Διαπιστώσεις και συμπεράσματα από τις εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα Ελιάς

Σημαντικές ήταν οι διαπιστώσεις και κρίσιμα τα συμπεράσματα που πρόεκυψαν απο τις εργασίες των αρκετά πρωτότυπων και εντυπωσιακών δράσεων που πραγματοποιήθηκαν από τον ΣΕΔΗΚ στην Κρητη στα πλαίσια των εκδηλώσεων για την Παγκόσμια Ήμερα Ελαιοκομίας 2017.
Οι εκδηλωσεις αυτές, τις οποίες το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιοκομίας προέκρινε φέτος ως αντιπροσωπευτικές για την χωρά μας παρέχοντας την αιγίδα και υποστήριξη του, οργανωθήκαν από τον ΣΕΔΗΚ, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης, το ΜΑΙΧ, το Ινστιτούτο Ελιάς και τους Δήμους Χανιών, Ρεθύμνου, Γόρτυνας και Αγ. Νικολάου και άλλους τοπικούς φορείς σε διάφορα μέρη και στους τέσσερεις Νομούς της Κρήτης. Κύριος στόχος των εκδηλώσεων υπήρξε η ανάδειξη των βασικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων και η επισήμανση των κυριότερων προβλημάτων της ελαιοκομίας στους τομείς Περιβάλλον, Υγεία, Πολιτισμός, Ποιότητα και Εμπορία.
Και ο στόχος αυτός προσεγγίστηκε σε αρκετά ικανοποιητικό βαθμό με τα προγράμματα των κατά τόπους ημερίδων, καθένα από τα οποία επικεντρωνόταν σε κάποια από θέματα που είχαν τεθεί ως αντικείμενα της στόχευσης.
Έτσι οι διαπιστώσεις και τα συμπεράσματα για τα βασικά ζητούμενα των εκδηλώσεων που αφορούσαν την Ποιότητα, την Δακοκτονία, τα Απόβλητα, τις Εξαγωγές, την Εμπορία, την ευαισθητοποίηση της νεολαίας και την ενημέρωση τουριστών αλλά και την ανάπτυξη του ελαιοτουρισμού, πάρουν μια αρκετά ρεαλιστική εικόνα της πραγματικότητας.

Εξελίξεις στην παραγωγή και εμπορία
-Η παραγωγή της Κρήτης όπως και της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει καθοδική τάση λογω των καταστροφών απο ακραίες καιρικές συνθήκες αλλά και λογω τάσεων εγκατάλειψης των περιβαλλοντικής αξίας αλλά μειονεκτικών ελαιώνων.

– Οι εξαγωγές συνεχίζουν κατά 75% σε χύμα, ενώ οι εξαγωγές σε τυποποιημένο αυξαίνονται αλλά με βραδύ ρυθμό.- Στην Κρητη υπάρχουν 125 Τυποποιήθηκες μονάδες οι οποίες όμως είναι μικρής δυναμικότητας Απαιτούνται λιγότερες, μεγαλύτερες και σύγχρονα οργανωμένες μονάδες. – Οι τιμές παραγωγού στην Κρητη είναι χαμηλότερες σε σχέση με την Ιταλία, Ισπανία αλλά και την Πελοπόννησο. Βασική αιτία η πολυδιάσπαση της προσφοράς και η διάθεση χωρίς διαγωνισμούς.
Στην Ανατολική Κρητη οι τιμές είναι υψηλότερες από την Κεντρική και Δυτική λογω των διαγωνισμών που διενεργούνται από ορισμένους Συν/σμους

Ορθές πρακτικές κατά την έκθλιψη  και τη διάθεση
Με τις εισηγήσεις που έγιναν βασικά επισημάνθηκε ότι τα ελαιοτριβεία στην πλειονότητα τους διαθέτουν εξοπλισμό και εγκαταστάσεις βελτιωμένης τεχνολογίας, αλλά απαιτείται να προσεχθούν συγκεκριμένα κρίσιμα σημεία της λειτουργίας τους. Στην πλευρά της εμπορίας του ελαιολάδου είναι απόλυτος ανάγκη να καθιερωθούν τουλάχιστο από τους Συν/σμους οι διαγωνισμοί οι όποιοι αποτελούν μια διαφανή διαδικασία η όπως αποδείχτηκε εξασφαλίζει σαφώς καλύτερες τιμές για τους παραγωγούς.. Στην ιστοσελίδα του ΣΕΔΗΚ (www.sedik.gr) έχει αναρτηθεί το ειδικό φυλλάδιο «Ορθές πρακτικές κατά την παραγωγή, έκθλιψη , τυποποίηση και διάθεση του ελαιολάδου» στο οποιο περιλαμβάνονται λεπτομερέστερα

Διαχείριση αποβλήτων ελαιοτριβείων

Η εφαρμοζόμενη επί 10/ετιες μέθοδος των εξατμισοδεξαμενών στο σύνολο σχεδόν των ελαιοτριβείων της Κρήτης αποτελει μια χαμηλού κόστους και αρκετά περιβαλλοντική λύση στο πρόβλημα. Η εφαρμογή της όμως στην πράξη απαιτεί τήρηση όλων των προϋποθέσεων του κανονισμού ως προς την στεγανότητα, θέση, έκταση, βάθος κλπ Η χρήση των απόβλητων για άρδευση ελαιώνων, σύμφωνα με τον πρόσφατο κανονισμό, απαιτεί ειδικές προϋποθέσεις ως προς τις εγκαταστάσεις, τον τρόπο της ομοιόμορφης εφαρμογής και την απαιτουμένη έκταση ελαιώνων που πρεπει να μελετηθούν προσεκτικά.

Επώνυμες συσκευασίες και άλλες ρυθμίσεις στην εστίαση

Η υποχρεωτική χρήση επώνυμων , μη ξαναγεμιζόμενων συσκευασιών για το ελαιόλαδο που διατίθεται νωπό στα Τραπέζια ταβερνών που θα ισχύει από 1-1-2018, αλλά και η υποχρεωτική αναγραφή στους Καταλόγους του είδους των λαδιών που χρησιμοποιούνται σε επιχειρησεις εστίασης, αποτέλεσαν θέματα τα οποια αναφέρθηκαν και συζητήθηκαν με ενδιαφέρον κατά τις ημερίδες.
Ιδιαίτερα τονίστηκε ότι η ύπαρξη της νομοθεσίας δεν επαρκεί και ότι απαιτείται έγκαιρη ενημέρωση των επιχειρήσεων και του κοινού, αλλά και εφαρμογή σχετικών ελέγχων ώστε οι σωστές αυτές ρυθμίσεις , τις οποίες με υπομνήματα επανειλημμένα είχε ζητήσει ο ΣΕΔΗΚ, να εφαρμοστούν στην πράξη.
Θέματα όπως το μέγεθος των συσκευασιών και η πληρωμή από τους πελάτες που αφήνονται στην επιλογή των επιχειρήσεων, αναμένεται να αυτορυθμιστούν στην πράξη. Άποψη των εισηγητών είναι σε κάθε επιχείρησης να υπάρχουν δυο τουλαχιστο μεγέθη επώνυμων συσκευασιών (περιπου 50 και 100ml) διαφόρων εταιρειών, οι οποίες να αναφέρονται στους καταλόγους οι οποίες δεν είναι ανάγκη να είναι ξαναγεμιζόμενες (ώστε να προστίθεται κόστος) αλλά να προσφέρονται σφραγισμένες οπότε δικαιολογείται να πληρώνονται απο τους πελάτες.

Δακοκτονία – Απαράδεκτες οι φετινές καθυστερήσεις

Η δακοκτονία αποτέλεσε θέμα που συζητήθηκε σε όλες σχεδόν τις εκδηλώσεις. Κυρίαρχη ήταν η διαπίστωση της ιδιαίτερα αυξημένης φέτος οξύτητας του ελαιολαδου , σε όλα σχεδόν τα ελαιοτριβεία που είχαν αρχισει να λειτουργούν. Και χωρίς αμφισβήτηση το γεγονός αποδόθηκε στην προβληματική από πολλές πλευρές εφαρμογή της Δακοκτονίας κατά την φετινή περίοδο η οποια χαρακτηρίστηκε από απαράδεκτες καθυστερήσεις σε όλους τους τομείς της εφαρμογής της μεθόδου.
Η παράδοση φαρμάκων σε κάποιες ΔΑΟΚ έγινε τέλη Ιουλίου έως μέσα Αύγουστου ενώ και οι Τομεάρχες για τον έλεγχο της εφαρμογής τοποθετήθηκαν αρχές Αύγουστου χρόνο κατά τον οποιο η όλη διαδικασία της μεθόδου έπρεπε να βρίσκεται προς το τέλος της.
Γενικό συμπέρασμα είναι ότι η μέθοδος της δολωματικής δακοκτονίας όπως διαμορφώθηκε μετά από 10/ετιες ερευνών και εμπειριών στο νησί, και η οποια έχει αποδείξει στην πράξη την υψηλή αποτελεσματικότητα της όταν εφαρμόζεται σωστά με την επίτευξη εξτρα παρθένου ελαιολαδου σε ποσοστό άνω του 95 %, εξαιτίας ακατανόητων γραφειοκρατικών και οικονομικών περιορισμών, αχρηστεύεται και σε τελική ανάλυση καθίσταται πρόξενος πολλαπλών άλλων περιβαλλοντικών και υγιεινών επιπτώσεων.
Ανάγκη απόλυτος, επομένως, η εξεύρεση ριζικής λύσης για αποτελεσματική εφαρμογή της η οποια , συμφωνα και με συμπέρασμα επιστημονικής ημερίδας του ΣΕΔΗΚ Και γιαυτο απαιτείται περιφερειοποίηση της εφαρμογής της μεθόδου και συγκρότηση ειδικού φορέα εφαρμογή Έρευνα, η οποια κατά γενικό κανόνα απαιτεί μακροχρόνια

Ελαιοτουρισμός  μια νέα δυναμική για την Κρήτη

1 από 2

Ήδη έγιναν τα πρώτα επιτυχημένα βήματα για την ανάπτυξη τουρισμού και μάλιστα Ελαιοτουρισμου και στην ενδοχώρα της Κρήτης.
Η ανάδειξη των Μνημειακών ελαιοδέντρων, των Ελαιοκομικών αρχαιολογικών Μνημείων, των ΕλαιοΜουσείων και Ελαιοταβερνων την οποια έχει σχεδιάσει τώρα και μερικά χρόνια και βήμα-βήμα προχωρεί στην πράξη ο ΣΕΔΗΚ, άρχισε να αποδίδει καρπούς.
Οι ομαδικές επισκέψεις τουριστών σε ελαιοκομικά αξιοθέατα, που οργανώνονται με πούλμαν από Τουριστικά Γραφεία, συνεχώς πυκνώνουν και επεκτείνονται σε νέες διαδρομές.
Χαρακτηριστικά αναφέρθηκε η περίπτωση της Ελιάς και του Μουσείου Ελιάς Βουβών , την οποια επισκέφθηκαν τον περασμένο Ιούλιο 8.000 τουρίστες με ομαδικές η και ατομικές επισκέψεις.
Αξιόλογη όμως είναι και η επισκεψιμοτητα σε σύγχρονα ελαιοτριβεία τα οποια έχουν δημιουργήσει υποδομές υποδοχής , ξενάγησης και γευσιγνωσίας ελαιολαδου όπως π.χ. οι εγκαταστάσεις της επιχείρησης «Ανώσκελη ΑΕ.» και άλλων επιχειρήσεων στην Ανατολική Κρήτη. Ο ΣΕΔΗΚ συνεχίζει τις προσπάθειες του για να τεθούν σε ενεργεια και αλλά Μνημειακά, ΕλαιοΜουσεια κ.λ.π. με δωρεάν παροχή έντυπου ενημερωτικού υλικού, και σχεδιασμό ειδικού προγράμματος.

Τα θεατρικά δρώμενα από μαθητές έκλεψαν την παράσταση

1 από 2

Τα θεατρικά δρώμενα για την Ελια και το λάδι εξέπληξαν για άλλη μια χρονιά το κοινό και τους οικείους των μαθητών και απέδειξαν ότι η επιδιωκόμενη από τον ΣΕΔΗΚ ευαισθητοποίηση της νεολαίας για την ελιά και το λάδι μπορεί σε μεγάλο βαθμό να επιτευχθεί με την συνεργασία ΣΕΔΗΚ και Εκπαιδευτικών. Επομένως θα πρεπει να συνεχιστεί και ενταθεί με τους ίδιους η και νεωτέρους τροπους και μέσα. Τα θεατρικά έργα που επιλέχτηκαν από τους Εκπαιδευτικούς σε συνεργασία με την με την εξαιρετική συνεργάτη του ΣΕΔΗΚ Αγγέλα Μάλμου, άγγιζαν πράγματι και το παρελθόν αλλά και το παρόν της ελαιοκομίας της Κρήτης και ανέδειξαν θέματα που αφορούσαν και την πλούσια πολιτιστική μας κληρονομία αλλά και την σύγχρονη επικαιρότητα των γραφειοκρατικών και οικονομικών προβλημάτων. Γιαυτο εκτός από τα Βραβεία και αναμνηστικά που τους πρόσφερε ο ΣΕΔΗΚ, αξίζουν και δημόσια συγχαρητήρια στους μαθητές και εκπαιδευτικούς του Δημ. Σχολειού Σούδας, του 10ουΔημοτικού Σχολειού (Πλάτανε) Ρεθύμνου και του Νηπιαγωγείου και Δημοτικού Σχολείου Γέργερης.

 
*Ο Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ Γεωπόνος, πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ . Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές του απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο με άδεια του ίδιου nmixel@otenet.gr