Η συνεχής ύφεση που πλήττει την χώρα μας αλλά και πολλές ευρωπαϊκές χώρες, παράλληλα με την αυστηρή δημοσιονομική πολιτική που ακολουθούν οι κυβερνήσεις σε ευρωπαϊκό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν δημιουργήσει ασφυκτικές συνθήκες ρευστότητας στην αγορά.
Το “πάγωμα” των τραπεζικών χορηγήσεων σε χώρες που βρίσκονται υπό επιτήρηση μέσω μνημονίων αποτελεί σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα της επιχειρηματικότητας.
Συγκεκριμένα στη χώρα μας αυτή την περίοδο, επιχειρηματίες, νέοι επιστήμονες, αυτοαπασχολούμενοι έχουν ως μοναδική πιθανή πηγή χρηματοδότησης των επιχειρηματικών τους σχεδίων το νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδότησης ΕΣΠΑ 2014-2020, το οποίο έχει προκαθορισμένο άνω όριο χρηματοδότησης ανά πρόταση αναφέρεται σε συγκεκριμένους επαγγελματικούς τομείς, αποκλείοντας συνήθως τις καινοτομίες, απαιτεί αρκετή γραφειοκρατία για τη συμπλήρωση του φακέλου της πρότασης και καθυστερεί πολύ η έγκριση και χρηματοδότηση.
Με αφορμή το μεγάλο ποσοστό απόρριψης επιχειρηματικών αιτημάτων για την χρηματοδότηση επιχειρηματικών σχεδίων από τις τράπεζες δημιουργήθηκε το crowdfunding (“χρηματοδότηση από το πλήθος”) ως μία μορφή εναλλακτικής χρηματοδότησης η οποία ξεκίνησε να λειτουργεί αρχικά εκτός του πλαισίου του παραδοσιακού χρηματοπιστωτικού συστήματος. Είναι μία νέα δημοφιλής μέθοδος για την άντληση κεφαλαίων από μεγάλο αριθμό ενδιαφερόμενων, κυρίως μέσω του διαδικτύου. Το crowdfunding υποστηρίζεται από εταιρείες οι οποίες έχουν σχεδιάσει μία κατάλληλη ηλεκτρονική πλατφόρμα, στην οποία παρουσιάζονται οι νεοσύστατες εταιρείες (startups) ή έργα που χρειάζονται χρηματοδότηση και στην οποία πλατφόρμα έχει πρόσβαση το κοινό. Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που έχουν ανάγκη μικρών κεφαλαίων για να ξεκινήσουν την λειτουργία τους, εκμεταλλεύονται την ραγδαία εξέλιξη στον τομέα της τεχνολογίας των επικοινωνιών και του διαδικτύου καθώς διευκολύνεται μέσω της πλατφόρμας η πρόσβαση των νεοσύστατων επιχειρήσεων στους επενδυτές και το αντίστροφο.
Το crowdfunding μπορεί να διακριθεί σε 3 επιμέρους τομείς:
Κεφαλαιοδότηση (equity model), αυτού του τύπου η επένδυση συνεπάγεται συμμετοχή στο κεφάλαιο μιας εταιρείας.
Δάνεια (lending model), η χρηματοδότηση γίνεται με τη μορφή δανεισμού.
Δωρεές (donation model), χρηματοδότηση για κοινωφελείς και φιλανθρωπικούς σκοπούς.
Το crowdfunding στην Ελλάδα
Σήμερα, λειτουργούν διεθνώς 786 πλατφόρμες crowdfunding, οι 200 από τις οποίες βρίσκονται στην Ευρώπη, με τη Βρετανία να κατέχει ηγετική θέση. Εκτιμάται ότι από το 2010 έως σήμερα έχουν αντληθεί διεθνώς περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια δολάρια.
Στην Ελλάδα μόλις πριν λίγους μήνες ξεκίνησε να λειτουργεί η πρώτη ηλεκτρονική πλατφόρμα από την Εθνική Τράπεζα με ονομασία act4Greece (www.act4Greece.gr) και έχει ως σκοπό να συγκεντρώσει χρήματα μέσω δωρεών για την υλοποίηση έργων πολιτισμού, πρόνοιας, υγείας, αλληλεγγύης, περιβάλλοντος και άλλων. Το υπάρχων θεσμικό πλαίσιο επιτρέπει οι χρηματικοί πόροι που συγκεντρώνονται μέσω του act4Greece να είναι δωρεές και μόνο αν αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο στο μέλλον θα μπορούν να συγκεντρώνονται χρήματα για δανεισμό, αλλά και για συμμετοχή στο ίδιο κεφάλαιο μιας νέας εταιρείας, στηρίζοντας νεοφυείς καινοτόμες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες.
Πλεονεκτήματα του crowdfunding
Η συμμετοχική χρηματοδότηση είναι μία απλή και διεθνώς αναγνωρισμένη πρακτική χρηματοδότησης, όπου κάθε πολίτης, εταιρεία, φορέας, ανάλογα με τις δυνατότητές του μπορεί να συνεισφέρει ελεύθερα, με χρήματα σε οποιοδήποτε τομέα θεωρεί πρωτεύων, όπως κοινωνικής πρόνοιας, αλληλεγγύης ή επιχειρηματικότητας.
Το crowdfunding ενεργοποιεί τη θέληση του κοινού να συμβάλει στην επιτυχία στόχων, παρακινώντας το να γίνει συμμέτοχος σε οποιαδήποτε πρωτοβουλία επιθυμεί να στηρίξει, ενθαρρύνοντας τη συλλογική συμμετοχή και ικανοποιώντας την επιθυμία του να συνεισφέρει ενεργά στην πράξη.
Η μέθοδος αυτή εμφανίζει συγκριτικό πλεονέκτημα στην ταχύτητα και την αμεσότητα παρουσίασης μιας νέας ιδέας μέσω του φορέα υλοποίησης και διαθέτει επιπλέον τα πλεονεκτήματα του χαμηλού λειτουργικού κόστους και της ευρείας κάλυψης και προβολής των προς χρηματοδότηση έργων.
Με αυτό το μοντέλο συμμετοχικής χρηματοδότησης μπορούμε να αλλάξουμε την κουλτούρα και τη νοοτροπία της κοινωνίας μας. Η συνεισφορά του κάθε πολίτη είναι εξίσου πολύτιμη, όσο μικρή ή μεγάλη είναι, όταν υπάρχει ένας συγκεκριμένος στόχος και έργο να υλοποιηθεί και κυρίως όταν υπάρχουν τα εχέγγυα διαφάνειας και νομιμότητας.
Το crowdfunding όπως ήδη λειτουργεί διεθνώς, μπορεί με τη χρηματοδότηση νεοφυών καινοτόμων ελληνικών εταιρειών να αποτελέσει μοναδική ευκαιρία διεξόδου, ώστε από την Ελλάδα της κρίσης να περάσουμε στην Ελλάδα της ελπίδας, της δημιουργίας και της προοπτικής.
