Επιβολή δασμών σε λάδι, ελιές ορισμένα φρούτα (όπως τα ροδάκινα σε κονσέρβες, ειδικά παρασκευασμένα για εξαγωγή στις ΗΠΑ) , τυροκομικά και κυρίως φέτα και γιαούρτια αποτελούν μια τουλάχιστον περίεργη κινδυνολογία που εμφανίστηκε στα δελτία. Η ουσία πάντως είναι ότι ακόμη δεν έχει ληφθεί απόφαση και η ανάλυση που ακολουθεί σκοπεύει να δώσει επιχειρήματα ικανά να άρουν τις διαθέσεις για αυτήν την επιβολή δασμών. Πάντως το λάδι και οι ελιές της χώρας μας έχουν εξαιρεθεί χάρις στην έγκαιρη κινητοποίηση των ισχυρών λόμπι των καταναλωτών στις ΗΠΑ.
Εύλογα γεννάται το ερώτημα αν πρόκειται για νέα αμερικάνικη πολιτική μαστίγιου και καρότου, ή λάθος εκτιμήσεις επικοινωνιακής πολιτικής; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
1. Η επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ προς την ΕΕ αφορούν παράνομες κρατικές, όπως φαίνεται επιδοτήσεις 4 κρατών μελών προς την Airbus. Το πρώτο επιχείρημα που δεν πρέπει να χαθεί από την οπτική μας είναι ότι η Ελλάδα δεν ευθύνεται για τις επιδοτήσεις που παίρνει η Airbus ούτε ωφελείται απ’ αυτές. Όμως το βασικό είναι ότι στη χώρα μας δεν το πήραν χαμπάρι, παρά οι άοκνες προσπάθειες μερικών από εμάς που πονούμε τον τόπο μας. Έτσι,
2. Από το Μάιο, με άρθρα μας ειδοποιήσαμε ότι οι αμερικάνοι θα βάλουν δασμούς στο εξαγόμενο λάδι στις ΗΠΑ, και ουσιαστικά θα διπλασιαζόταν η τιμή του προϊόντος, που σημαίνει απλά ότι θα χάναμε εισόδημα € 90 εκ. ετησίως. Το ίδιο θα συνέβαινε και με βρώσιμες ελιές και άλλα προϊόντα. Η έγκαιρη ειδοποίηση κινητοποίησε τα λόμπι των αμερικάνων καταναλωτών, με αποτέλεσμα να εξαιρεθούν λάδι και ελιές από τους δασμούς αυτούς. Ίσα που το πήραμε χαμπάρι στην Ελλάδα.
3. Τότε έπρεπε να είχαν γίνει αιτήσεις εξαίρεσης και για τα αλλά προϊόντα με αυτό το σκεπτικό και επίσης με το σκεπτικό των συμφερόντων των καταναλωτών στις ΗΠΑ.
4. Θετική Απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) για τον Τραμπ, του έδωσε το δικαίωμα για επιβολή δασμών ύψους 7,5 $ δις.
5. Ο λόγος ήταν οι αμερικάνικες κραυγές για καταχρηστικές επιδοτήσεις με τη μορφή κρατικών ενισχύσεων προς την κατασκευάστρια αεροπορική εταιρεία Airbus, σε βάρος της Boeing. Η κατασκευάστρια εταιρεία είναι κονσόρτσιουμ τεσσάρων κρατών μελών της ΕΕ (Ισπανία, Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία).
6. Εκτός του ανωτέρω σημείου 1 που αποτελεί βασικό επιχείρημα της πλευράς μας, υπενθυμίζουμε για κάθε αρμόδιο ότι στα μέτρα εμπορικής άμυνας των ΗΠΑ (αντινταμπινγκ, αντισταθμιστικοί δασμοί στις εξαγωγικές επιδοτήσεις), οι ΗΠΑ δεν θεωρούν την καταγωγή των προϊόντων ως καταγωγής ΕΕ, δηλαδή του κοινού μας τελωνειακού εδάφους στην ΕΕ, αλλά στοχεύουν συγκεκριμένα κράτη μέλη ως καταγωγή (πχ καταγωγής Γερμανίας ή Γαλλίας μόνο). Γιατί πρέπει στα αντίμετρα για επιδοτήσεις στην Airbus να στοχοποιούνται προϊόντα από αλλά κράτη μέλη κατά το δοκούν από την Ουάσινγκτον; Αυτό το τονίζουμε ιδιαίτερα και δε θα πρέπει ο υπουργός γεωργίας να αναμείνει τη σύνοδο του συμβουλίου γεωργίας για να θέσει το θέμα. Η άμεση κινητοποίηση προς τις δυο πλευρές (και ΕΕ και ΗΠΑ) διασφαλίζει ελληνικά συμφέροντα και δεν πρέπει να αφεθεί το θέμα έτσι.
7. Εδώ πρόκειται για κακώς εννοούμενη αλληλεγγύη μεταξύ κρατών μελών υπό την έννοια ότι εάν είναι να πνιγεί ένας ή δυο ας πάμε καλύτερα όλοι αύτανδροι για να μην στρεβλωθεί ο ανταγωνισμός μεταξύ κρατών μελών;
Προς το τέλος του τρέχοντος μήνα θα οριστικοποιηθούν αν θα επιβληθούν δασμοί για τα κεράσια και τα ροδάκινα σε κονσέρβες, ειδικής συσκευασίας για τις ΗΠΑ, γαλακτοκομικά προϊόντα και ίσως και άλλα μικρότερης σημασίας για το εμπορικό ισοζύγιο.
Το όλο θέμα θα εξαρτηθεί από την κινητοποίηση, τόσο των δικών μας λόμπι, όσο και κυρίως της ελληνικής κυβέρνησης προς την πλευρά των εταίρων της, στην ακόλουθη λογική:
Αν ξεκινήσουμε από το ερώτημα: Γιατί οι δασμοί που επιβλήθηκαν, ανεξαρτήτως αν είναι δίκαιοι ή μέσο πολιτικής πίεσης, πρέπει να αφορούν 28 κράτη μέλη της ΕΕ, για μια υπόθεση που αφορά 4 κράτη μέλη; Εδώ δημιουργείται ένα εξαιρετικά κακό προηγούμενο, για το οποίο προσπαθήσαμε να βρούμε που εδράζεται και καταλήγουμε στα εξής:
Στις 20/6/2019 υιοθετήθηκε το Νέο στρατηγικό θεματολόγιο 2019-2024. Στη σχετική Απόφαση του Συμβουλίου, οργάνου που λαμβάνει αποφάσεις, καθορίζονται οι ακόλουθες 4 προτεραιότητες:
• προστασία των πολιτών και των ελευθεριών
• ανάπτυξη μιας ισχυρής και δυναμικής οικονομικής βάσης
• οικοδόμηση μιας κλιματικά ουδέτερης, πράσινης, δίκαιης και κοινωνικής Ευρώπης
• προαγωγή των ευρωπαϊκών συμφερόντων και αξιών στη διεθνή σκηνή.
Η 4η και τελευταία προτεραιότητα τιτλοφορείται ως «Προώθηση των ενωσιακών συμφερόντων και αξιών στη διεθνή σκηνή». Μεταξύ άλλων στην ενότητα αυτή του δελτίου τύπου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναφέρονται: Προκειμένου όμως η ΕΕ να υπερασπίσει καλύτερα τα συμφέροντα και τις αξίες της και να συμβάλει στη διαμόρφωση του νέου παγκόσμιου περιβάλλοντος, πρέπει να ανεβάσει τους τόνους και να αυξήσει την αποτελεσματικότητά της. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επιδεικνύουμε μεγαλύτερη ενότητα στις θέσεις που λαμβάνουμε και να είμαστε πιο αποφασισμένοι και αποτελεσματικοί κατά την άσκηση της επιρροής μας… Μια φιλόδοξη και εύρωστη εμπορική πολιτική που εξασφαλίζει τον δίκαιο ανταγωνισμό, την αμοιβαιότητα και το κοινό συμφέρον αποτελεί βασική συνιστώσα σε αυτό το πλαίσιο, τόσο σε πολυμερές επίπεδο σε έναν μεταρρυθμισμένο ΠΟΕ όσο και στις διμερείς σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και των εταίρων της.
Οι αδιαπραγμάτευτες αρχές της δικής μας της ΕΕ έχουν βάσεις και ερείσματα υπαρκτά. Δεν είναι όμως δυνατόν να επεκτείνονται πέραν της λογικής των πραγμάτων. Μια εταιρεία που κατηγορείται για αθέμιτες κρατικές επιδοτήσεις δεν εξισώνεται με επιπτώσεις σε 28 κράτη μέλη. Πρόκειται για μια επικίνδυνη αρχή, η οποία μπορεί να στοιχίσει στη χώρα μας σημαντικούς πόρους και αποτελεί πλέον κυβερνητική υποχρέωση να σταματήσει ευθύς αμέσως την αξίωση δασμών ακόμη και για ένα μικρό ποσό εξαγώγιμου ελληνικού προϊόντος.
Το ρεπορτάζ δίνει παρέμβαση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στον Αμερικάνο υπουργό εμπορίου του Τραμπ. κ. Ροςς. Η ουσιαστική όμως παρέμβαση πρέπει να γίνει προς την πλευρά των εταίρων που ευθύνονται για τις κρατικές ενισχύσεις προς την Airbus.
Το ρεπορτάζ δίνει επίσης μια ξεκάθαρη θέση μέσα από τα έγγραφα, σύμφωνα με μεγάλο δικηγορικό γραφείο στις Βρυξέλλες, το οποίο θεωρεί ότι η κινητοποίηση προς τι δυο κατευθύνσεις που προαναφέραμε μπορεί να δικαιώσουν την ελληνική περίπτωση και να υπάρξει γενική εξαίρεση, για τα ελληνικά προϊόντα.
Η πολιτική δημιουργίας ανύπαρκτης, ή ελάχιστα θεμελιωμένης δασμολογικής κινδυνολογίας δεν εξυπηρετεί κανένα σχέδιο και πιστεύουμε ότι οι έχοντες την ευθύνη θα δράσουν κατάλληλα. Δεν πρέπει επουδενί να αποδεχθούμε τετελεσμένα ούτε αντέχουμε να βάζουμε πλάτη για επιδοτήσεις και μάλιστα όπως φαίνεται παράνομες, για εταιρείες άλλων εταίρων χωρών. Συντασσόμαστε με τη θέση της ΕΕ όταν αφορά τα κράτη μέλη, όχι όταν αφορά ορισμένα και μάλιστα μικρό αριθμό κρατών μελών.
Οι καιροί ου μενετοί και δεν πρέπει να ανοίξουμε τους ασκούς του Αιόλου.
