Θα μπορούσε κάποιος να πει πως γεννήθηκε μέσα στις νότες· μεγαλωμένη σε ένα μουσικό οικογενειακό περιβάλλον, ήξερε από μικρή ότι θα ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο. Έτσι κι έγινε. Με δίπλωμα στο πιάνο και στο κλασικό τραγούδι, εργάζεται στο Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων, στο οποίο φοιτούσε ως μαθήτρια από τα πέντε της χρόνια, ενώ σχεδόν 20 χρόνια τώρα δουλεύει με σχήματα χορωδιών. Το 2018, η Δέσποινα Δρακάκη επέστρεψε από την Αθήνα στη γενέτειρά της, τα Χανιά, και δημιούργησε τη μεικτή χορωδία Concordia.
Με αφορμή την παρουσίαση στιγμών της Πορνογραφίας του Χατζιδάκι απόψε κι αύριο το βράδυ στις 21:00 στο Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων, οι “διαδρομές” συναντούν την Δέσποινα Δρακάκη στο μουσικό της σπίτι και μας μιλά για το τολμηρό έργο του σπουδαίου συνθέτη, για την μουσική στη ζωή της, αλλά και τα ακούσματα “κονσέρβες” σε έναν τόπο που υποτιμά τον πολιτισμό που παράγει.
Ήταν προδιαγεγραμμένη η μουσική σου πορεία;
Εμένα μου άρεσε από μικρή η μουσική κι όσο θυμάμαι τον εαυτό μου τραγουδούσα και στο σπίτι. Αυτό ήθελα να κάνω από όταν γεννήθηκα και δεν θυμάμαι να “ξέφυγα” ποτέ από αυτόν τον δρόμο, ήθελα να τον ακολουθήσω και το έκανα. Προέρχομαι εξάλλου από μουσική οικογένεια, ο πατέρας μου αγαπούσε τη μουσική κι ήταν ιδρυτικό μέλος της χορωδίας Χανίων, ενώ στα πρώτα του χρόνια είχε μαέστρο και τον Μίκη Θεοδωράκη που ήταν ακόμη στα Χανιά! Η μητέρα μου μάθαινε μαντολίνο, ο θείος μου κι η θεία μου ήταν στη χορωδία Χανίων και γενικά όλοι ασχολούνταν, έστω ερασιτεχνικά, με τη μουσική οπότε γεννήθηκα σε ένα τέτοιο περιβάλλον.
Σήμερα κι αύριο παρουσιάζετε στο Ωδείο με την Concordia στιγμές από την Πορνογραφία του Χατζιδάκι. Γιατί επέλεξες συγκεκριμένα αυτό το έργο; Τι θα απολαύσει ο κόσμος επί σκηνής;
Όταν είχα πρωτακούσει ένα κομμάτι από την Πορνογραφία ήμουν στο Λύκειο και το είχα ακούσει από δύο μουσικούς στην Αθήνα στο Athenaeum Ωδείο σε μια συναυλία, μόνο με μουσική. Έμαθα λοιπόν ποιο κομμάτι είναι, έψαξα τότε το άλμπουμ χωρίς να ξέρω πολλές λεπτομέρειες και τις περισσότερες τις έμαθα τώρα που καταπιάστηκα με αυτό. Όταν ξεκίνησα το 2004 να φτιάχνω σχήματα χορωδιακά είχα στο μυαλό μου το κομμάτι από τότε να το βάλω στο πρόγραμμα και έλεγα να το κάνουμε κάποια στιγμή μουσική παράσταση. Ξεκινώντας τη συνεργασία μου με τη σκηνοθέτιδα της παράστασης Μαρία Λεκάκη, είπαμε να το στήσουμε σιγά-σιγά, με κείμενα, μουσική και να μάθει ο κόσμος ποια είναι η ιστορία της Πορνογραφίας. Κι όλο αυτό θα το περάσουμε μέσα από την παράσταση, με μια ηθοποιό που θα μας ταξιδέψει τέσσερις δεκαετίες πίσω. Το θεώρησα πρόκληση να ασχοληθώ με αυτό. Πήραμε τα υπέροχα τραγούδια και θα εντάξουμε κείμενα για την Πορνογραφία.
Ο Τάσος Καρακατσάνης, που μας έκανε μεταγραφή για πιάνο και χορωδία, ήταν στενός συνεργάτης του Μάνου Χατζηδάκι, ανταποκρίθηκε άμεσα στην πρότασή μου να μας βοηθήσει κι είναι σημαντικό γιατί αλλιώς δεν θα είχαμε το υλικό. Η Γεωργία Μαρκαντωνάκη έχει επιμεληθεί το ενδυματολογικό κομμάτι, ενώ η Λαμπρινή Μποβιάτσου τα καπαπληκτικά σκηνικά.
Μιλάμε για ένα τολμηρό για την εποχή έργο. Η τέχνη, και στη συγκεκριμένη περίπτωση η μουσική και το θέατρο, οφείλει να πρωτοτυπεί και ίσως κάποιες φορές να “προκαλεί”;
Πρόκειται για ένα έργο τολμηρό με προκλητικό τίτλο που ανέβηκε το 1982 και κατέβηκε σύντομα. Ο ίδιος ο Χατζηδάκις στο σημείωμά του όταν κατέβηκε η παράσταση κάνει λόγο για ένα παιχνίδι με τις λέξεις, συναισθήματα και χρώματα ενός απίθανου κόσμου. Δεν με άγχωσε ούτε τρόμαξε καθόλου το γεγονός πως θα ανεβάσουμε μια μουσική παράσταση που δεν πέτυχε τότε στην πρωτεύουσα. Τώρα όσον αφορά την τέχνη γενικότερα, εννοείται ότι πρέπει να πρωτοτυπεί. Γιατί πρέπει να κάνουμε συνέχεια πράγματα δοκιμασμένα και να προχωράμε με ασφάλεια; Ας τολμάμε κι αν κάτι δεν πετύχει δεν πειράζει, την επόμενη φορά κάτι άλλο. Είναι σίγουρο εξάλλου ότι αυτά που παρουσιάζουμε δεν θα αρέσουν σε όλους. Σχετικά με τα κοινωνικοπολιτικά τεκταινόμενα, εμείς δεν θα μπούμε σε αυτή τη διαδικασία γιατί θα το προσεγγίσουμε εντελώς καλλιτεχνικά, γιατί αλλιώς εγώ προσωπικά δεν θα μπορώ να εκφραστώ.
Ερχόμενη στα Χανιά δημιούργησες την Concordia, την αρμονία δηλαδή. Ήταν κάτι που έλειπε από τα Χανιά; Θεωρείς ότι η πόλη επενδύει στη μουσική;
Όταν επέστρεψα από την Αθήνα στα Χανιά θεώρησα ότι χρειάζεται να έχουμε στο Ωδείο μια χορωδία με νέους ανθρώπους. Αυτό έγινε μετά από παρότρυνση του συνθέτη Χρήστου Λεοντή. Θεωρώ ότι η πόλη επενδύει σε αυτό το κομμάτι και μάλιστα φέτος βλέπω ότι έρχεται πολύς κόσμος στο Βενιζέλειο Ωδείο κι έχουμε έναν πρόεδρο, τον Αντωνογιαννάκη Γιάννη που κάνει φοβερή δουλειά σε συνεργασία με τον καλλιτεχνικό μας διευθυντή Γιώργο Αραβίδη ενώ βοηθάει και το ό,τι έχει γίνει ανεξάρτητο πλέον το Ωδείο. Είναι ένας πνεύμονας πολιτισμού για τα Χανιά. Παρατηρώ ότι στα Χανιά γίνονται περισσότερα πολιτιστικά δρώμενα από ό,τι σε άλλες επαρχίες. Με περισσότερη βοήθεια δε από τον Δήμο, θα ήταν ακόμα καλύτερα.
Κατά καιρούς κάνετε σαν ομάδα αφιερώματα σε μεγάλους και κλασικούς καλλιτέχνες. Οι δικές σου επιρροές ποιες είναι; Ποιες μελωδίες σε μαγεύουν και θα κάτσεις να ακούσεις στον προσωπικό σου χώρο;
Εγώ ξεκίνησα με κλασική μουσική και μετά ασχολήθηκα και με το σύγχρονο τραγούδι. Νομίζω πως το ελληνικό ρεπερτόριο μου αρέσει και με εκφράζει περισσότερο, αλλά από εκεί και πέρα τα τελευταία χρόνια έχω ενθουσιαστεί με το μουσικό θέατρο, για αυτό κι έχουμε δημιουργήσει μια μουσικοθεατρική ομάδα. Σπίτι μου τώρα θα ακούσω κλασική τζαζ κι ίσως κινηματογραφική μουσική. Η αλήθεια είναι ότι όλη μέρα ακούω μουσική, από το πρωί μέχρι το βράδυ, οπότε μερικές φορές θέλω να πάω στο σπίτι μου και να μην ακούσω τίποτα!
Πώς είναι να διευθύνει κάποιος μια χορωδία; Πέφτει πάνω σου το βάρος για ένα αρμονικό αποτέλεσμα;
Είμαστε μια ομάδα, δουλεύουμε μαζί κι όλοι μοιραζόμαστε την ίδια ευθύνη. Αυτό που με νοιάζει είναι να υπάρχει όμορφο κλίμα, να έχουμε μια καλή συνεργασία και προσπαθώ να μην αντιμετωπίζω τους χορωδούς διαφορετικά. Δεν αισθάνομαι κανένα άγχος, το απολαμβάνω και περνάω πολύ ωραία. Η δυσκολία σε μια χορωδία είναι ότι δεν μπορούν να συγκεντρωθούν όλα αυτά τα άτομα για πρόβα κ.λπ. Παρόλα αυτά, ενώ κάνουμε βράδυ τις πρόβες, είναι όλοι εκεί! Μιλάμε για 26 άτομα που θα πάρουν μέρος στην παράσταση (ενώ κανονικά η χορωδία απαρτίζεται από 31). Μάλιστα μετά από την παράσταση έχουμε και το πρώτο μας ταξίδι, όπου θα πάμε στην Ναύπακτο τον Ιούνιο για να λάβουμε μέρος σε ένα διαγωνιστικό φεστιβάλ, μια καλή ευκαιρία κι εμπειρία για τους χορωδούς μας όπου θα ακούσουν χορωδίες από όλη την Ελλάδα.
Οι νέες τάσεις και τα είδη μουσικής, όπως η τραπ, που γνωρίζουν επιτυχία κυρίως σε νεαρότερες ηλικίες σε τρομάζουν;
Δεν μου αρέσουν και πολύ και νομίζω σε λίγα χρόνια δεν θα υπάρχει ζωντανή μουσική, αλλά όλα θα είναι κονσέρβα, καθώς μιλάμε για μια μουσική χωρίς συναισθήματα. Σίγουρα φταίνε τα λανθασμένα πρότυπα και πιστεύω θα ήταν καλό κατά κάποιο τρόπο όλα τα σχολεία να ήταν μουσικά σχολεία, δηλαδή να έχουν ουσιαστική μουσική στο πρόγραμμά τους. Προσπαθούμε όσα παιδιά έρχονται εδώ να ανοίγουν οι ορίζοντές τους, να ακούνε και να γνωρίζουν άλλα είδη. Μαθητές μου στο τραγούδι ξεκινούν με άλλα ακούσματα από αυτά που παρουσιάζουν στο τέλος και παρατηρώ πως τους αρέσει τελικά. Θυμάμαι μια φορά μια μαθήτρια με είχε ρωτήσει: «Ο Χατζηδάκις είναι τραγουδιστής;», δηλαδή συχνά αγνοούν ακόμη και τέτοια ονόματα.
Ποια πιστεύεις είναι η λύση;
Να υπάρχει στο σχολείο μουσική, ουσιαστικά μαθήματα κι όχι απλά δυο-τρία τραγούδια στην 28η Οκτωβρίου. Έτσι όπως το βλέπω βέβαια μάλλον θα βγει κι αυτή. Εδώ έχουν ρημάξει τον πολιτισμό και σίγουρα υπάρχει κάποιος λόγος που υποτιμάται η καλλιτεχνική εκπαίδευση, που ισοπεδώνεται ο πολιτισμός κι αυτό είναι στενάχωρο. Εμείς όσο μπορούμε φωνάζουμε, το θέμα βέβαια είναι τα νέα παιδιά που έρχονται σε έναν τέτοιο χώρο.
