Συχνά ακούµε τους ενδιαφερόµενους να επιζητούν πληροφορίες για τη χρηµατοδότηση του τουρισµού. Για την πλήρη εικόνα ανατρέξαµε στο Ελεγκτικό συνέδριο της ΕΕ, ώστε να δούµε τι είδους κονδύλια µπορούν να απαντήσουν σε αιτήµατα επενδυτών του τοµέα του τουρισµού. Μια σοβαρή πηγή χρηµατοδοτήσεων των επενδύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο Πολυετής ∆ηµοσιονοµικός Προϋπολογισµός της ΕΕ (Π∆Π 2021 – 2027), ο οποίος προβλέπει κονδύλιο για τον τουρισµό σε 13 διαφορετικά προγράµµατα και κυρίως, αρκεί να ζητηθούν σε επίπεδο κράτους µέλους, µέσω του γνωστού µας εθνικού προγράµµατος. Και ποιοι είναι οι ωφελούµενοι: Οι επενδυτές του κλάδου του τουρισµού, οι ΜΜΕ και οι περιφέρειες και οι ∆ήµοι της χώρας. Πλήρης ανάλυση περιλαµβάνεται στον Ο∆ΗΓΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΕ που ετοιµάζεται πυρετωδώς και θα δηµοσιοποιηθεί και από τις στήλες της εφηµερίδας µας.
Ο ισχύων κοινοτικός προϋπολογισµός διαδραµατίζει συµπληρωµατικό ρόλο στον τοµέα των επενδύσεων του τουρισµού, υποστηρίζοντας και συντονίζοντας την εθνική πολιτική για τον τουρισµό εκάστου κράτους µέλους, η οποία όµως στηρίζεται µέσω 13 συγκεκριµένων αλλά διαφορετικών προγραµµάτων της ΕΕ. Για τη χρηµατοδότηση στον τουριστικό τοµέα το νοµοθετικό πλαίσιο 2021 – 2027 έχει συγκεκριµένη αναφορά στο Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) 2021-2027, που περιλαµβάνει έναν ειδικό στόχο πολιτικής που σχετίζεται µε τον αειφόρο τουρισµό. Ο αειφόρος τουρισµός µπορεί να υποστηριχθεί και µέσω οποιουδήποτε άλλου στόχου πολιτικής, εφόσον οι επενδύσεις συµβάλλουν στην επίτευξη του στόχου και συµµορφώνονται µε τις ισχύουσες προϋποθέσεις ή απαιτήσεις. Οι δηµόσιες αρχές των κρατών µελών επιλέγουν έργα που θα χρηµατοδοτηθούν µέσω των επιχειρησιακών προγραµµάτων (και παρακολουθούν την υλοποίησή τους).
Ο µηχανισµός ανάκαµψης και ανθεκτικότητας (MAA) παρέχει στα κράτη µέλη τη δυνατότητα να χρηµατοδοτούν επενδύσεις και µεταρρυθµίσεις, συµπεριλαµβανοµένου του τουριστικού τοµέα, ως µέρος των εθνικών τους σχεδίων ανάκαµψης και ανθεκτικότητας.
Ο µηχανισµός ανάκαµψης και ανθεκτικότητας βασίζεται στις επιδόσεις. Αυτό σηµαίνει ότι η Επιτροπή καταβάλλει τα ποσά σε κάθε χώρα µόνο όταν έχουν επιτευχθεί τα συµφωνηθέντα ορόσηµα και οι στόχοι για την ολοκλήρωση των µεταρρυθµίσεων και των επενδύσεων που περιλαµβάνονται στο σχέδιό της.
Κατά συνέπεια, οι επενδύσεις στον τουρισµό αντικατοπτρίζουν την εκάστοτε κυβερνητική ικανότητα απορρόφησης κονδυλίων.
Σε σχετική έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου του 2021 και συνεπεία του δραµατικού αντίκτυπου της πανδηµίας στον τουριστικό κλάδο της ΕΕ, η Επιτροπή δροµολόγησε δράσεις για τον ορισµό τουριστικού θεµατολογίου για το 2030.
Για τον µετριασµό του αντικτύπου της κρίσης της COVID-19 στην τουριστική βιοµηχανία της ΕΕ το ΕΕΣ ζητά από την Κοµισιόν να καθορίσει µια επικαιροποιηµένη στρατηγική για τον τουρισµό της ΕΕ. Θα πρέπει, επίσης, να ενθαρρύνει τα κράτη µέλη να εφαρµόσουν διαδικασίες επιλογής για τις τουριστικές επενδύσεις που χρηµατοδοτούνται από το ΕΤΠΑ, µε σκοπό τη στήριξη του νέου αυτού στρατηγικού προσανατολισµού.
Οι επενδύσεις που σχετίζονται µε τον τουρισµό στο περιβάλλον και στα διευρωπαϊκά δίκτυα µεταφορών, ιδίως σε περιοχές µε οικονοµία που εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από τον τουρισµό.
Έργα που σχετίζονται µε τον τουρισµό, όπως οικοτουρισµός, τοπική γαστρονοµία (εστιατόρια µε ψάρια και θαλασσινά), καταλύµατα, τουριστικά µονοπάτια, καταδύσεις, καθώς και υποστήριξη τοπικών συνεργασιών στον παράκτιο τουρισµό µπορούν να τύχουν κοινοτικής συνδροµής
Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο Plus (ΕΚΤ+) έχει τις δράσεις για την υποστήριξη µέτρων για την απασχόληση των νέων. ∆ράσεις που συνοδεύουν την πράσινη και την ψηφιακή µετάβαση οδηγώντας τις επενδύσεις σε θέσεις εργασίας και ευκαιρίες δεξιοτήτων.
Το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταµείο Αγροτικής Ανάπτυξης για τον τουρισµό περιλαµβάνονται στα εθνικά στρατηγικά σχέδια της κοινής γεωργικής πολιτικής.
Το ίδιο και για το Ευρωπαϊκό Ταµείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας (ΕΤΘΑ).
Το Πρόγραµµα LIFE, για τα περιβαλλοντικά βιώσιµα έργα «παντρεύουν» µέτρα κλιµατικής προσαρµογής µε τον τουρισµό.
Το Πρόγραµµα «Ορίζοντας Ευρώπη» αφορά τη χρηµατοδότηση για την ανάπτυξη νέων προσεγγίσεων, εννοιών και πρακτικών για βιώσιµο, προσβάσιµο και χωρίς αποκλεισµούς πολιτιστικό τουρισµό (Ερευνητικές δραστηριότητες Cluster 2).
Ακόµη και στο Πρόγραµµα ∆ηµιουργική Ευρώπη συµπεριλαµβάνονται δράσεις πολιτιστικών εκδηλώσεων µε τη µορφή φεστιβάλ µουσικής ή παραστατικών τεχνών· κινηµατογραφικά φεστιβάλ και αγορές· branding πόλης µέσω του πολιτισµού, καθώς και ανάπτυξη των δηµιουργικών πτυχών του βιώσιµου πολιτιστικού τουρισµού, των τοµέων του σχεδιασµού και της µόδας.
Το Πρόγραµµα Erasmus+ διαθέτει έργα που καλύπτουν την κινητικότητα, την ανάπτυξη ικανοτήτων και απασχολησιµότητας των νέων στον τουρισµό, τις ψηφιακές δεξιότητες στην πολιτιστική κληρονοµιά, τη µαθησιακή φιλοξενία και την τουριστική ερευνητική καινοτοµία.
Η χρηµατοδότηση τουριστικών ΜΜΕ περιλαµβάνει επενδύσεις σε πάγιο κεφάλαιο ή άυλα περιουσιακά στοιχεία. Υποστήριξη της διαφοροποίησης της οικονοµικής δραστηριότητας, δηµιουργία νέων επιχειρηµατικών ευκαιριών και παροχή βοήθειας στους ανθρώπους να προσαρµοστούν σε µια µεταβαλλόµενη αγορά εργασίας.
Στο Πρόγραµµα ψηφιακής Ευρώπης η χρηµατοδότηση για τη δηµιουργία χώρων δεδοµένων: περιλαµβάνει και ∆ίκτυο Ευρωπαϊκών Κόµβων Ψηφιακής Καινοτοµίας: για την υποστήριξη των τουριστικών ΜΜΕ στον ψηφιακό τους µετασχηµατισµό.
Στο Πρόγραµµα για την ενιαία αγορά εντάσσεται και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων του τουριστικού τοµέα, ιδιαίτερα των ΜΜΕ, και υποστήριξη της πρόσβασής τους στις αγορές.
Τέλος, το Πρόγραµµα ΙnvestEU προβλέπει επενδύσεις για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της βιωσιµότητας και των αλυσίδων αξίας του τουρισµού. Βιώσιµα, καινοτόµα και ψηφιακά µέτρα που θα µπορούσαν να συµβάλουν στη µείωση του κλίµατος και του περιβαλλοντικού αποτυπώµατος του τουριστικού τοµέα.
1 www.eca.europa.eu/Lists/ECADocuments/INSR21_27/INSR_EU-invest-tourism_EL.pdf
