Χρήστος Γιανναράς: Πτώση-Κρίση-Κόλαση

Β΄ κείμενο

ΚΑΤΑ ΛΟΓΟΝ ΥΠΑΡΚΤΙΚΟ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΜΟΝΟ Η ΑΓΑΠΗ
Στο δεύτερο κείμενό μου από το εκπληκτικό, σημαντικό βιβλίο του καθηγητή φιλοσοφίας και μοναδικού σύγχρονου Θεολόγου Χρήστου Γιανναρά με τον «τριαδικό» τίτλο «Πτώση-Κρίση-Κόλαση» ή δικανική υπονόμευση της οντολογίας.
Θα αναφερθώ στα κεφάλαια 4-10. Κεφάλαια κρίσιμα, κατά λόγον της υπαρκτικής ελευθερίας, Μόνο η αγάπη.
Ως το κρισιμότατο κεφάλαιο 8, που έχει τίτλο η «ΜΕΛΛΟΥΣΑ ΚΡΙΣΗ», η οποία είναι κυρίαρχη διαχρονικά με αυτό θέμα της μέλλουσας κρίσης ασχολούνται οι Χριστιανοί Ανατολής και Δύσης, με κατά καιρούς μεθερμηνεύσεις της θεμελιώδους βάσης του προπατορικού αμαρτήματος, το οποίο σε κάθε μας επιστημονική μεγάλη εξέλιξη στη Φυσική, στη Χημεία, στα Μαθηματική και στην Κοσμολογία κ.λπ. έχει μια άλλη ερμηνεία.

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΑΙΤΙΩΔΟΥΣ ΑΡΧΗΣ ΤΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙΝ
Στη διαδρομή των 20 αιώνων που γιορτάστηκε το Μεγάλο Χριστιανικό Ιωβηλαίο  για την είσοδο του Χριστιανισμού από τη γέννηση του Χριστού στον 21ο αιώνα 20+1 χριστιανικοί αιώνες με αμέτρητα παραστρατήματα αλλά και εγκλήματα «επ’ ευλογίες», των μεγάλων θρησκευτικών ηγετών…. ως σήμερα που αυτοί οι ηγέτες αγνόησαν και ματοκύλισαν την «κατά λόγον» υπαρκτική ελευθερία που είναι μόνο η αγάπη».
Όμως, ο Φιλόσοφος και Θεολόγος, Γιανναράς μας καταθέτει τον Λόγο του γι’ αυτήν την αγάπη, στην αρχή του 4ου κεφαλαίου που γράφει: «Το ιστορικό πρόσωπο του Ιησού του από Ναζαρέτ, έστω και με πρόσβαση την ατομική κατανόηση, συνιστά και αποκαλύπτει τον τρόπο της αιτιώδους αρχής του ΥΠΑΡΧΕΙΝ, ο οποίος τρόπος είναι η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΑΓΑΠΗ ΑΥΘΥΠΕΡΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΥΤΟΠΡΟΣΦΟΡΑΣ
…Με την αγάπη ο συγγραφέας εκφράζει το εκστατικό πνεύμα, όπου, η λέξη έκσταση είναι παράγωγο του ρήματος εξίσταμαι (έξω ίσταμαι). Για να δηλώνει η αγάπη την έξοδο από τις θωρακίσεις αυτοάμυνας και αυτάρκειας του ΕΓΩ, τη μετάθεση του σκοπού και του τρόπου ύπαρξης να είναι αιτιατές από τη δεδομένη  στις κτίσεις  υπάρξεις ορμής αυθυπαρξίας στην ελευθερία της σχέσης-κοινωνίας με ελευθερία της αυτο-αιτίας.
Και τα φυσικά ευεργετήματα με τα οποία ενεργείται η αγάπη να είναι ενορμητική αναγκαιότητα (αισθήματα, έλξη, πόθος, αλλά, και ως πεδίο ή δυνατότητα ενδεχόμενης και αντικείμενης απροσδιόριστης) ελευθερίας από τη φυσική αναγκαιότητα- πεδίο εκ-στατικής αυθυπέρβασης και αυτοπροσφοράς…

Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ο ΕΙΚΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΥΘΥΠΑΡΞΙΑΣ
Στο 7ο κεφάλαιο με τίτλο: Η ελευθερία ο ΕΙΚΟΝΙΣΜΟΣ της αυθυπαρξίας, ο Χρήστος Γιανναράς αναφέρεται στην εκκλησιαστική εμπειρία και μαρτυρία του ανθρώπου ως απόλυτο σεβασμό του θεού για την ελευθερία του ανθρώπου. Με την εκκλησιαστική οπτική, ότι ο θεός δεν τιμωρεί με αιώνιες, ανέκκλητες ποινές, γιατί ο άνθρωπος κρίνεται «εκ των πραγμάτων» (των υπαρκτικών συνεπειών της ελευθερίας του) αφού ο άνθρωπος επιλέγει τον τρόπο της κτιστότητας ή του ακτίστου που ανταποκρίνεται στον «μανικόν έρωτα» του Θεού- Νυμφίου του.
Για να πει στο τέλος αυτού του Κεφαλαίου ότι, με τα κριτήρια των εμπειρικών επιγνώσεων που κομίζει το ευ-αγγέλιο της εκκλησίας, η επιλογή της  αυτονομίας, δηλαδή της ατομοκεντρικής αυτάρκειας της υπαρκτικής περατότητας, ισοδυναμεί αναλογικά να παρουσιαστεί και να εξεικονισθεί με επιλογή του σκότους και όχι του φωτός.

Η ΜΕΛΛΟΥΣΑ ΚΡΙΣΗ ΟΠΟΥ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΡΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΟΥ
Αυτή αποτελεί το ΜΕΓΑΛΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ, που απασχόλησε τις χριστιανικές εκκλησίες και τους Χριστιανούς, αλλά και άλλους λαούς ως σήμερα, στον 21ο αιώνα στο βιβλίο του Γιανναρά.
Είναι το 8ο κεφάλαιο που εκφράζει την ΕΛΠΙΔΑ της εκκλησιαστικής εμπειρίας  που είναι σαφής όπως την θεωρεί  Χρήστος Γιανναράς. Ο οποίος γράφει, ότι: «Η μαρτυρία της εκκλησιαστικής εμπειρίας εκφράζει ότι ο άνθρωπος κρίνεται από τις επιλογές της ελευθερίας του. Μέσα από την παραβολή του Χριστού, τη λεγόμενη «της μέλλουσας κρίσης» (Ματθ. 25-31 46)».
Η παραβολή αυτή αναφέρεται στο άχρονο «όταν έλθη ο υιός του ανθρώπου εν τη δόξη… τότε συναθροίζονται έμπροσθεν αυτού πάντα τα έθνη». Με την έκφραση «πάντα τα έθνη» να σημαίνει το σύνολο του ανθρώπου.

Η ΑΧΡΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΣΧΑΤΩΝ
Οπότε σαφώς το οτε παραπέμπει στην αχρονία των εσχάτων.
Το γεγονός μπορεί να είναι, μελλούμενο γεγονός, αλλά  μπορεί να είναι και διαρκές-να συντελούνται τα όσα εκθέτει το αφήγημα, σε κάθε περίοδο τελευτής  ανθρώπου, όχι μόνο για τους χριστιανούς για όλους τους ανθρώπους.
Ο συγγραφέας συνεχίζει στο κείμενό του (σελ. 57) να γράψει τα εξής:  «Το ρήμα έλθη» είναι η αναφορά σε αναμενόμενη έλευση του Χριστού, που δηλώνει προσμονή παρουσίας (Δευτέρας παρουσίας), με προσμονή αμεσότητας σχέσεων του Χριστού με τους ανθρώπους – που οι άνθρωποι θα βρεθούν ο καθένας ενώπιον του Χριστού, κάτι που μόνο αδιαστάτως μπορεί να συμβεί.

ΤΟ ΧΑΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΑΚΤΙΣΤΟΥ ΣΤΟΝ ΚΤΙΣΤΟ ΑΝΘΡΩΠΟ
Για να αναφέρει ο Χ.Γ. στη σελ. 45 ότι: Η ζωής της προσωπικής μοναδικότητας του ανθρώπου ενεργείται με τις ενέργειες της ΚΤΙΣΤΗΣ (πεπερασμένης) ανθρώπινης φύσης. Όπου, η αιώνια ζωή, για να είναι «αιώνια» (ελεύθερη από τους περιορισμούς της κτιστότητας) πρέπει να …. ενεργείται με τον τρόπο του ΑΚΤΙΣΤΟΥ. Και αυτός ο τρόπος να είναι «Χαρισμένος στον άνθρωπο». Όπου, «χαρισμένος» θα πει ΟΧΙ επιβεβλημένος, αφού η αναγκαιότητα  θα αναιρούσε την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ που είναι το κύριο γνώρισμα του τρόπου του άκτιστου που πρέπει να  είναι προσφορά χάρισμα («χάρις») του ακτίστου Θεού- στον κτιστό άνθρωπο του αναίτιου στον αιτιατό της αγάπης του – προφορά που ο άνθρωπος ελεύθερα και έμπρακτα (με ενεργό υπαρκτική κατάφαση) μπορεί να την δεχθεί ή να την αρνηθεί.
Ο Χρήστος Γιανναράς μας λέει (σελ. 45) ότι: Για να δοθεί «Το ευαγγέλιο της εκκλησίας αποτελεί τη μαρτυρία της εμπειρίας της, είναι αυτή ακριβώς η βεβαιότητα: «Ότι  ο θεός δεν κρίνει τον άνθρωπο. Γιατί, δεν είναι δικαστής Θεός».

ΟΧΙ ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ ΑΦΟΡΙΣΜΟΙ, ΑΛΛΑ Η ΦΑΝΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ
Όμως, όταν έλθη να καθίσει επί θρόνου δόξης αυτού, ο Χρήστος Γιανναράς (σελ. 56) ερμηνεύει ότι:  «επί   θρόνου  δόξης αυτού: Η λέξη δόξα (Kabol) στα εβραϊκά φανερώνει και θρόνο δόξας, τόπου, τρόπου με την πληρωματική φανέρωση, να αποτελεί την αποκάλυψη ολόκληρης της υπαρκτικής αλήθειας του φανερούμενου προσώπου. Της αλήθειας του ανθρώπου που υπάρχει με τον τρόπο του θεού. Αυτή η φανέρωση από μόνης της, χωρίς άλλο ευεργέτημα, θα αφορίσει, δηλαδή θα διακρίνει-κρίνει τους ανθρώπους σε δύο κατηγορίες». Με το κριτήριο του ξεχωρίσματος να μην είναι η  «συμπεριφορά», διαφορά, αλλά είναι η υπαρκτική διαφορά τρόπου της ύπαρξης με διαφορά γένους.

Η ΕΣΤΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΜΕΛΛΟΥΣΑΣ ΚΡΙΣΗΣ
Χαρακτηριστικό ότι στην παραβολή της μέλλουσας κρίσης περιγράφονται οι άνθρωποι να εκπλήσσονται από τα κριτήρια του διαφορισμού της – διερωτώνται, αν και πότε η συμπεριφορά τους απέναντι στον Χριστό ήταν θετική ή αρνητική. Και ο Χριστός  τους απαντάει ότι  το κριτήριο της «σωτηρίας» ή της απώλειας της ζωής η της ανυπαρξίας είναι το κριτήριο στον  τρόπο της θέωσης ή της εμμονής στον τρόπο της κτιστότητας (της υπαρκτικής περατότητας). Είναι η ελευθερία να θέλεις να υπάρχεις, μόνο επειδή ΑΓΑΠΑΣ. Είναι, ο τρόπος της ΚΕΝΩΣΗΣ από κάθε εμμονή ή απαίτηση  ατομικής ανθυπραξίας, με την ύπαρξη της αυθυπέρβασης και αυτοπροσφοράς.
Αυτόν τον τρόπο μπορεί ο κάθε άνθρωπος να τον πραγματώσει στη σχέση με κάθε συνάνθρωπο: τον πεινώντα, τον διψώντα, τον γυμνητεύοντα και τον ασθενούντα έστω και αν οι άνθρωποι αγνοούν τον Χριστό, την αποκάλυψη του τρόπου της τριαδικής ολοκληρίας, την κύρωση της αγάπης, τη μέγιστη αυτή δυνατότητα που έχει δοθεί  σε όλη την ανθρωπότητα.
Δώρο που ο Χριστός το χάρισε σε Χριστιανούς και μη Χριστιανούς συνανασταίνοντας ο Χριστός τον πανγγενή  Αδάμ της συνανάστασης του Χριστού εκ του τάφου….

Χρήστος Γιανναράς
Πτώση, κρίση, κόλαση
ή η δικανική υπονόμευση της οντολογίας. Ένα σπάνιο βιβλίο αγάπης από ένα διάσημο Έλληνα Θεολόγο, Φιλόσοφο, Στοχαστή.