» Taylor Jenkins Reid (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη, εκδόσεις Αίολος)
Σύμφωνα με τον ορίζοντα προσδοκιών που είχα εξ αρχής σπεύσει να σκιαγραφήσω για το βιβλίο της Τέιλορ Τζένκινς Ριντ, το Daisy Jones & The Six επρόκειτο να είναι ένα ανάλαφρο ποπ μυθιστόρημα, ένα μουσικό ντοκουμέντο με έντονη οσμή από τη δεκαετία του ’70. Με την πεποίθηση αυτή το έβαλα στη χειραποσκευή, αφού έμοιαζε να είναι ένα βιβλίο κατάλληλο για ταξίδι και για τα ταξίδια συνήθως επιλέγω βιβλία που θα έχουν ρόλο συνοδευτικό και όχι κυρίαρχο, συχνά από την κατηγορία του μη μυθοπλαστικού. Το όνομα του συγκροτήματος δεν μου έλεγε κάτι. Αυτό δεν με έβαλε σε υποψίες αφού οι μουσικές μου γνώσεις για τη δεκαετία του ’70 είναι περιορισμένες. Η αμφιβολία δεν άργησε να εμφανιστεί και κάπου στη σελίδα τριάντα ήθελα να γκουγκλάρω. Ωστόσο, σε μια ταπεινή πτήση εσωτερικού δεν παρέχεται πρόσβαση στο διαδίκτυο. Έμαθα την «αλήθεια» στην αποβάθρα, περιμένοντας το μετρό, ήμουν κιόλας στη σελίδα εκατό.
Το Daisy Jones & The Six είναι ένα απολαυστικό βιβλίο. Είναι η ιστορία μιας μπάντας μέχρι τη διάλυσή της, τη στιγμή που γνώριζε τεράστια επιτυχία. Η Ριντ εμπνέεται από την ιστορία των Fleetwood Mac και μυθοπλάττει τους The Six, μια μπάντα που δημιούργησαν δύο αδέρφια που η μουσική αποτέλεσε τη μοναδική τους διέξοδο κατά τη δύσκολη παιδική και εφηβική ηλικία, και που στην πορεία συνεργάστηκε με την καθηλωτικά όμορφη και ταλαντούχα Daisy Jones. Η Ριντ χρησιμοποιεί όλα τα συστατικά της ροκ μυθολογίας· έρωτες, ναρκωτικά, ίντριγκες και πάθη, κατάθλιψη στη σκιά της δόξας, παρασκήνια και συνεντεύξεις, φωτογραφίσεις, ηχογραφήσεις και περιοδείες, και κυρίως την ιλιγγιώδη άνοδο και την αναπόφευκτη πτώση. Κανένα κλισέ δεν φαντάζει υπερβολικό όταν έχουμε να κάνουμε με μια μπάντα που γνώρισε τη δόξα τη δεκαετία του ’70, η Ριντ το ξέρει και κινείται στα όρια.
Και αν το μέρος της σύλληψης του μυθιστορήματος είναι σημαντικό, καταλυτική είναι η εκτέλεση. Ο τρόπος με τον οποίο η Ριντ αποφασίζει να αφηγηθεί την ιστορία της μπάντας είναι που απογειώνει το μυθιστόρημα. Χρόνια μετά τη διάλυση του συγκροτήματος, μια συγγραφέας θα πάρει συνεντεύξεις από τα μέλη του συγκροτήματος αλλά και από άτομα που κινήθηκαν κοντά στον πυρήνα της μπάντας. Με μια τεχνική κυρίως κινηματογραφική, η συγγραφέας θα συνθέσει σε διαδοχή τις απαντήσεις, παραδίδοντας έναν πολυφωνικό κορμό παράλληλων μονολόγων που συνομιλούν με άξονα τις ερωτήσεις της συγγραφέως που παραμένει αθέατη και σιωπηλή. Με τον τρόπο αυτό ακολουθεί την ιστορία της μπάντας από την ανατολή μέχρι τη δύση της, δίνει σε όλα τα πρόσωπα της πλοκής την ευκαιρία να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, φωτίζει την ιστορία από όλες τις πλευρές και χαράσσει με λεπτομέρεια το μονοπάτι που οδηγεί μέχρι την τελευταία συναυλία του γκρουπ στο Σικάγο, στις 12 Ιουλίου του 1979.
Η Ριντ δεν περιορίζεται στη λειτουργικότητα της αφήγησης ωστόσο. Επιφυλάσσει μια ανατροπή που δικαιολογεί και εξηγεί, επεκτείνοντας τα όρια της αληθοφανούς μυθοπλασίας και καθιστώντας συνολικά πιο στέρεη την όλη κατασκευή. Το Daisy Jones & The Six είναι ένα μυθοπλαστικό ντοκουμέντο. Η Ριντ κατασκευάζει έναν μυθιστορηματικό κόσμο μέσα στον πραγματικό κόσμο. Ο πραγματικός κόσμος ωστόσο είναι σχεδόν μυθιστορηματικός, μέρος μιας μυθολογίας πια, ιδιαίτερα ιδωμένος από το σήμερα. Αυτός ο συνδυασμός κάνει το τελικό αποτέλεσμα εκρηκτικό. Η συγγραφέας προσδίδει διαρκώς περαιτέρω λεπτομέρειες στο δημιούργημά της -στίχοι και μελωδίες, διαφωνίες στην ηχογράφηση και ανατροπές κατά την τελική μίξη- γεγονός που επιτείνει το αίσθημα της αληθοφάνειας, επί της οποίας και στηρίζεται το μυθιστόρημα. Το αφηγηματικό τρικ της Ριντ λειτουργεί άψογα. Το μυθιστόρημα διαβάζεται σε καταιγιστικούς ρυθμούς. Είναι ένα ανάλαφρο ποπ μυθιστόρημα, στον δρόμο που έδειξε το High Fidelity, χωρίς όμως αυτό να συνεπάγεται λογοτεχνική εκποίηση. Η συγγραφέας ελέγχει πλήρως το υλικό της, γνωρίζει μέχρι τελευταία λεπτομέρεια το βιογραφικό του κάθε χαρακτήρα, κάνει ορθή και λειτουργική χρήση των κλισέ και των ανατροπών, κατευθύνει με μαεστρία την πλοκή, ελέγχοντας τις άρσεις και τις υφέσεις της, και πετυχαίνει να δημιουργήσει το αίσθημα της αγωνίας σε μια ιστορία που το τέλος της είναι εξαρχής γνωστό και δεδομένο.
Καθόλου δεν με ένοιαξε που όλο αυτό δεν είναι ένα ντοκουμέντο αλήθειας αλλά μια εν πολλοίς μυθιστορηματική κατασκευή. Το αντίθετο, μάλλον, συνέβη. Εκτός από την εν γένει γοητεία του, ο μύθος διαλύει και το αίσθημα του κοιτάγματος από την κλειδαρότρυπα. Όσο και αν η Ριντ πατάει ως ένα βαθμό σε «αληθινά» γεγονότα, το μυθοπλαστικό πέπλο τα καλύπτει. Η αλήθεια είναι πάντοτε σχετική και κρύβει διαρκώς τον κίνδυνο της απομάγευσης. Εδώ τέτοιος κίνδυνος δεν υφίσταται, η αναγνωστική απόλαυση είναι εγγυημένη στο βιβλίο αυτό, για το οποίο δεν μπορώ να σκεφτώ πιο ιδανική μεταφράστρια από τη Βάσια Τζανακάρη.
Τι και αν ο αρχικός ορίζοντας προσδοκιών εν πολλοίς κατέρρευσε, το Daisy Jones & The Six αποδείχτηκε μια ευχάριστη έκπληξη.
