Αυτές τις ημέρες έφτασε στα χέρια μου το τελευταίο βιβλίο του πολυγραφότατου κ. Δημητρίου Τυραϊδή “Διαδρομές και αναμνήσεις”.
Βιβλίο κατά κύριο λόγο αυτοβιογραφικό, μιλάει για τις αναμνήσεις του συγγραφέα από τα παιδικά του χρόνια στο βουνό της Όρθρυς, στην Ρούμελη. Κατά πως λέει ο ίδιος: θέλει να μας γνωρίσει τις συνήθειες, τα έθιμα, τις παραδόσεις μας. Να τις γνωστοποιήσει και να τις κοινωνήσει στους νεώτερους που μεγαλώνουν τόσο μακριά από αυτές. Να δείξει αρχές, αξίες και ιδανικά που κυριαρχούσαν στην ζωή των ανθρώπων, τότε. Να τις υπερασπιστεί και να τις μεταλαμπαδεύσει στους επόμενους.
Πραγματικά. Τα κείμενα του αναφέρονται σε παλαιότερες εποχές που ενώ δεν απέχουν πολύ χρονικά από εμάς, μοιάζουν μακρινές στα σημερινά δεδομένα. Στον καιρό μας της ταχύτητας, των κινητών τηλεφώνων και του διαδικτύου φαντάζει εξωπραγματική η εικόνα ανθρώπων που κινούνται με το άλογο για ώρες ή και μέρες για να φτάσουν από το ένα χωριό στο άλλο. Απίστευτη η εικόνα των νεαρών κοριτσιών που πάνε στην βρύση μέσα στο δάσος για να εξασφαλίσουν για το σπίτι τους πόσιμο νερό. Ή των ξυπόλητων αγοριών που από την παιδική τους ηλικία βόσκουν πρόβατα και γίδια. Δεν ξέρω αν μπορούν οι σημερινοί νέοι να διανοηθούν ότι πριν κάμποσα χρόνια τα σπίτια δεν διέθεταν τρεχούμενο νερό και ηλεκτρικό ρεύμα. Ότι τα περισσότερα παιδιά δούλευαν από πολύ μικρή ηλικία και ότι πολλές φορές δεν πήγαιναν ούτε στο σχολείο. Ότι η μόνη διασκέδαση εκτός από τα ετήσια πανηγύρια ήταν η προσωπική επικοινωνία του ενός ανθρώπου με τον άλλο-που και αυτή μερικές φορές ήταν δύσκολη.
Καταφέρνει όμως ο συγγραφέας να μας μεταδώσει το άρωμα μιας τόσο διαφορετικής από την δική μας, ζωής. Μιας ζωής δύσκολης στερημένης από τις ευκολίες του σημερινού τεχνολογικού πολιτισμού αλλά πιο απλής και πιο ανθρώπινης.
Μιας ζωής που οι άνθρωποι ήταν πιο κοντά ο ένας στον άλλο και οι ανθρώπινες σχέσεις διέπονταν με αξίες και κανόνες δύσκολους που δεν ήταν πάντα αρεστοί σε όλους
Μιας ζωής που το παιδί ήταν από τα μικράτα του υπεύθυνο, υπόλογο για τις πράξεις του ενώ συμμετείχε ενεργά από νωρίς στις οικογενειακές υποχρεώσεις,
Μιας ζωής μέσα στην φύση. Όπου ο άνθρωπος δεν αισθανόταν κυρίαρχος και καταχτητής της αλλά την χρησιμοποιούσε με σεβασμό και περίσκεψη. Όπου ο άνθρωπος δεν ήταν αυτός που έπαιρνε, που αποσπούσε βιαίως αλλά αυτός που την καλλιεργούσε με πολύ μόχθο, κόπο και μεράκι και δεχόταν σε αντάλλαγμα τα δώρα της.
Νοσταλγικό είναι τούτο το πόνημα του συγγραφέα. Μιας ζωής και μιας κουλτούρας που δεν την γνωρίζουμε πια. Εμείς οι μεγαλύτεροι ίσως να είχαμε στα μικράτα μας παρόμοιες εμπειρίες και μνήμες. Ίσως να μπορούμε να την εννοήσουμε κάπως. Για τους νεώτερους όμως μοιάζει τελείως εξωπραγματική. Ούτε καν την φαντάζονται.
Μιας ζωής όμως που τα είχε καταφέρει μέσα στους αιώνες να πορεύεται σε συμμετρία με το περιβάλλον και την φύση κι αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να το λησμονούμε. Και είναι αυτό που θέλησε να τονίσει ο συγγραφέας με τον όμορφο τρόπο του. Και είναι αυτό που μπορεί ακόμα και σήμερα στην εγωιστική και μοναχική εποχή μας να μας διδάξει πως υπάρχει τρόπος να ζούμε αρμονικά με την φύση, το περιβάλλον και τους άλλους –τους διπλανούς μας-ανθρώπους.
Τελειώνοντας αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω τον κ. Τυραϊδή για το ωραίο ταξίδι που έκανα μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του και να του ευχηθώ να είναι πάντα γερός και ακμαίος και να συνεχίσει να μας χαρίζει τέτοιου είδους κείμενα.