Βιότοπος – περιγραφή
Ο ∆ίανθος είναι γνωστός ως αγριογαρίφαλο. Τον συναντούµε όµως και µε τις ονοµασίες φραγκογαριφαλιά ή κινέζικο γαρίφαλο. Ανήκει στην οικογένεια Caryophyllaceae.
Η φαρµακευτική του ονοµασία είναι Herba Dianthi και δύο από τα συνηθέστερα είδη του είναι ο Dianthus superbus L. και ο Dianthus Shinensis L. από το οποίο προέρχεται το κινέζικο βότανο Qu Mai.
Συνολικά υπάρχουν στη χώρα µας 44 είδη µε άνθη ρόδινα, πορφυρά, βυσσινιά, κόκκινα ή λευκά. Ξεχωρίζουν από τα στενόµακρα αντίθετα φύλλα, τα πέντε οδοντωτά πέταλα και το µακρύ κάλυκα.
Τα άνθη είναι ερµαφρόδιτα (έχουν και αρσενικά και θηλυκά όργανα) και γονιµοποιούνται από τις µέλισσες.
Είναι πολυετές φυτό, ξυλώδες, πολύ πυκνό στη βάση του. Τον συναντούµε σε βραχώδη, πετρώδη εδάφη, σε µεγάλο υψόµετρο, αλλά και χαµηλότερα σε γκρεµούς και βράχια.
Στην Κρήτη συναντούµε 13 είδη και υποείδη dianthus και ανάµεσα τους τις ποικιλίες Dianthus aciphyllus (αγριογαρίφαλο), Dianthus fruticosus (διόσανθος, αγριογαρίφαλο), Dianthus puvliformis (αγριογαρίφαλο του κεδρου), dianthus sphacioticus (σφακιότικο αγριοφαρίφαλο).
Από ένα τέτοιο απλό και όχι ιδιαίτερα εντυπωσιακό ανθάκι, το ∆ίανθο τον καρυόφυλλο, προήλθαν τα γνωστά σε όλους µας γαρίφαλα, µε τα µεγάλα, πολύχρωµα άνθη και τα πολλά πέταλα. Για όλα αυτά χρειάστηκε δουλειά περίπου τριών χιλιάδων χρόνων, το πείσµα και η επιµονή χιλιάδων κηπουρών και χιλιάδες επιλογές και διασταυρώσεις.
Όλα τα είδη ∆ίανθος έχουν τις ίδιες πάνω κάτω φαρµακευτικές ιδιότητες.
Ιστορικά στοιχεία
Η ονοµασία ∆ιανθος σηµαίνει «τα άνθη του ∆ία», όπως τα ονόµαζαν οι αρχαίοι Έλληνες. Είναι γνωστό για τις θεραπευτικές του ιδιότητες στην Κίνα εδώ και 2000 χρόνια όπου το χρησιµοποιούσαν για προβλήµατα στην καρδιά, το λεπτό έντερο και την ουροδόχο κύστη. Σύµφωνα µε τον κατάλογο στον οποίο ταξινοµούν οι κινέζοι την χρησιµότητα των βοτάνων, ο ∆ιάνθος είναι στην 9η θέση ανάµεσα σε 250 βότανα.
Συστατικά-χαρακτήρας
Στο φυτό περιέχονται σαπωνίνες, ανθοσανίνες, ευγενόλη, φαινυλαιθυλαλκοόλη, διανσινενοσίδες Α,Β, C και D, µελοσίδες Α και L. Είναι βότανο ψυχρό και πικρό.
Άνθιση – χρησιµοποιούµενα µέρη – συλλογή
Το φυτό ανθίζει από Μάιο µέχρι Σεπτέµβριο και συλλέγεται την εποχή της ανθοφορίας του. Οι σπόροι ωριµάζουν Αύγουστο και Σεπτέµβριο. Το τµήµα του φυτού που χρησιµοποιείται για τις θεραπευτικές του ιδιότητες είναι το υπέργειο µέρος του. Η ρίζα αφαιρείται. Τα άνθη του φυτού θεωρείται ότι έχουν πιο έντονες τις ιδιότητες του.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Το βότανο δρα ως ανθελµινθικό, αντιβακτηριακό, αντιφλογιστικό, εφιδρωτικό, διουρητικό, εµµηναγωγό, αντιπυρετικό, οφθαλµικό, τονωτικό και αιµοστατικό.
Η κύρια δράση του βοτάνου είναι διουρητική. Χρησιµοποιείται λοιπόν σε όλες τις διαταραχές ούρησης (αίσθηµα καύσου, αιµατουρία, φλεγµονές στα αντίστοιχα όργανα).
∆ιευκολύνει την ούρηση και ανακουφίζει από τον πόνο στην επώδυνη ούρηση σταγόνα-σταγόνα. Σε συνδυασµό µε άλλα βότανα χρησιµοποιείται για την αντιµετώπιση των ουρολοιµώξεων. Επίσης έχει πολύ καλά αποτελέσµατα σε εκζέµατα και εξανθήµατα του δέρµατος.
Αυξάνει την κυκλοφορία του αίµατος και χαµηλώνει την πίεση. Μειώνει τον πυρετό, ελέγχει τις βακτηριακές µολύνσεις και έχει ανθελµινθική δράση. Αυξάνει την περισταλτικότητα του λεπτού εντέρου και τέλος δρα ως εµµηναγωγό.
Παρασκευή και δοσολογία
Σαν βότανο δεν έχει καµία τοξικότητα και η ηµερήσια δοσολογία του είναι 6-12 γραµµάρια. Το βράζουµε για 10 λεπτά.
Προφυλάξεις
Η ικανότητα του βοτάνου να αυξάνει τις συστολές της µήτρας και να αποκαθιστά την έµµηνο ρύση αυξάνοντας την κυκλοφορία του αίµατος το καθιστά επικίνδυνο για τις εγκύους. Απαγορεύεται λοιπόν η χρήση του κατά την διάρκεια της εγκυµοσύνης. Απαγορεύεται επίσης η χρήση του σε όσους έχουν νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια.
Υ.Γ. Όλα τα προηγούµενα άρθρα της στήλης µπορούµε να τα βρούµε στη διεύθυνση www.herb.gr.
Επίσης αν κάποιος φίλος αναγνώστης γνωρίζει οποιαδήποτε θεραπευτική ιδιότητα βοτάνου του τόπου µας που δεν είναι ευρέως γνωστή ή έχει κάποιο ερώτηµα, µπορεί να το απευθύνει στην ηλεκτρονική διεύθυνση skouvatsos11@gmail.com
