ΡΙΟ 2
(2014 ΕΓΧ 101’)
Κινούμενο, 2η συνέχεια της μεγάλης επιτυχίας Σκην.: Κάρλος Σαλντάνα Μουσ.: Τζον Πάουελ
Όχι, όχι… δεν είμαστε άνθρωποι… είμαστε πουλιά… Οι Μπλου, Τζούελ και τα τρία τους παιδιά, ζουν την τέλεια ζωή στη μαγευτική πόλη του Ρίο Ντε Τζανέιρο. Όταν η Τζούελ αποφασίζει πως τα παιδιά της πρέπει να μάθουν να ζουν σαν αληθινά πουλιά, επιμένει πως όλη η οικογένεια πρέπει να μεταφερθεί στον Αμαζόνιο. Ο Μπλου προσπαθεί να ταιριάξει με τους νέους γείτονες και να προσαρμοστεί στη νέα καθημερινότητά του, ενώ παράλληλα αρχίζει να ανησυχεί για τη ζωή της Τζούελ και των παιδιών του μέσα στην άγρια φύση…
Ο ΜΟΝΟΣ ΕΠΙΖΩΝ
(2014 ΕΓΧ 121’)
Πολεμική, βασισμένη σε αληθινά γεγονότα, αλλά και στο ομότιτλο βιβλίο των Μάρκους Λούτρελ και Πάτρικ Ρόμπινσον Σκην.: Πίτερ Μπεργκ Μουσ.: Στιβ Ζαμπλόφσκι, Explosions in the Sky Ηθ.: Μαρκ Γουόλμπεργκ, Εμίλ Χιρς, Έρικ Μπάνα, Μπεν Φόστερ, Τέιλορ Κιτς
Για να αφηγηθείς μια ιστορία… πρέπει πρώτα… να μείνεις ζωντανός… Η ιστορία μιας ομάδας Αμερικανών καταδρομέων του Πολεμικού Ναυτικού, σε μια μυστική αποστολή στα σύνορα Αφγανιστάν-Πακιστάν, με στόχο την καταγραφή της δραστηριότητας του Αχμάντ Σα, ενός υψηλά ιστάμενου στην ιεραρχία της Αλ Κάιντα. Παγιδευμένοι στις ορεινές περιοχές του Αφγανιστάν, απέναντι σε μια μεγάλη ετοιμοπόλεμη ομάδα Ταλιμπάν, αλλά και σε ηθικά διλήμματα που καθορίζουν το μέλλον τους, οι άνδρες καλούνται να βρουν τη δύναμη και το κουράγιο, ώστε να μείνουν ενωμένοι στη μάχη μέχρι το τέλος. Πέντε μέρες αργότερα, μόνο ένας από αυτούς μένει ζωντανός. Μένει όμως; Άντε πάλι… Πρόκειται για τη χιλιοστή φορά, που σας θυμίζω τη λαϊκή ρήση, «τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι;» Όπως στο σύνολο των ταινιών προπαγάνδας, που κατά κόρον, τα τελευταία χρόνια αποτελούν τον πόλο έλξης από τον αμερικάνικο βιομηχανικό κινηματογράφο, έτσι και αυτή τη φορά, επιχειρείται νέα προσέγγιση στον ηρωισμό και την αυτοθυσία μιας ομάδας διάσωσης από τους απανταχού ‘κακούς’ σε όλη την επικράτεια του πλανήτη.
Το Αφγανιστάν, σε συνδυασμό με το άλλοθι της εξωτερικής πολιτικής και των δυνάμεων καταστολής υποθέσεων, είναι το πεδίο δράσης της ταινίας του Πίτερ Μπεργκ. Βασισμένο σε αληθινή ιστορία ηρωισμού, θάρρους και προσαρμοστικότητας, το σενάριο της ταινίας κινείται με διάθεση χαρτογράφησης των χαρακτήρων, των συμμετεχόντων στην υπόθεση, με φόντο τις περιπέτειές τους και τη σκληρότητα εκ μέρους των ‘κακών’. Ασφαλώς, η κεντρική ιδέα της ταινίας, εκπέμπει το μήνυμα «βρε τι έπαθαν πάλι οι καημένοι οι Αμερικάνοι στο Αφγανιστάν» και όλοι εμείς, ως σκεπτόμενοι θεατές, πρέπει να αναλογιστούμε το μέγεθος της καταστροφής του εσωτερικού κόσμου μιας ομάδας πεζοναυτών. Αν εξαιρέσει κάποιος το σκηνικό χώρο, τις ιδεολογικές συνιστώσες και την υψηλής ραπτικής προπαγανδιστική διάθεση, τότε τι μένει; Μια ταινία χαρακτήρων; Πάνω σε τι και με ποια εξέλιξη και με τι κριτήριο κινούνται αυτοί οι χαρακτήρες; Η δράση, απαιτεί αντίδραση.
Το αφηγηματικό πεδίο, απαιτεί δράση εκατέρωθεν. Απαιτεί συμβολή του υποκειμένου με το αντικείμενο και στη συνέχεια σύγκρουση και κάθαρση. Κακά τα ψέματα. Στον κινηματογράφο, το ένα φέρνει το άλλο και μερικές φορές, οι συνθήκες είναι εξαιρετικά δύσκολες, ώστε να διαχωρίσεις με σαφήνεια τις ιδεολογικές σου διαφορές από το σκηνικό θέαμα, ακόμη κι αν πρόκειται για αληθινά γεγονότα. Η καλλιτεχνική προσέγγιση του Μπεργκ, λοιπόν, γέρνει προς το θετικό πρόσημο. Εξαιρετικά κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, αποκαλυπτικό μακιγιάζ, ήρωες με πάθος για τη ζωή, αφιλόξενα τοπία, σκληρή αντιπαράθεση με την ίδια την αποστολή τους,. Η ομάδα, διατηρεί τα οικογενειακά ιδανικά, πλάι στο ισχυρό πολιτικό τους προφίλ και την αποδοχή για συμμετοχή σε μια πράξη δολοφονική. Θα μου πείτε, δικαιώνεις τους κακούς; Όχι, σε καμία περίπτωση, αλλά ο κάθε άνθρωπος επωμίζεται τις ευθύνες του στο χώρο που ζει. Εκεί βιώνει τα συναισθήματά του, εκεί μοιράζεται τις ιδέες του, εκεί εξελίσσει την ανθρωπολογική του κατεύθυνση. Ποιοι όμως είναι οι κακοί σε αυτήν την ιστορία;
Οι Ταλιμπάν και ο διαστροφικός θρησκευτικο-πολιτικός τους, προσανατολισμός; Ή οι ομάδες κρούσης, που ξενιτεύονται από το χώρο τους για να τοποθετήσουν τα σημεία της ιστορίας σε ευθύγραμμη πορεία; Μήπως και οι δυο δεν προβαίνουν στις ίδιες τεχνικές μάχης; Μήπως και οι δυο πλευρές δεν επιχειρούν σε κοινό στόχο; Μήπως και οι δυο πλευρές δεν είναι εξίσου δολοφονικές, με την έννοια της δικαστικής πλάνης της αφαίρεσης μιας ζωής; Όχι λοιπόν, δεν ταυτίζομαι με καμία από τις δυο πλευρές, ούτε επικροτώ την πολιτική τους, πόσο μάλλον το θρησκευτικό τους φανατισμό και την πολεμική τους διάθεση. Απλώς αναρωτιέμαι για ακόμη μια φορά. Ποιος είναι ο ρόλος του θεού, ποιος είναι ο ρόλος του θύματος και ποιος του θύτη;
ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ GRAND BUDAPEST
(2014 ΕΓΧ / AM 100’)
Κωμωδία Σκην.: Γουές Άντερσον Μουσ.: Αλεξάντρ Ντεσπλάτ Ηθ.: Σαουόρς Ρόναν, Ραλφ Φάινς, Έντουαρντ Νόρτον, Λέα Σεντού, Τζουντ Λο, Όουεν Γουίλσον, Μπιλ Μάρεϊ, Τίλντα Σουίντον, Άντριεν Μπρόντι, Γουίλεμ Νταφόε, Τζεφ Γκόλντμπλαμ, Χάρβεϊ Κέιτελ, Τομ Γουίλκινσον, Μάρεϊ Άμπραχαμ, Μπίλ Μάρεϊ
Τσαφ… τσουφ… το τρένο αναχωρεί… επιβιβαστείτε… την κατάλληλη στιγμή… Οι περιπέτειες του Γκούσταβ Χ, ενός θρυλικού θυρωρού σε ένα διάσημο ευρωπαϊκό ξενοδοχείο, κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου και του Ζίρο Μουσταφά, του νεαρού που εργάζεται στο λόμπι, ο οποίος γίνεται ο πιο πιστός του φίλος. Η ιστορία περιλαμβάνει την κλοπή και την ανάκτηση ενός ανεκτίμητου πίνακα της Αναγέννησης και τη μάχη για μια τεράστια οικογενειακή περιουσία, στο υπόβαθρο μιας ηπείρου, όπου όλα αλλάζουν ξαφνικά και δραματικά… Πέρα από κάθε προσδοκία, οφείλω να ομολογήσω ότι αρχικά, ο κινηματογράφος αποτελεί συμμετοχική πράξη διασκέδασης και απόλαυσης, πριν ακόμα το στάδιο του προβληματισμού. Αυτή είναι και η συνταγή, πάνω στην οποία κινεί τα νήματά του ο Γ. Αντερσον με τη νέα του αυτή ταινία. Εικαστικό κομψοτέχνημα το «Ξενοδοχείο Μεγάλη Βουδαπέστη», μια παραγωγή που δύσκολα θα ξεφύγει από τις μελλοντικές κλεψύδρες της μνήμης μας.
Μια απλή ιστορία, ένας απλός χώρος, μια απλή δράση. Δεμένα όμως, με τρόπο όμως σαγηνευτικό, σε σχεδόν μεθυστική ατμόσφαιρα, που μεταφέρει την αφρόκρεμα της αριστοκρατικής Ευρώπης, μέσα στα διαμερίσματα και τους κοινόχρηστους χώρους ενός ξακουστού ξενοδοχείου. Η παράλληλο δράση της ταινίας, διαθέτει όλα αυτά τα τραγελαφικά χαρακτηριστικά, που προκύπτουν από την ‘αφαίμαξη’ ενός διάσημου πίνακα από τους ιδιοκτήτες του και τις εκπληκτικές καταστάσεις, που δημιουργούνται προκειμένου ο πίνακας να επιστρέψει στη βάση του. Αυτή είναι η αρχή. Στη συνέχεια, με απαράμιλλη κινηματογραφική παιδεία και πηγαίο χιούμορ, ο Άντερσον, μετατρέπει το σκηνικό του χώρο σε πεδίο αφέλειας, αλλά τελικά και διανοητικής κενότητας, εκ μέρους της αριστοκρατικής τάξης. Αυτών, που κατάφεραν να επιβιώσουν από το σκληρό πόλεμο και τώρα πλέον λειτουργούν με αντιστικτική διάθεση. Κοντά στα όρια του σουρεαλισμού και της υπερβολικής λάμψης, οι ήρωες περιφέρονται ανάμεσα στην παραδοξότητα και το σχηματικό, αρκετές φορές καρτουνίστικο ταμπλό.
Οι συνδέσεις των χορογραφικών κινήσεων των ηρώων με το πολύχρωμο ντεκόρ, στο οποίο στεγάζονται, δημιουργούν αυτόματα τον καμβά μιας έντεχνα καλοστημένης, εκλεπτυσμένης ματαιοδοξίας, με φευγάτους διάλογους και πράξεις σουρεαλιστικής απελπισίας. Ένα εξαιρετικά προσεγμένο καστ, που παραπέμπει σε βικτωριανό μυθιστόρημα, με ρόλους άκρως ετερόκλητους, πλην ισόνομους μεταξύ τους, βαθύτατα χωμένους, στην αφέλεια και την παραζάλη του ξέφρενου ρυθμού. Κινηματογραφικός ακαδημαϊσμός; Όχι βέβαια, σε καμία περίπτωση. Αντίθετα, ανατρεπτική, πρωτοποριακή, πρωτότυπη κοινωνική παράφραση, που εθίζει το θεατή στην ομορφιά των χρωμάτων των εικόνων, αιχμαλωτίζοντάς τον επί 2ωρο, ως όμηρο της δυναμική της οπτικοακουστικής τέχνης και αφήγησης. Απίθανοι στο ρόλο τους όλοι, με μικρό προβάδισμα του Ραλφ Φάινς στο ρόλο του Γκούσταβ και της αγνώριστης Τίλντα Σουίντον, που υποδύεται την ηλικιωμένη αριστοκράτισσα. Αν τη χάσετε… θα έχετε ενοχές…
