Από παέ και πώδε, οι μέρες απου μεροξημερώνουνε μας σε σιμώνουμε κάθε μέρα και πλια κοντά όθε τσοι μεγάλες εορτές του Δωδεκαημέρου τω Χριστουγέννω, τσοι χρονιάρες μέρες, τσ’ οικογενειακές γιορτές.
Για κείνο και στο μεσοδιάστημα απου μεσολαβούσε ως τουτεσάς τσοι μεγάλες εορτές, οι γι αθρώποι του παλιού καιρού εκλέφτανε χρόνο από τσοι πλια φορτωμένες εργασιακές τωνε υποχρεώσεις και τον αφιερώνανε για τη προετοιμασία τσ’ υποδοχής τω Χριστουγέννω.
Γι’ αυτό κι ανήμερα τουτονά των εορτών, τα φτωχικά τωνε ελάμπανε από καθαριότητα και ήτανε καλοστολισμένα με τα πανέμορφα στρωσίδια και τα ιδιαίτερου κάλλους εργόχειρα, μιας ανεπανάληπτης εποχής, απού η γυναικεία δεξιοτεχνία αποτύπωνε μ’ αυτά τσ’ ευαιστησίες τση.
Ακόμη, τα ντολάπια τωνε ήτανε γεμάτα με ξετρουλιασμένες τσοι πιατέλες, απού ‘τανε στερεμένες εκειά με τα Χριστουγεννιάτικα γλυκίσματα, κουραμπιέδες, μελομακάρουνα και ξεροτήγανα. Παντού εμοσκομύριζε τουτεσάς τσοι μέρες ο Ακρωτηριανός ασβέστης, γιατί ‘τανε ούλα μπαντανισμένα ως τσ’ οξώπορους. Και γι’ αυτό το λόγο οι κατάλληλοι χώροι στσ’ αυλές τωνε ήτανε κι εκείνοι παραγεμισμένοι με φουρνόξυλα και άλλα κατάλληλα για την καμινάδα. Ήτανε μ’ άλλα λόγια ούλα έτοιμα, για να τσ’ υποδεχτούνε τουτεσάς τσοι μεγάλες εορτές τση Χρισιανοσύνης τσοι χρονιάρες μέρες, κι οικογενειακές γιορτές. Γιατί κείνουσας τσ’ ευλοημένους χρόνους, τη ζωή των αθρώπω την εκαθοδήγα η παράδοση, γι’ αυτό κι επορεύουντανε στη ζωή με σύνεση και φρόνηση και μπορεί να τσοι ταλαιπωρούσανε οι δυσκολίες, τα βάσανα κι η φτώχεια, μα συμπορπατούσανε με την ευτυχία. Γιατί δεν εγεμίζανε μόνο τα στομάχια ντωνε παρά εθρέφανε και τα ευγενικά ντωνε αιστήματα. Γι’ αυτό και δεν ήτανε θύματα τσ’ υπεροψίας του εγωισμού και του υστεροπλουτισμού κι αναζητάνε τη χαρά και την ευτυχία, εκειά απού δεν υπάρχει.
Κι έτσα επερνούσανε οι καιροί κι αλλάσσανε τα ζαμάνια. Κι από χρόνο σε χρόνο εχάνουντανε τα καλά κι όμορφα απου εγεμίζανε τσοι ψυχές ντωνε κι ευφραίνανε τσοι καρδιές τωνε. Για να φτάξομε σε τουτηνέ την παράξενη εποχή. Ν’ αναζητούμε τσοι χαϊμένες ομορφιές από τα φωτάκια και τα λαμπάκια π’ αναβοσβήνουνε και πώς θα βολέψομε τ’ απαιτητικά στομάχια μας και θα ικανοποιήσομε τσοι πάσης φύσεως επιθυμίες μας. Κι αδιαφορούμε για τα γραφόμενα στο Ευαγγέλιο «Ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος», Ματθ. Δ’, 4. Και γι’ αυτό και ξεχνούμε το χώρο των αιστημάτω και τσ’ ευαιστησίες τση ψυχής.
Μ’ αποτέλεσμα το κενό απου δημιουργείται να το αναζητούμε εκειά που δεν υπάρχει, όπως είπα και παραπάνω και όι μόνο, αλλά άθρωποι υπεράνω πάσης υποψίας, απούς ελέγανε μια φορά κι ένα καιρό κι εθεωρούντανε απροσπέλαστο κάστρο τσ’ αξιοπρέπειας, στσοι καιρούς τσ’ αθρωπιάς, του φιλότιμου και του σεβασμού. Εδά πετούνε κι εκείνοι το κύρος τωνε και την αξιοπρέπειά ντωνε, απού η κοινωνική θέση ντωνε τωνε προσφέρει, στον Καιάδα τση διαστροφής και τσ’ απάτης. Κι έχομε φτάξει στο σημείο τσ’ αφόρητης δυσοσμίας από τα όσα γροικούνται πως γίνονται ασέλγειες, παιδεραστίες, βιασμοί, απαθρωπιές και πολλώ λογιώ απάτες.
Κλείσετε τσοι δικαστικές αίθουσες κυρίες και κύριοι δικαστές, γιατί η μπόχα απού αναδίδεται από τα όσα γροικούνται, δηλητηριάζουνε συνειδήσεις και φέρνουνε σύγχυση στσ’ αδύναμους και απογοήτεψη κι απελπισία για την αθρώπινη κατάντια. Κι ακόμη, όμως, συνεχίζω με τα χειρότερα, για τα νιάτα μας απου απολεμούνε να βρούνε τη χαμένη ευτυχία στσ’ εξαρτήσεις του αλκοόλ και των διαφόρων ουσιών και καταλήγουνε αξιοθρήνητα θύματα ντωνε, και τραγικές φιγούρες δακτυλοδειχτούμενες ως ιδιαίτερα αποκρουστικές γη και ως παράδειγμα προς αποφυγή.
Ναι! Αυτή είναι η σκληρή κοινωνική πραγματικότητα, όπως βέβαια μας πληροφορούνε τα ΜΜΕ και θωρούμε στις διπλανές πόρτες. Κι η σκέψη μου με ταξιδεύει στα περασμένα, στσοι χρόνους απού βασίλευε η γι αγραμματοσύνη. Απού σαν ήρχουντανε γραμματιζούμενοι επαέ στο καφενέ για να πιούνε τα καφεδάκια ντωνε στο καθαρό αέρα του χωριού, με δασκάλευε ο συχωρεμένος Αφέντης μου, να γροικάς είντα λένε τουτηνά οι γι αθρώποι, γιατί ‘ναι μορφωμένοι άτζεμπις. Είντα θα ‘λεγε αν έζιε εδά;
Όμως ο Χριστός είπε: «Εν τω κόσμω θλίψιν έξετε· αλλά θαρσείτε, εγώ νενίκητα τον κόσμον», Ιωάν. 16.33. Κι είμαστε θάρρος το λοιπός συνάνθρωποί μου! Ως ταχιά την άλλη θ’ ακουστούνε οι γι αθώες παιδικές φωνές να ψέλνουνε τα κάλαντρα στσοι πόρτες μας «Χριστού τη Θεία γέννηση» και ταχιά ταϊτέρου όρθρου βαθέως θ’ ακουστούνε οι καμπάνες των εκκλησιών να ηχούνε χαρμόσυνα. Κι οι ψαλτάδες με στεντορεία τη φωνή θα ψέλνουνε το «Χριστός γεννάται δοξάσατε, Χριστός εξ ουρανών απαντήσατε…» Τουτηνά την ώρα, ας ξεφύγομε από τσοι βοιωτικές μας ανάγκες και να αφήσομε τσ’ ακοές μας να τσοι χαϊδέψουνε οι Θεόπνευστοι ύμνοι απού εταιριάξανε Άγιοι υμνογράφοι. Και οι σκέψεις μας να προβληματιστούνε για το Μέγα μυστήριο της Χριστού ενανθρωπήσεως, δια την ημών σωτηρία. Κι ύστερα;
Αλήθεια, όμως, κιόλας κι ύστερα, ούλοι μαζί στο οικογενειακό τραπέζι για να ‘χομε ομοτράπεζο την ευτυχία. Με την αρχόντισσα νοικοκερά να σερβίρει την πατροπαράδοτη αχνιστή σούπα ς’ ούλους, απού η χαρά κι η γι ευχαρίστηση είναι ζωγραφισμένη στα πρόσωπά ντων, με τα πηγαία χαμόγελά ντωνε. Κι όπως εσυνηθίζανε να σηκώσουνε τα ποτήρια ντωνε για να ευχηθούνε σε ζωντανούς κι αποθαμένους, για να πιούνε μια, απου κάνει του γιατρού εζημιά, όπως έλεγε η συχωρεμένη η μάνα μου. Ετσα θα ξαναμπεί η γι ευτυχία στα σπίθια μας και θ’ αναντρανίσουνε οι κοινωνίες από τσοι λάσπες και τον βούρκο.
Θε μου, βλέπε μας το νου μας.
Καλές, χαρούμενες και ευλοημένες γιορτές.
Καλή Χρονιά κι Ευτυχισμένη.
Χρόνια Πολλά με Υγεία, αναγνώστριες κι αναγνώστες μου κι αναζήτηχτοι.
Το Γεροντάκι
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Από παέ = Από εδώ
Και πώδε = Και πέρα
Οθε = Προς
Ξετρουλιάζω = Γεμίζω τρουλιαστά
Στερεύω = Φυλάω
Μπαντανίζω = Ασπρίζω με ασβέστη
Οξώπορος = Εξώπορτα
Ζαμάνι = Χρονική περίοδος
Απολεμώ = Προσπαθώ
Αφέντης μου = Πατέρα μου
Γροικάς = Ακούς
Ταχιά την άλλη = Μεθαύριο
Ταχιά ταϊτέρου = Αύριο το πρωί
Άτζεμπις = Άραγε
Αναντρανίζω = Ανασηκώνομαι
