«Οι μικρές ανταρσίες ενάντια στα στερεότυπα που μας κατατρέχουν έχουν τη σημασίας τους. Όχι γιατί μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο, αλλά γιατί μας μετατοπίζουν από βεβαιότητες που μας ακινητοποιούν». Αυτό επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ο διεθνώς διακεκριμένος Χανιώτης αρχιτέκτονας Δημήτρης Αντωνακάκης, μιλώντας στη Διάλεξη της Χρονιάς, που διοργάνωσε το Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (ΚΑΜ) στο Μεγάλο Αρσενάλι το περασμένο Σάββατο, καθώς έπεσε η αυλαία της 6ης Triennale Αρχιτεκτονικής της Κρήτης.
Σε μια κατάμεστη από κόσμο αίθουσα, ο παλιός καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚΑΜ, μίλησε για τη φιλοσοφία που θα πρέπει να διατρέχει εκθέσεις αρχιτεκτονικής, τη σημασία της αρχιτεκτονικής κριτικής, αλλά και την αξία της έννοιας της συλλογικότητας.
«Δυστυχώς υπάρχει ελάχιστη εμπιστοσύνη μεταξύ μας», τόνισε και πρόσθεσε ότι αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης αποθαρρύνει τις δοκιμές και την έρευνα.
Υπογράμμισε την ανάγκη να υπάρξει ένα άλλο «ήθος» που θα βασίζεται στην κριτική προσέγγιση της αρχιτεκτονικής και θα σταθεί απέναντι στους «δαίμονες της αγοράς».
Μίλησε ακόμα για τη ζωτική ανάγκη παρουσίας της αρχιτεκτονικής κριτικής προσέγγισης μέσα στις στήλες του Τύπου, ώστε να υπάρχει μια διαρκής επικοινωνία ανάμεσα στην αρχιτεκτονική σκέψη και την κοινωνία.
Αναφέρθηκε δεικτικά στην κακομεταχείριση παλαιότερων αρχιτεκτονικών έργων, όπως στην περίπτωση της πλατείας του Κολωνακίου και της Πινακοθήκης, επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, ότι «τα έργα που άφησαν οι προηγούμενες γενιές δεν είναι για πούλημα, ούτε θα πρέπει να ακυρώνονται αυτά που μας παρέδωσαν με μια ανιστόρητη αδιαφορία».
Σε ό,τι αφορά το ΚΑΜ το οποίο υπηρέτησε επί 14 χρόνια από τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή, δίνοντάς του ταυτότητα και όραμα, με υπερτοπική απήχηση, ο κ. Αντωνακάκης επεσήμανε ότι «θα πρέπει να γίνει συνείδηση ότι το ΚΑΜ είναι υπόθεση όλης της Κρήτης και όλων μας», ενώ καυτηρίασε την αφομοίωση του ΚΑΜ από την ΚΕΠΠΕΔΗΧ σημειώνοντας ότι ο συγκεκριμένος φορέας δεν χρειάζεται “καπέλα”. Αναφέρθηκε ακόμα στις συνεργασίες που είχε αναπτύξει το ΚΑΜ κατά το παρελθόν με πρεσβείες, ινστιτούτα, ΑΕΙ κ.ά. υπογραμμίζοντας ότι στόχος είναι το ΚΑΜ να ανοιχτεί σε όλη τη Μεσόγειο.
Ως προς την Triennale μίλησε για τη σημασία που έχουν αυτές οι εκθέσεις στην προσπάθεια να προωθηθεί μια κριτική προσέγγιση για την αρχιτεκτονική, να καλλιεργηθεί στο κοινό η δυνατότητα να ασκεί μια συγκροτημένη κριτική, αλλά και να αναπτύσσεται το αίσθημα της κοινότητας – συλλογικότητας μεταξύ των αρχιτεκτόνων. Πήρε, ωστόσο, αποστάσεις από τον τρόπο που οργανώθηκε η φετινή έκθεση, με την κριτική επιτροπή να επιλέγει ποια έργα θα εκτεθούν, λέγοντας ότι η εκθέσεις αυτές θα πρέπει να είναι ανοιχτές και προσβάσιμες σε όλους τους αρχιτέκτονες που θέλουν να εκθέσουν το έργο τους – χωρίς αποκλεισμούς – καθώς στόχος «δεν πρέπει να είναι να μοιράσει κανείς διακρίσεις, αλλά να υπάρξουν τεκμηριωμένα σχόλια».
Για το «αποτύπωμα» που άφησε ο Δημήτρης Αντωνακάκης τα χρόνια που ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής στο ΚΑΜ μίλησαν κατά τον χαιρετισμό τους ο δήμαρχος Χανίων Παναγιώτης Σημανδηράκης και ο πρόεδρος της ΚΕΠΠΕΔΗΧ-ΚΑΜ Γιάννης Γιαννακάκης. Για την προσφορά του διακεκριμένου Χανιώτη αρχιτέκτονα στην αρχιτεκτονική, την έρευνα και τη διδασκαλία – καθώς υπήρξε καθηγητής σε ελληνικά και ξένα ΑΕΙ – αναφέρθηκε ο αρχιτέκτονας Κωστής Μαυρακάκης που προλόγισε τον φετινό προσκεκλημένο του θεσμού Διάλεξη της Χρονιάς.
