Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ χρόνος έλεγε ο Ντεμιρέλ (1924-2015), δεν έχει καμιά σχέση με τον καθημερινό. Τα λεπτά γίνονται αιώνες (θυμηθείτε το 17ωρο των διαπραγματεύσεων του Τσίπρα (2015) προκειμένου η Ελλάδα να μπεί στο “αριστερό” και οδυνηρότερο μνημόνιο!), ενώ και οι ώρες μπορεί να φέρνουν ανατροπές εκατονταετιών (θυμηθείτε τον Ελ. Βενιζέλο και τις Συνθήκες που υπέγραψε στις πρώτες δεκαετίες του περασμένου αιώνα). Μερικές φορές, ο διπλωματικός πυρετός, δεν υπόκειται καν σε χρονικά πλαίσια…
Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ χρόνος δεν κινείται με την ίδια ταχύτητα για όλους. Κάποτε φαντάζει ασάλευτος, παγωμένος (χρόνος πένθους, φωτ. 1), ενώ άλλοτε συρρικνώνεται δραματικά (χρόνος Ζελένσκι, φωτ. 2): ο χρόνος, όπως περιγράφεται από τους Έλληνες πολεμικούς ανταποκριτές στο Ρωσοουκρανικό πόλεμο, είναι αμείλικτος. Η συνέχιση, ας πούμε, του πολέμου από πλευράς Ουκρανίας, παρόλο ότι η χώρα έχει υποστεί ανυπολόγιστες καταστροφές και πενθεί συνεχώς θύματα, είναι ευνοϊκότερος τώρα απ’ ό,τι φάνηκε στις πρόσφατες (29/3) διαπραγματεύσεις (Τουρκία). Αντίθετα, η συνέχιση του πολέμου σύμφωνα με το αρχικό σχέδιό τους, έπαψε να ευνοεί τους Ρώσους: ήδη αισθάνονται σοβαρά τις επιπτώσεις από τις οικονομικές κυρώσεις της Δύσης, χωρίς να επιτυγχάνουν αυτά για τα οποία ξεκίνησαν την επίθεση. Όσο δε συνεχίζουν να “σέρνονται” στην Ουκρανία, τα κάθε είδους προβλήματα στη χώρα τους θα διογκώνονται! Με δεδομένη και τη μη αναμενόμενη σφοδρή ουκρανική αντίσταση, αλλά και την ομοθυμαδόν εξοπλιστική βοήθεια της Δύσης, ο χρόνος της “νίκης” ή του αναγκαίου “συμβιβασμού” για τους Ρώσους περνάει μόνο από την επιτυχία ή όχι στο τραπέζι της διπλωματίας.
ΕΝΑΣ ΠΟΛΕΜΟΣ, ειδικά στην Ευρώπη, ανέκαθεν έφερνε ανατροπές στους σχεδιασμούς όλων των κυβερνήσεών της: Πόσο θα διαρκέσει, ποιο θα είναι το κόστος, αν θα “ξυπνήσουν” τα αντανακλαστικά της, αν αρκούν μόνον οι οικονομικές κυρώσεις; Γενικά, σε ποια κατάσταση θα ξημερωθεί η Ευρώπη, όταν σταματήσει κάποτε η “ειδική εκστρατεία” του Πούτιν αλλά και τι “οικονομικά ερείπια” θα αφήσει σε όλους μας; Και επειδή κανείς δεν ξέρει πόσο θα διαρκέσει η εμπόλεμη κατάσταση, πώς θα διαμορφωθεί ο μεταπολεμικός χάρτης, ποιες θα είναι οι σχέσεις μεταξύ των χωρών, ας μη προτρέχουμε. Μέχρι στιγμής φαίνεται πως ο Δυτικός κόσμος (ΗΠΑ, Καναδάς, Μεγ. Βρετανία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και Ε.Ε.) έχουν απομονώσει τη Ρωσία. Είναι ευκαιρία για την Ευρώπη να αλλάξει, κι από τη νωχέλεια δεκαετιών να περάσει στην τακτοποίηση τα του οίκου της: εμβάθυνση θεσμών, κλιματική κρίση, ενεργειακός αναπροσανατολισμός, σχέση Βορρά Νότου (ανισότητες), ΝΑΤΟ, νέα οικονομική και επισιτιστική κρίση· εν γένει όλα πρέπει να ξανασχεδιαστούν.
ΣΕ ΟΛΑ αυτά τα σεισμικά γεγονότα γύρω μας και τα άλλα που θα ακολουθήσουν, ποια είναι η θέση της χώρας μας; Τι αλλαγές θα γίνουν σε νευραλγικούς τομείς (άμυνα, ενέργεια, συμμαχίες, αξιοποίηση “απόδημου” επιστημονικού προσωπικού, αυριανή παιδεία, Υγεία κ.λπ.); Ποια θα είναι η μοίρα της Κρήτης, των Χανίων και της Σούδας; Και για μιλήσουμε με όρους χρόνου, σήμερα αποδεικνύεται περισσότερο από ποτέ ότι “οι καιροί ου μενετοί”