό όταν πληθαίνουν οι αγεωγράφητοι, αυγατίζουν οι ανιστόρητοι και οι άγλωσσοι.
Το ερώτημα αν διδάσκουν τη Γεωγραφία εκπαιδευτικοί με μεράκι για το μάθημα έμεινε αναπάντητο.
Οι κομάντος του Κατάρ
Τώρα ας δούμε την υπόθεση του Κατάρ με το πρίσμα ενός μαθήματος Γεωγραφίας. Μια υπόθεση βαθιά γεωπολιτική που την κατανοεί ένας που έχει διδαχθεί Γεωγραφία.
Πριν ένα μήνα το περιοδικό “Economist” ανέλυε την επεκτατική πολιτική του Κατάρ. Επίλεκτες μονάδες του Κατάρ
-ναι, υπάρχουν τέτοιες- κατέλαβαν λιμάνια στην ευρύτερη περιοχή του Άντεν της Υεμένης. Οι Καταρινοί αγόρασαν και κάποια άλλα. Στόχος τους να ελέγξουν το πολύφερνο ναυτιλιακό πέρασμα. Ο συναγωνισμός στην περιοχή μεγάλος, Κινέζοι και Γάλλοι στο Τζιμπουτί, Σαουδάραβες στην Υεμένη, Αμερικανοί στην Σοκότρα, Τούρκοι στη Σομαλία.
«Ε, δεν θα έλθουν, οι Καταρινοί να μας καπελώσουν» σκέφθηκαν κάποιοι. «Ασε που είναι Δούρειος Ίππος των Ιρανών».
Τι γεωπολιτικό μπέρδεμα!
Τι μας διδάσκει η Ιστορία της περιοχής;
Γιατί άφησαν τη βάση τους στην Μπέρμπερα οι Ρώσοι;
Ποιοί απωθήσανε τους Αμερικανούς κομάντο στη Σομαλία;
«Η Γεωγραφία είναι καταπληκτικό μάθημα!» θα αναφωνούσαν οι μαθητές επιστρέφοντας στο σπίτι τους.
Οι λαθρέμποροι του Bandar Abbas
Η σύνδεση της διδασκαλίας Γεωγραφίας με την Ιστορία είναι άρρηκτη. Το ερώτημα που απασχολούσε την παρέα είναι αν θα πετύχει ο αποκλεισμός του Κατάρ. Ας δούμε το θέμα σαν μάθημα Ιστορίας. Ο εκπαιδευτικός πληροφορεί τους μαθητές για τον πόλεμο της δεκαετίας του ’80, τις εισβολές στο Ιράκ και την περίοδο του πολύχρονου αποκλεισμού του Ιράν από την παγκόσμια κοινότητα. Εμπάργκο λέγανε και εμπάργκο δεν υπήρχε. Ο λόγος; Ας είναι καλά οι λαθρέμποροι των Ιρανικών λιμανιών Kish και Bandar Abbas.
Τι έκαναν; Με μεγάλα ταχύπλοα σκάφη εφοδιασμένα με GPS μετέφεραν του κόσμου τα καλούδια από το Ομάν, τα Εμιράτα και το Κατάρ στο “αποκλεισμένο” Ιράν.
Τι κάνουν τώρα; Ακριβώς το αντίθετο, με τις ευλογίες της Ιρανικής κυβέρνησης. Και μπορούν;
Φυσικά το πέρασμα του Hormuz είναι τόσο πολυσύχναστο από θηριώδη δεξαμενόπλοια που δεν έχει χώρο για πολεμικές επιχειρήσεις. Ποιος θα τολμήσει άλλωστε. Το Ιράν ελέγχει τo πέρασμα με το ναύσταθμό του στο Bandar Abbas.
To εμιράτο Oman που υποτίθεται ότι ελέγχει την άλλη πλευρά του περάσματος έχει αντάρτικο. Αν δεν ήτανε οι Αγγλοι να υποστηρίζουν τον εμίρη του, θα χανόταν ο τουρισμός του.
«Ιστορία και Γεωγραφία είναι μαθήματα super», θα έλεγαν περισσότεροι μαθητές.
Με ένα χάρτη ταξιδεύω
Αν έχετε μαθητή, επενδύστε σε ένα ελληνικό ή σε ένα παγκόσμιο χάρτη. Για να βοηθείστε τα παιδιά να αναπτύξουν την χωρική τους αντίληψη και τη μνήμη τους. Εμαθα ότι η τιμή τους σε βιβλιοπωλεία μας είναι από 3 έως 9 ευρώ .
Συμφωνώ ότι η εφαρμογή GPS στο κινητό σε βοηθάει σε μια δύσκολη στιγμή, σε ένα ξένο τόπο. Σε αυτό είχε δίκιο ο ταξιδιάρης της παρέας μας.
Ομως, το πραγματικό εργαλείο που βοηθά ένα μαθητή να κατακτήσει το μάθημα της Γεωγραφίας (και της Ιστορίας) είναι ένας καλός χάρτης.
Συμπερασματικά
• Η διπλή κωδικοποίηση των πληροφοριών είναι απαραίτητη για αποτελεσματική μάθηση. Στην περίπτωση της Γεωγραφίας γίνεται με ένα παραδοσιακό χάρτη.
• Αγοράζουμε ένα χάρτη σήμερα κι όλο το καλοκαίρι σημειώνουμε πάνω τα σημαντικά γεγονότα με χαρακτηριστικές σύντομες φράσεις.
• Ο χάρτης μας γίνεται καλεντάρι ειδήσεων και φράσεων.
• Αν βάλουμε τη Γεωγραφία στη ζωή μας, πολλά θέματα θα γίνουν πιο κατανοητά.
•Πτυχ.Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στην Δια Βίου Μάθηση, συγγραφέας ‘Μαθαίνω εύκολα’ , ‘Θυμάμαι εύκολα’, ‘Μελετώ αποτελεσματικά’.
•Μέλος Γ.Σ. Ελληνικής Επιτροπής UNICEF.
•Επικοινωνία polygnosi@otenet.gr facebook polygnosi
