Ι.-Η ΕΕ (27 κράτη-µέλη σήµερα) είχε σκοπό όταν ιδρύθηκε (1950), να αποτελέσει σταδιακά έναν ισχυρό πόλο οικονοµικό και αµυντικό σε ατιστάθµισµα των ΗΠΑ και της ΕΣΣ∆. Έτσι πορεύτηκε ώσπου η εξ Αµερικής “εισαγόµενη” οικονοµική κρίση (2009) έπληξε τόσο ορισµένα κράτη-µέλη (Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ισπανία, Ελλάδα κ.λπ.), όσο και το ευρώ της. Ήταν µια κρίση που κόντεψε να διαλύσει τη συνοχή της! ∆εν υπήρχε καµιά αντίστοιχη πρόβλεψη ούτε καν σχεδιασµός για την αντιµετώπισή της. Η Γερµανία, “η ατµοµηχανή” της ΕΕ, αποφάσιζε για τα πάντα… Μετά ήλθαν η πανδηµία (2019) και οι δυο πόλεµοι (Ρωσοουκρανικός, Ισραηλοπαλαιστινιακός) που φανέρωσαν περισσότερο τη γύµνια της. Εξάλλου, εδώ και 3 χρόνια ζούµε µε την απειλή µιας πολεµικής σύρραξης (ΝΑΤΟ-Ρωσίας) αλλά η Ευρώπη ακόµη συσκέπτεται περί “κοινής αµυντικής πολιτικής” χωρίς να παίρνει ουσιαστικές και εφικτές αποφάσεις.
Στις πρόσφατες Ευρωεκλογές (9/6), πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις -και η ελληνική- υπέστησαν σοβαρές ήττες από το διαρκώς ανερχόµενο ακροδεξιό, συντηρητικό, εθνικιστικό και ξενοφοβικό πολιτικό ρεύµα: µια επείγουσα προειδοποίηση ότι ο κίνδυνος της κατάρρευσης της ευρωπαϊκής δηµοκρατίας είναι προ των πυλών. Απέδειξαν επίσης, έστω και δια της µεγάλης αποχής, ότι οι κρίσεις που βιώνουµε είναι µεγαλύτερες από το µπόι των ηγετών µας!
ΙΙ.-ΑΝΕΚΑΘΕΝ σε κάθε νέο εγχείρηµα υπάρχουν και εγγενείς αδυναµίες που τα αποτελέσµατα αργά ή γρήγορα πλήττουν όλους. Κάτι που συµβαίνει και µε την ΕΕ:
-(ΕΕ-ΗΠΑ) Το σπουδαιότερο µεταπολεµικό εγχείρηµα ειρηνικής συνύπαρξης κρατών, η ΕΕ, ιδρύθηκε περίπου κατά προτροπή των ΗΠΑ. Ώστε από κοινού οι δυο συνασπισµοί, εν καιρώ “ψυχρού πολέµου”, να αντιµετωπίσουν αποτελεσµατικότερα την ΕΣΣ∆. Η σηµερινή δηµοκρατική ΕΕ δηµιουργήθηκε ως ανάχωµα στο σοβιετικό δικτατορικό σταλινικό καθεστώς. Έκτοτε προσδέθηκε στο άρµα των ΗΠΑ. Έτσι, δεν µπόρεσε να αντιδράσει, ως αυτόνοµη οντότητα στις αντισοβιετικές εξεγέρσεις των ευρωπαϊκών χωρών του “Σιδηρούν Παραπετάσµατος” (Πολωνία, Ουγγαρία 1956, Τσεχοσλοβακία 1968)· αντίθετα, παρασύρθηκε στον πόλεµο του ΝΑΤΟ κατά της Γιουγκοσλαβίας (1999) και τώρα στο Ρωσοουκρανικό και στον Ισραηλοπαλαιστινιακό..
-(Γλώσσα, Θρήσκευµα, Προοπτική) Σε αντίθεση µε τις ΗΠΑ που έχουν κοινό θρήσκευµα και πολίτευµα, κοινό οµοσπονδιακό δίκαιο και Παιδεία, κοινή γλώσσα και εθνική συνείδηση, η ΕΕ βρίσκεται ακόµη στο δίληµµα αν θα µείνει πολυεθνική οντότητα ή θα γίνει κάτι το ενιαίο. Υπάρχει µια βραδύτητα στην εφαρµογή της µελλοντικής προοπτικής για κατάργηση των εθνικών συνόρων, για ενιαία οικονοµία, ενιαία εξωτερική πολιτική και Άµυνα, για διαµόρφωση ευρωπαϊκής συνείδησης στους πολίτες της κ.λπ.
-(Αλληλεγγύη) Εδώ και 70 χρόνια, η ΕΕ δεν έχει οργανώσει µια δική της “οµπρέλα” αλληλεγγύης για τα κράτη µέλη της. Ως Έλληνες έχουµε πικρή εµπειρία αυτής της τροµακτικής έλλειψης, τόσο µε την οικονοµική κρίση που µας ταλαιπώρησε επί δέκαετία (2009-2019), όσο και µε την τουρκική επιθετικότητα.
-(σηµερινό status) Η ΕΕ ιδρύθηκε ως φιλελεύθερη δηµοκρατική οντότητα, υιοθετώντας µια ποικιλία ιδεολογιών διακυβέρνησής της: χριστιανοδηµοκράτες, συντηρητικοί, σοσιαλιστές, νεοφιλελεύθεροι, πράσινοι/οικολόγοι, ευρωπαϊκή Αριστερά κ.λπ. Η διαφορετικότητα της πολιτικής σκέψης είναι στο DNA της, όχι όµως και η διαφορετικότητα στο θρήσκευµα, το φύλο ή τη φυλή. Αυτό που φάνηκε από τις πρόσφατες Ευρωεκλογές είναι ότι οι πολίτες της επιθυµούν:
• καταπολέµηση της φτώχειας µε δικαιότερη κατανοµή του πλούτου·
• διατήρηση της ειρήνης στην ευρωπαϊκή ήπειρο-και όχι µόνο·
• ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας και προώθηση της διεθνούς συνεργασίας·
• προώθηση και διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωµάτων, της δηµοκρατίας καθώς και των ευρωπαϊκών αξιών.
Στην εποχή µας όλα µ ε τ α λ λ ά σ σ ο ν τ α ι. Οι ιδεολογίες και η ΕΕ γιατί µένουν πίσω;
Στ.Γ.Κ., stcloris@gmail.com
