Κύριε διευθυντά,
στις αρχές του 2010 η Ελλάδα βρέθηκε να έχει ένα αστρονομικό δημοσιονομικό έλλειμμα: 15,4% ή 36 δισ. ευρώ. Αυτό είχε ως συνέπεια να απολέσει τη δυνατότητα δανεισμού από τις αγορές. Προσέφυγε λοιπόν στη βοήθεια των εταίρων και του Δ.Ν.Τ. και την άνοιξη του ίδιου έτους υπέγραψε την πρώτη δανειακή σύμβαση, αναλαμβάνοντας δεσμεύσεις για τον περιορισμό του ελλείμματος στα προβλεπόμενα όρια.
Γιατί όμως χρειάστηκε να υπογράψουμε και δεύτερο μνημόνιο, να βαίνουμε ήδη προς το τρίτο και να παραμείνουμε υπό αυστηρό οικονομικό έλεγχο για οκτώ χρόνια (2010-2018), τη στιγμή που όλες οι άλλες χώρες αποδεσμεύτηκαν ή αποδεσμεύονται από τα δικά τους μνημόνια σε πολύ συντομότερο χρόνο;
H αλήθεια είναι ότι, σε αντίθεση με τις άλλες χώρες που εφάρμοσαν άμεσα και με ταχείς ρυθμούς λιγότερο ή περισσότερο σκληρές μεταρρυθμίσεις σε κλίμα συνεννόησης μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων, στην Ελλάδα όχι μόνο σχηματίστηκε ένα σκληρό αντιμνημονιακό μέτωπο αλλά διαμορφώθηκε από την αρχή μια σχιζοφρενική κατάσταση: εκλιπαρούμε βοήθεια για να σωθούμε, υπογράφουμε συμφωνίες και, πριν στεγνώσει το μελάνι της υπογραφής μας, ξεκινάμε αγώνα για να μην εφαρμόσουμε ή να αλλάξουμε τα συμφωνηθέντα. Σημαντικότατο είναι και το γεγονός ότι οι εταίροι αναγνωρίζουν ότι δεσμεύεται η Ελλάδα, ενώ εμείς αναγνωρίζουμε ότι δεσμεύεται μόνο το κόμμα που κυβερνά.
Ας θυμηθούμε τα αλλεπάλληλα πισωγυρίσματα, την ανακοπή των λίγων καλών προσπαθειών, τη συνεχή αναβολή της υλοποίησης μέτρων, τη διαρκή επιδείνωση των συνεπειών για τους ανθρώπους και την οικονομία και, τέλος, την πλήρη οπισθοδρόμηση που προκάλεσαν οι αχρείαστες εκλογές του Ιανουαρίου και μας έφεραν στο χείλος της αβύσσου. Αν τα παραπάνω δεν είχαν συμβεί, θα είχαμε τελειώσει με τα μνημόνια προ πολλού και σήμερα θα διανύαμε περίοδο ανάπτυξης.
Η αντιμνημονιακή υστερία των τελευταίων ετών οδήγησε στην τραγελαφική κατάσταση εντός του κυβερνώντος κόμματος, όπου άλλοι ψηφίζουν και άλλοι δεν ψηφίζουν αλλά τελικά κανένας δεν στηρίζει τη συμφωνία στην οποία καταλήξαμε ως χώρα.
Σύσσωμη η κυβέρνηση διακηρύσσει ότι υπέγραψε υπό συνθήκες εκβιασμού, ότι δεν πιστεύει στα μέτρα που συμφώνησε να υλοποιήσει και θεωρεί μονόδρομο, και πως το νέο πρόγραμμα δεν πρόκειται να πετύχει. Η παραπάνω αρνητική διάθεση σε συνδυασμό με τις αριστερές αγκυλώσεις, τη ρήξη στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος και το ενδεχόμενο εκλογών δημιουργούν ένα εκρηκτικό μίγμα.
Όμως η ουσιαστική διαφορά με το παρελθόν είναι ότι τώρα δεν έχουμε περιθώρια για τέταρτο μνημόνιο, να συνεχίσουμε δηλαδή την ίδια πολιτική μέχρι το 2021. Με την οικονομία σε κατάρρευση και κάτω από συνθήκες τελευταίας ευκαιρίας, η συντήρηση της προπαγάνδας ότι οι εταίροι είναι εχθροί με τους οποίους βρισκόμαστε σε πόλεμο, η άσκηση επικοινωνιακής αντί για κυβερνητική πολιτική και η επανάληψη των ανόητων τακτικισμών των προηγούμενων ετών θα προκαλέσουν εφιαλτικές εξελίξεις στη χώρα.
Μιχαήλ Πασχάλης,
καθηγητής Κλασικής
Φιλολογίας
Πανεπιστημίου Κρήτης
