Εκδιήγηση και μαρτυρίες – ενός νέου τότε, 18 χρονών…
H ΔΙΑΦΟΡΑ ΗΓΕΤΗ ΚΑΙ ΑΡΧΗΓΟΥ
Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης πορεύτηκε στην αιωνιότητα με τιμές αρχηγού κράτους. Με έκδηλη την μεταθανάτια αναγνώριση της αξίας του. Όμως, στη μακρά και έντονη πολιτική διαπόρευσή του ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης αντιμετώπισε μια σκληρή αντιπαλότητα, γιατί δεν ήταν γεννημένος από τη στόφα του αρχηγού, αλλά από το γενότυπο του ηγέτη. Διαφορά σημαντική που διαφοροποιεί αποφασιστικά το όφελος ή τη ζημία της Δημοκρατίας.
Γιατί, ο Αρχηγός αγρεύει οπαδούς και εξαρτάται από αυτούς ενώ, ο ηγέτης απευθύνεται σε ελεύθερους πολίτες για να τους οδηγήσει αντί να τους χειραγωγήσει, όπως κάθε αρχηγός, παρασύροντάς τους σε δρόμους περιστροφής.
Όμως, κάθε ηγέτης, αντίθετα με τον κάθε αρχηγό έχει το ύφος του μπροστάρη και τη δική του σταθερή ρεαλιστική πολιτική, που επικοινωνιακά αγγίζει τα όρια της μη λαϊκιστικής αμεσότητας.
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ
ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ
Με τον ηγέτη να εμπνέει γενοτυπικά μεν, αλλά να μην ενθουσιάζει άμεσα. Έτσι, γνώρισα τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη στα 18 μου χρόνια όταν μετά τον πόλεμο, το 1946, τότε που προκηρύχθηκαν οι πρώτες εκλογές στην Ελλάδα, μετά από τη μεγάλη τραγωδία του εμφυλίου πολέμου.
Μια μεγάλη εθνική περιπέτεια από την οποία, σε μεγάλη κλίμακα περισώθηκε η Κρήτη.
Με συνεννόηση των δημοκρατικών αντιστασιακών οργανώσεων και των αριστερών δυνάμεων. Σ’ αυτή τη συνεννόηση όπως είναι γνωστό ο Αντώνης Μπριλάκης και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης συμβάλανε ουσιαστικά για την αποφυγή μιας εμφύλιας σύρραξης στην Κρήτη. Αυτή η σημαντική πολιτική προσπάθεια έδωσε μια αίγλη σε όλους τους πρωταγωνιστές και ειδικότερα στον Μπριλάκη και το Μητσοτάκη.
ΤΟ ΔΥΣΚΟΛΟ ΚΑΙ ΧΑΟΤΙΚΟ ΚΛΙΜΑ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΟΥ 1946
Τότε, το κλίμα της κοινωνικοπολιτικής πραγματικότητας τόσο στα Χανιά, στην Κρήτη και σε κάθε περιοχή της Ελλάδας ήταν εξαιρετικά βαρύ και επικίνδυνο. Με πολιτική αστάθεια και αλλαγή κυβερνήσεων μετά την επιστροφή από την Αίγυπτο του Γεωργίου Παπανδρέου που σχημάτισε την πρώτη μεταπολεμική κυβέρνηση. Τότε οι μεγάλες δυνάμεις μαζί με τους δεξιούς, φιλελεύθερους και αριστερούς φορείς της Ελλάδας, αποφάσισαν την προκήρυξη εκλογών για την Κυριακή 31 Μαρτίου του 1946.
Σ’ αυτές τις εκλογές συμμετείχαν – λόγω και του αναλογικού συστήματος μεγάλα και μικρά κόμματα. Για να δημιουργηθεί μια μεγάλη προεκλογική σύγχυση με αντιπαλότητες, συγκρούσεις και απειλές.
ΗΓΕΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΟΤΕ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ
Στα Χανιά συμμετείχε το κόμμα των Βενιζελικών Φιλελεύθερων με την ηγεσία του Σοφοκλή Βενιζέλου που συνεργαζοταν με την ευρύτερη εθνική, πολιτική ένωση, μαζί με το κόμμα Γεωργίου Παπανδρέου, του Γρηγόρη Κασιμάτη και του Παναγιώτη Κανελλόπουλου.
Όμως το φιλελεύθερο κόμμα Σοφούλη ανήκε σε άλλο συνασπισμό με τον οποίο κατέβηκε σ’ αυτές τις τόσο δύσκολες εκλογές από τα Χανιά ο γνωστός Γιατρός Γεωργιλαδάκης.
Στη Βενιζελική ομάδα ήταν ο Παύλος Γύπαρης, ο Μανούσος Βολουδάκης και άλλοι.
• Ο νεώτερος ήταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης που είχε το μεγάλο πλεονέκτημα της νεότητάς του, ιδιαίτερα στους νέους ψηφοφόρους, κι ακόμα και στους έφηβους των Χανίων, που δεν ψήφιζαν μεν αλλά δημιουργούσαν κλίμα επηρρεασμού.
ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΚΟΠΟ: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ -ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Σε μια από αυτές τις συγκεντρώσεις πήγαμε για ν’ακούσουμε βασικά τον Μητσοτάκη, ένας από την παρέα ήταν ο μετέπειτα διεθνώς γνωστός χειρουργός ο Οδυσσέας Καλιγιάννης.
Στη συγκέντρωση είχε αρκετό κόσμο που αδημονούσε γιατί είχε, κάπως, αργήσει ν’αρχίσει η προεκλογική συγκέντρωση.
Όταν έφτασε, ο νεότερος υποψήφιος, έγινε πανζουρλισμός.
Σχεδόν δεν τον άφηναν να προχωρήσει. Κι αυτός με ψυχραιμία και μειδίαμα προχωρούσε – προχωρούσε κατευνάζοντας με το ένα χέρι τους συγκεντρωμένους, που συνεχώς τον επευφημούσαν. Σε λίγο έφθασε στην εξέδρα και τότε έγινε χαλασμός από χειροκροτήματα, σφυρίγματα. Κι αυτός, τότε, με υψωμένα και τα δύο χέρια έμεινε σιωπηλός γα 3-4 λεπτά για να πει με ζωηρή φωνή. «Είμαι εδώ, για ένα μεγάλο σκοπό, για ν’αγωνιστώ για την επικράτηση αληθινής ελευθερίας και Δημοκρατίας.
«ΕΣΕΝΑ ΘΕΛΟΥΜΕ…»
Μια μεγάλη βουή απλώθηκε τριγύρω ανάμεικτη με φωνές: Ελευθερία, Δημοκρατία….ΝΑΙ ΝΑΙ… Εσένα θέλουμε…
Ο ομιλητής πάλι στάθηκε σιωπηλός ώσπου έγινε σιγή για ν’αρχίσει την προεκλογική ομιλία, με ζωηρές διακοπές και ενθουσιασμό όλων.
Όταν τελείωσε η ομιλία το χειροκρότημα κράτησε πολύ με μια επωδό:
Εσένα θέλουμε ε ε ε
Όμως, σε λίγο όλοι και όλες συνωστιζόταν για να τον δουν από κοντά, να του σφίξουν το χέρι…. εκείνος από το ύψος της αταραξίας του με κάπως πιο ισχυρή φωνή είπε:
«Μη βιάζεστε, μη σπρώχνεστε θα σας χαιρετίσω από κοντά και θα σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας εδώ.
Όμως, το σπρώξιμο συνεχίστηκε, ώσπου κάποιος με έσπρωξε και βρέθηκα μπροστά στον νέο υποψήφιο βουλευτή, ενώ από την άλλη πλευρά, ήρθε κοντά μου και ο Οδυσσέας Καλιγιάννης….
«ΑΝΟΙΞΤΕ ΔΡΟΜΟ ΝΑ ΜΙΛΗΣΩ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΑΙΔΙΑ»
Ο υποψήφιος βουλευτής, προχώρησε ανοίγοντας με τα μακριά του χέρια τον κύκλο, λέγοντας:
«Παρακαλώ σταματήστε λίγα λεπτά να μιλήσω στα νέα παιδιά που ήρθαν να ακούσουνε τι θα πούμε». Μας πλησίασε, ακούμπησε στους ώμους μας λέγοντας μας «παιδιά σας ευχαριστώ που ήρθατε να μ’ακούσετε, γιατί είναι ανάγκη όλοι οι νέοι και οι νέες να νοιάζονται για την πολιτική της ελευθερίας και της Δημοκρατίας, για μια αληθινή πρόοδο, δε συμφωνείτε;»
Δεν προλάβαμε να του απαντήσουμε και ρωτά εμένα. Εσύ τι σκέπτεσαι να κάνεις στη ζωή σου;
Κόμπιασα και είπα χαμηλόφωνα «εγώ γράφω… ποίηση». Για να μου απαντήσει:
«πως θα ζήσεις, η ποίηση δεν έχει ψωμί. Κι εγώ αγαπώ την ποίηση, μα αγωνίζομαι να γίνω πολιτικός με αποστολή ευθύνης.
Συνεχίζοντας μου ξαναλέει: Αφού γράφεις ποίηση θα μπορείς να γίνεις και δημοσιογράφος….. Θέλεις;
Ναι θέλω. Τότε έλα να με δεις μετά τις εκλογές…. Κι εσύ; ρωτά τον Καλιγιάννη τι θες να γίνεις; Εγώ, θα γίνω γιατρός… κι έγινε και, μάλιστα, διεθνούς φήμης.
ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΟΥ 1946 Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΠΕΡΑΣΕ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ
Οι εκλογές του 1946 τελείωσαν. Ο Μητσοτάκης εκλέχτηκε βουλευτής του Βενιζελικού κόμματος Φιλελευθέρων και άρχισε την ηγετική του πορεία.
Εγώ πήγα στο γραφείο του στην εφημερίδα ένα χρόνο μετά. Είπα ποιος είμαι και σε λίγο με δέχτηκε, λέγοντας μου «που ήσουν τόσο καιρό; τώρα, γιατί ήρθες, αποφάσισες ποίηση και δημοσιογραφία;
Ναι αποφάσισα χωρίς να αφήσω την ποίηση.
Από τότε άρχισα την πορεία στον Κήρυκα που ήταν η πρώτη μεγάλη μαθητεία. Η πρώτη δημοσιογραφική ταυτότητα ήταν από τον «Κήρυκα Χανίων», και μετά 2 χρόνια, πρώτα εγώ, και αργότερα ο Νίκος Αγγελής ανοίξαμε φτερά για την Αθήνα. Εμένα ο Κ. Μητσοτάκης ισχυρός πλέον βουλευτής με βοήθησε να ενταχθώ στην σπουδαία εφημερίδα του Πάννου Κόκκα με τίτλο «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» που είχε ιδιαίτερα σημαντικούς δημοσιογράφους της Αθήνας, εκεί ήταν η μεγάλη εμπειρία για μένα σε όλους τους τομείς της δημοσιογραφίας.
Εκεί αξιοποίησα περαιτέρω την εξαιρετική μάθηση και εμπειρία, ώσπου εκδόθηκε η απογευματινή Αθηναϊκή εφημερίδα με τον τίτλο «ΑΘΗΝΑΙΚΗ» η οποία και άφησε εποχή. Τότε και εγώ με τολμηρότητα ανοίχτηκα σε μεγάλες δημοσιογραφικές αποστολές, αλλά ταυτόχρονα ήμουν και βοηθός ανταποκριτή στην μεγάλη εφημερίδα της Θεσσαλονίκης «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ».
Αλλά από 1955 μεταφέρθηκα στο «ΒΗΜΑ» ως βοηθός του πολιτικού συντάκτη Στέλιου Μούση, ο αείμνηστος ιδρυτής του ΒΗΜΑΤΟΣ Δ. Λαμπράκης με έβλεπε καθημερινά μέσα στην εφημερίδα και κάποια στιγμή μου είπε άφησέ τους όλους και μείνε στο ΒΗΜΑ. Μετά το θάνατό του το 1957 και επί 30 χρόνια συνέχισα στο ΒΗΜΑ με το διάδοχό του και γιό του Χρήστο Λαμπράκη. Αυτά τα χρόνια δημιουργήσαμε μαζί την μεγάλη κοινωνική δημοσιογραφία.
Όμως το 1987 για λόγους διαφωνίας παραιτήθηκα, τότε ο φίλτατος Γιάννης Γαρεδάκης που ήταν πρόεδρος του δημοσιογραφικού οργανισμού περιφερειακών εφημερίδων, πρότεινε να συνεργαστούμε και μου ανέθεσε την διεύθυνση του οργανισμού αυτού, έκτοτε συνεργάζομαι 30 χρόνια με τα «ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ», όπου μαζί με τον εκδότη συμπορευτήκαμε στην ευρύτερη σύγχρονη δημοσιογραφική αποστολή με συνεχή άρθρα στα ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ, τα οποία πάντα διατηρούν την ανεξαρτησία τους. Για αυτά τα άρθρα ο κ. Μητσοτάκης πολλές φορές εξέφρασε την ικανοποίησή του.
ΣΥΝΕΧΗΣ Η ΧΑΝΙΩΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
Σε όλη αυτή τη μακρά, δημιουργική διαδρομή δεν ξέχασα τη συνάντησή μου στην προεκλογική του συγκέντρωση του ηγετικού και αγωνιστικού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.
Πάντα με τίμησε με τη φιλία του και εγώ πάντα – πέρα από κάθε πολιτική σκοπιμότητα και κομματική εξάρτηση (γιατί και πάντα πέρα από κάθε δυσκολία και αδικία που αντιμετώπισε) κράτησα το ήθος του γνήσιου φίλου. Πέρα, από κάθε συνήθη σκοπιμότητα και κομματική εξάρτηση, γιατί εγώ- ποιητικά – ήμουν πάντα ένας ανεξάρτητος πολίτης. Με μόνη εξάρτηση από την αγάπη μου για τα Χανιά, όπως μου τη δίδαξε ο παθιασμένος χανιώτης, ο Κων/νος Μητσοτάκης, και όπως τη δίδαξαν και τη διδάσκουν οι γνήσιοι χανιώτες, όπου ξεπερνούν τους τριβόλους και τις τσουκνίδες της στην τριβή της εντοπιότητας.
Η ΠΟΡΕΙΑ ΕΠΙΤΥΧΙΩΝ ΚΑΙ
ΑΠΟΤΥΧΙΩΝ ΕΝΟΣ ΗΓΕΤΗ
Ο Κ. Μητσοτάκης αγωνίστηκε με τις μεγάλες ικανότητες και δυνατότητές του με σημαντικές επιτεύξεις, παράλληλα με πολιτικά Λάθη πληρώνοντας ακριβά το ηγετικό του θάρρος, το οποίο εγώ από παλιά παρακολούθησα στις πολιτικές επιτυχίες και τις αποτυχίες του γνωρίζοντας, λεπτομερώς όλες τις αλήθειες…. πολλών κρίσιμων γεγονότων….. στη διαδρομή ενός πραγματικού ηγέτη. Με τη διπλή ηγετική κληρονομιά από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και την Μητσοτακική του πολιτική παράδοση. Με αυτή την ηγετική κληρονομιά που πορεύτηκε ως το τέλος της ζωής του αδιαπραγμάτευτα. Βρέθηκα, πάντα φιλικά, κοντά του. Όπως π.χ. στον αγώνα του λαού Κισσάμου και Σελίνου που απαιτούσε επαναστατικά την επιστροφή (από την εξορία της Χούντας στη Γερμανία) του Ιεράρχη του.
ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: ΜΙΑ ΠΟΡΕΙΑ ΗΓΕΤΗΣ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ
Εγώ που μαζί με την επιτροπή του αγώνα του λαού, χειριστήκαμε τις τελικές φάσεις αυτού του Αγώνα. Μαρτυρώ σήμερα, με ιστορική ευθύνη ότι, αν ο Κ. Μητσοτάκης ως υπουργός εξωτερικών, τότε, δεν χειριζότανε με τις υψηλές διπλωματικές ικανότητές του το μεγάλο αυτό θέμα, ο Ειρηναίος δε θα επέστρεφε ποτέ.
Το ίδιο, από άλλη πλευρά, έχω να μαρτυρήσω για τον αείμνηστο Χρήστο Λαμπράκη με τον οποίο είχα την χαρά να τους συνενώσω ως χανιώτες με τη Βενιζελική στο βάθος κληρονομιά, για τη διαχρονική Νεοελληνική πολιτική Δημοκρατική ευθύνη. Ο Λαμπράκης ατυχώς δεν είχε δρομολογήσει την συνέχιση της μεγάλης Δημοκρατικής παράδοσης του ΔΟΛ. Ενώ, ο Κ. Μητσοτάκης βιολογικά και λειτουργικά είχε την τύχη να έχει τη Ντόρα, ως σημαντική πολιτικό και στη συνέχεια τον γυιό του Κυριάκο που τον διαδέχθηκε στην πολιτική σκηνή των τόσο δύσκολων καταστάσεων για τη χώρα μας.
Εγώ, τώρα που τελείωσαν οι θεσμικές μεταθανάτιες εκδηλώσεις πιστεύω ότι ο Κ. Μητσοτάκης στάθηκε ηγετικά όρθιος από την αρχή των εκλογών του 1946 έως την τελευταία του στιγμή, για να λειτουργεί μεταθανάτια συμβολικά στην αιωνιότητα με την ηγετική του ψυχή στα κοινοβούλια του μετακόσμου.
