» Ενα απολογιστικό φωτογραφικό λεύκωμα
Από τον Μιχάλη Πολυχρονάκη
Θα μπορούσε, μεταφορικά, χρησιμοποιώντας τη φωτογραφική ορολογία “Point and shoot” (το γνωστό μας κλικ) να χαρακτηριστεί ως διπλός φωτογραφικός «πυροβολισμός» η φετινή εκδοτική δραστηριότητα του εικαστικού μας φωτογράφου Μιχάλη Πολυχρονάκη.
• Καθώς, φέτος, ο Χανιώτης καλλιτεχνικός δημιουργός «πυροβόλησε» με δυο εκλεκτά εκδοτικά εγχειρίδια σχετικά με την καλλιτεχνική φωτογραφία και την 24ετή παρουσία του στη δημιουργική «αναλογική» φωτογραφία.
• Πρόκειται για την έκδοση «Φωτο-γραφήματα» που κυκλοφορήθηκε τον Ιανουάριο του 2013 και είναι ένα βιβλίο κειμένων και δοκιμίων καλλιτεχνικού και φιλοσοφικού περιεχομένου για την καλλιτεχνική φωτογραφία… χωρίς φωτογραφίες.
• Αλλά, επίσης, και για το υπέροχο λεύκωμα φωτογραφιών επιλεγμένων ενοτήτων από τη δουλειά του δημιουργού με τίτλο «Διά γυμνού οφθαλμού» Μιχάλης Πολυχρονάκης Φωτογραφίες 1989 – 2012».
Εικαστικός φωτογράφος
• Ο «εικαστικός» (επιθετικός προσδιορισμός που του αποδίδεται από κριτικούς τέχνης) φωτογράφος Μιχάλης Πολυχρονάκης, είναι ένας από τους αγαπημένους Χανιώτες καλλιτεχνικούς δημιουργούς με μεγάλη αναγνωρισιμότητα όχι μόνο στα Χανιά, τόπο καταγωγής του, αλλά και στην Ελλάδα και στη διεθνή καλλιτεχνική κοινότητα. Εξ αιτίας τόσο της πληθώρας των ατομικών και ομαδικών εκθέσεων στις οποίες συμμετείχε, αλλά και λόγω των διεθνών πρώτων βραβείων, χάλκινων μεταλλίων και επαίνων που έχει κερδίσει σε διεθνείς διαγωνισμούς. Επίσης, λόγω των πολλών ελληνικών και διεθνών αναρτήσεων, δημοσιεύσεων και συμμετοχών του σε ποικίλες ελληνικές εκδόσεις.
Φωτο-γραφήματα
• Όλα αυτά τα χρόνια της πλούσιας καλλιτεχνικής του δημιουργίας, ο φιλοσοφημένος καλλιτέχνης φωτογράφος παρέμενε σχεδόν «άφωνος» στο «περιθώριο» της καλλιτεχνικής του δημιουργίας. Καθώς πιστεύει ότι οι «ο καλλιτέχνης δεν πρέπει να μιλάει για την τέχνη του αλλά εκείνη γι’ αυτόν». Είναι άλλωστε του «ολίγου και του ακριβούς» στα λόγια του. Γι’ αυτό και τις ατομικές και ομαδικές εκθέσεις του τις προλόγιζε απλά. Με ένα λιγόλογο, κατανοητό -πλην «πλατωνικά» φιλοσοφημένο κείμενο. Ίσα – ίσα, ως συνοδευτικό-υποστηρικτικό του μύθου που διηγούνταν οι φωτογραφίες του.
• Ωστόσο φέτος μας εξέπληξε ευχάριστα. Αφού, χωρίς να απέχει από το πιστεύω του, διαβάσαμε στην πρώτη φετινή του έκδοση κείμενά του για την φωτογραφία με τίτλο «Φωτο-γραφήματα» (Ιανουάριος 2013).
• Φυσικά, εξηγεί την σκοπιμότητα του εγχειριδίου που δεν είναι άλλη από την ανάγκη για «φιλολογική» υποστήριξη του εκάστοτε εκτιθέμενου υλικού» λόγω εμπλοκής του και με τη διδασκαλία της φωτογραφίας. Ταυτόχρονα, ως διαλεκτικός φιλόσοφος προσθέτει εισαγωγικά: «…Θα ήταν ευχής έργο, τα κείμενα που ακολουθούν να αποτελέσουν έναυσμα γόνιμων φωτογραφικών συζητήσεων ή και αντιπαραθέσεων».
• Σ’ αυτά τα φωτο-γραφήματα, αυτός ο κατ’ εξοχήν φωτογράφος, περιλαμβάνει κείμενα από τους μύθους των θεματικών φωτογραφικών ενοτήτων της δουλειάς του, αλλά… χωρίς φωτογραφίες. Επίσης, όπως ήδη γράψαμε περιλαμβάνει πολύ σημαντικά, λιτά και κατανοητά, δοκιμιακά «φιλοσοφικά» και επεξηγηματικά κείμενα για τη φωτογραφία.
Διά γυμνού οφθαλμού
• Η δεύτερη φετινή έκδοση του Μιχάλη Πολυχρονάκη «Δια γυμνού οφθαλμού» κυκλοφορήθηκε φέτος το καλοκαίρι (2013). Αυτή τη φορά όμως πρόκειται για ένα αμιγώς φωτογραφικό λεύκωμα με επιλογές από 17 ενότητες της δουλειάς του από το 1989 μέχρι το 2012, μεταξύ των οποίων «Τα ταμπακαριά», «Το ναυάγιο», «Ερείπια», «Αράδαινα», «Ο ταρσανάς» κ.ά.
• Επίσης περιλαμβάνονται φωτογραφίες από τη «μυθική» δουλειά του «Το σαπουναριό» η οποία δεν έχει ακόμα εκτεθεί συνολικά. Ωστόσο, αν οι πληροφορίες μας είναι σωστές, είναι πιθανόν να δούμε επιτέλους αυτή τη «μυθική» ενότητα στο πρόγραμμα των φετινών εκθέσεων της Δημοτικής Πινακοθήκης. Γεγονός που θα προσδώσει προστιθέμενη πολιτιστική αξία τόσο στην πινακοθήκη μας όσο και στα Χανιά, τόπο γέννησης και εικαστικής δραστηριότητας του αναγνωρισμένου διεθνώς εικαστικού μας φωτογράφου.
• Το λεύκωμα περιλαμβάνει φωτογραφίες μέσω των οποίων ο Πολυχρονάκης έχει διηγηθεί τον «δικό του» μύθο για τον χωροχρόνο. Αφού, ο χώρος, το φως (για την ακρίβεια η σκιά) και κυρίως ο χρόνος παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στα έργα του. Και, μέσα από το δικό του καθρέπτη – οφθαλμό, αποκαλύπτει τα κρυμμένα μυστικά τους. Αποκαλύπτει, το ενεργειακό τους απο-τύπωμα στο χρόνο: Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Τα τρία χρονικά στοιχεία που… «στοιχειώνουν» στα έργα του, μέχρι σήμερα, και συναποτελούν αναγκαίες συνθήκες για τη δική του και στη συνέχεια δική μας παραμυθία.
Συλλεκτικό – απολογιστικό – αναδρομικό
• Πρόκειται, λοιπόν, για ένα λεύκωμα καλλιτεχνικό, αναδρομικό, συλλεκτικό και κατά ένα τρόπο «αυτο-βιογραφικό»- απολογιστικό της 24 ετούς καλλιτεχνικής φωτογραφικής του πορείας – δημιουργίας. Ένα χρηστικό πορτοφόλιο για πολλούς. Για κριτικούς και ιστορικούς τέχνης, για πινακοθήκες και εικαστικές συλλογές και για κάθε λάτρη της καλλιτεχνικής φωτογραφίας.
• Μέσω αυτού, ο Μιχάλης, επέλεξε να προβεί σε ένα δημόσιο «απολογισμό» του μέχρι σήμερα, έργου του με «όπλο» την τεχνολογία της «αναλογικής» φωτογραφίας. Γι’ αυτό και στο επιμύθιο του τόμου γράφει: «…Η αναδρομή αυτή, λυτρωτική και σωτήρια για μένα, όχι μόνο απελευθερώνει τις φωτογραφίες μου από εμένα, αλλά και αντίστροφα, με αποδεσμεύει από αυτές Γίνομαι έτσι δεκτικός και ελκυστικός σε κάθε τι καινούργιο που έρχεται και δεν γνωρίζω…».
• Δεν είναι επομένως μία τυχαία επιλογή του χρόνου του δημόσιου απολογισμού του καλλιτέχνη. Αφού μαζί με τον «αποχαιρετισμό» στα «όπλο» της αναλογικής τεχνολογίας ο Μιχάλης ανακοινώνει δημόσια και την αυτοεπιστράτευσή του στο «όπλο» της «ψηφιακής» τεχνολογίας.
• Και γράφει: « Μα αυτός ο δημόσιος απολογισμός, έχει και μιαν άλλη πλευρά…Αποχαιρετώ την «αναλογική» λεγόμενη φωτογραφία, για να δοκιμαστώ στην λεγόμενη «ψηφιακή». Και λέω λεγόμενη, γιατί κατά την γνώμη μου και οι δύο όροι είναι καλλιτεχνικά σαθροί. Αυτό που έχει σημασία, είναι οι τεχνοτροπίες και όχι οι τεχνολογίες. Ακόμα και όταν μια τεχνολογική αλλαγή γεννά μια νέα τεχνοτροπία, το σημαντικό βρίσκεται στην δεύτερη και όχι στην πρώτη… ». Για να καταλήξει: «…Ευεργετημένος και πλουσιότερος, παίρνω την ευχή της, πολύτιμο εφόδιο σε τούτο το μοναχικό ταξίδι του πηγαιμού που είναι και γυρισμός και, με την παραίνεση και του ποιητή, εύχομαι ως την επόμενη αντάμωση, «να’ ναι μακρύς ο δρόμος»…
• Το ευχόμαστε και βέβαια περιμένουμε να δούμε τους στόχους των …ψηφιακών «πυροβολισμών» του Μιχάλη Πολυχρονάκη.
