«Το κυνηγητό της ευτυχίας κοστίζει, είναι χρονοβόρο και εξαντλητικό».
Κοινή παραδοχή
Υπάρχει εργαζόμενος γονέας που δεν αισθάνθηκε ένοχος επειδή δεν έχει αρκετό χρόνο για το παιδί του; Η απάντηση στο ερώτημα είναι μάλλον αρνητική.
Τις τελευταίες δεκαετίες, η εργασιακή μας ζωή όχι μόνο μεγεθύνθηκε, αλλά έγινε και απρόβλεπτη.
Ο γήινος χρόνος μας δεν διαστάλθηκε, ούτε γίναμε κβάντα για να είμαστε παρόντες σε δύο τόπους. Το αποτέλεσμα είναι να χάνουμε τα παιδιά μας, τα παιδιά μας να μεγαλώνουν μόνα τους και να αντιδρούν.
Στο σημείωμα προσπαθώ να δω πώς επηρεάζει η “απουσία” μας την ανάπτυξη των παιδιών κι αν υπάρχουν εναλλακτικές προτάσεις.
Επηρεάζει η απουσία μας;
Η απάντηση είναι κατά αρχάς καταφατική. Σε μια μεγάλη έρευνα που έγινε πριν περίπου 2 δεκαετίες από το Πανεπιστήμιο Drexel σε 900 επαγγελματίες από 25 έως 63 ετών, ερευνήθηκε η σχέση εργασίας και οικογενειακής ζωής. Το ερώτημα ήταν αν αυτές οι δύο πτυχές της ζωής ενός εργαζόμενου ήταν σύμμαχοι ή εχθροί.
Ακόμη κι αν δεν υπήρχε αυτή η έρευνα, αρκεί μόνο να αναλογιστούμε τα ποσά που δαπανάμε σε συμβουλές ψυχολόγων, για να έχουμε μια όψη των επιπτώσεων.
Οι συναισθηματικές ζωές των παιδιών -που για κάποιους γίνονται αόρατα- επηρεάζονται από τις σταδιοδρομίες των γονέων τους.
Σύγχρονα ευρήματα δείχνουν ότι τα παιδιά επηρεάζονται αρνητικά από άλλο ένα λόγο. Οι γονείς τους αποστασιοποιούνται και απομακρύνονται επειδή προσκολλώνται κι αυτοί σε οθόνες. Ενας νέος όρος δημιουργήθηκε για να περιγράψει το νέο φράγμα που στήνεται ανάμεσα σε γονείς και παιδιά όπως θα δούμε παρακάτω.
Ψηφιακή παρεμβολή
ή technoference
Σε έρευνα -Pediatric Research, τεύχος 84 Ιούνιος 2018- τονίζεται ότι η υπερβολική χρήση των νέων τεχνολογιών από τους γονείς επηρεάζει αρνητικά τις αλληλε-πιδράσεις γονέα-παιδιού.
Το παιδί άλλες φορές θάβει στον εσωτερικό του κόσμο το πρόβλημα κι άλλες φορές το εξωτερικεύει με τη συμπεριφορά του. Τα αποτελέσματα έδειξαν επίσης ότι υπάρχει μια αμφίδρομη δυναμική. Οι γονείς επηρεαζόμενοι από την δύσκολη συμπεριφορά του παιδιού τους αποστασιοποιούνται περισσότερο. Τι συνέχεια την φαντάζεστε. Ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται. Η συμπεριφορά των παιδιών γίνεται πιο δύσκολη και το χάσμα μεγαλώνει.
Το εργασιακό άγχος στο σπίτι
Οι βλαβερές συνέπειες του άγχους στην εργασία μεταφέρονται στην οικογενειακή ζωή. Αυτό νοιώθαμε, σήμερα όμως έχουμε άλλη μια εισβολή στον οικογενειακό μας παράδεισο. Είναι η παρέμβαση της εργασίας στην οικογενειακή μας ζωή. Και δεν φτάνει που σκεφτόμαστε την εργασία όταν βρισκόμαστε στο σπίτι με την οικογένειά μας, ας πούμε ότι είναι φυσικό.
Σήμερα έχομε εργοδότες που βομβαρδίζουν προσωπικό και στελέχη με υπομνήσεις, οδηγίες, αναθέσεις εργασιών. Η κατάσταση είχε φθάσει στο απροχώρητο για τους γονείς, οι διαμαρτυρίες τους έφεραν αποτέλεσμα. Γαλλία και Γερμανία απαγορεύουν σε εργοδότες να ενοχλούν με μηνύματα τους εργαζόμενους σε ώρες εκτός ωραρίου.
Στην Ελλάδα θα αργήσουμε να δούμε αυτό το μέτρο, αφού προϊστάμενοι Δημοσιών υπηρεσιών έχουν κάνει κανόνα αυτή τη συνήθεια. Φυσικά θύματα σε κάθε περίπτωση είναι τα παιδιά που στερούνται τους γονείς τους όλο και περισσότερο.
Ποιοτικός χρόνος με το παιδί σας
Τι σημαίνει ποιοτικός χρόνος για σας και το παιδί σας; Μήπως να παίζει και να είμαι κάπου εκεί κοντά να το παρακολουθώ;
«Ας τα να παίζουν αντέχουν» λένε κάποιοι, όμως «οὐκ ἐν τῷ πολλῷ τὸ εὖ, ἀλλ’ ἐν τῷ εὖ τὸ πολύ» έλεγαν οι πρόγονοι μας. Κατ’ αρχάς, οι πολύωρες δραστηριότητες έχουν μηδενικά αποτελέσματα. Υπάρχουν όρια στις αντοχές των παιδιών. Κάποια δεν αντέχουν τις υπερβολικές σωματικές δραστηριότητες, άλλα κουράζονται νοητικά κι άλλα δεν απολαμβάνουν την υπερβολική κοινωνική έκθεση.
Η μήπως να είμαστε μαζί χωρίς ψηφιακές παρεμβολές, και χωρίς την τηλεόραση να παίζει; Αν συμφωνείτε, τότε ποιοτικός χρόνος σημαίνει για να κάνετε διαφορετικά πράγματα, όπως:
• Να χρησιμοποιήσετε ποιοτικό λόγο σε αληθινούς διαλόγους.
• Να τους αφηγηθείτε περιστατικά της ζωής μας.
• Να σχολιάσετε γεγονότα με κριτική σκέψη.
• Να διαβάσετε οτιδήποτε εξωσχολικό κείμενο ή ένα παραμύθι με ένα νήπιο,
• Να περπατήσετε στην πόλη, να παρατηρήσετε τα πρωτοφανέρωτα ή να επισκεφθείτε παππού-γιαγιά.
• Να παίξετε παιχνίδια επιτραπέζια ή εξωτερικού χώρου.
• Να μαγειρέψετε μαζί ότι αρέσει στο παιδί σας.
Συμπερασματικά
• Αν συνειδητοποιήσουμε πώς η σταδιοδρομία μας επηρεάζει την ψυχική υγεία των παιδιών μας έχουμε κάνει το 1ο βήμα.
• Το 2ο βήμα είναι να αναλογιστούμε αν αξίζει αυτή η επικέντρωση μας στην καριέρα μας ή στα κέρδη μας.
• Το επόμενο βήμα είναι να πειραματιστούμε με δημιουργικούς τρόπους για να είμαστε διαθέσιμοι, σωματικά και ψυχολογικά στα παιδιά μας.
• Περισσότερες ώρες με τα παιδιά χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία μας μπορεί να μη είναι επωφελείς.
• Ο στόχος όλων οφείλει να είναι ο ποιοτικός χρόνος, που είναι πραγματικά ανεκτίμητος για τα παιδιά μας.
• Κι αυτό, γιατί ποτέ δεν θα καταφέρουμε να αποκτήσουμε αρκετά από αυτά που δεν χρειαζόμαστε πραγματικά.*Πτυχ.Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στην Δια Βίου Μάθηση,
συγγραφέας ‘Μαθαίνω εύκολα’, ‘Θυμάμαι εύκολα’.
• Επικοινωνία polygnosi@otenet.gr • facebook polygnosi
