Το γεγονός της επανέναρξης των διερευνητικών επαφών στην Κωνσταντινούπολη ήταν αναμφίβολα θετικό για όσους επιθυμούν την ειρήνη στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Το περιβάλλον δεν ήταν “εύφλεκτο”, όπως θα το ‘θελαν μερικοί. Οι πρέσβεις της ελληνικής αντιπροσωπείας δεν έδειξαν δυσαρέσκεια, όταν πριν αρχίσουν οι συζητήσεις, όχι σε ξενοδοχείο αλλά στο παλάτι Ντολμά Μπαχτσέ, γραφείο της τουρκικής Προεδρίας, όπου εμφανίστηκε στην αίθουσα ο εξ απορρήτου σύμβουλος του Ερντογάν Ιμπραχίμ Καλίν, να συμμετάσχει στις συνομιλίες. Τούτο ήταν απροσδόκητο, δεν το είχε πληροφορηθεί η ελληνική αντιπροσωπεία, ούτε το γνώριζε η τουρκική πλευρά. Αν αυτό επιτρεπόταν είναι αρμοδιότητα της διπλωματίας να το κρίνει. Ωστόσο ο Ταλίν αναβάθμισε το προφίλ του Ερντογάν.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. βλέπει ασάφειες και έλλειψη εθνικής στρατηγικής. Το ΚΙΝ.ΑΛ., αν και ανησυχεί για «ελλιπείς προετοιμασίες», λέει κι αυτό «όχι» στις συζητήσεις για αποστρατιωτικοποίηση και για οποιοδήποτε άλλο θέμα που ανάγεται στην εθνική κυριαρχία. Το ΚΚΕ, θεωρεί ότι πρέπει να διευκρινιστεί το θέμα αμφισβήτησης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και το ΜέΡΑ25 πιστεύει πως είναι «βεβιασμένη η προσπάθεια διευθέτησης των θαλασσίων ζωνών με διμερείς συμφωνίες».
Εν προκειμένω η Τουρκία εκεί που επεμβαίνει ενεργεί αποσταθεροποιητικά και διαμορφώνει συσχετισμούς προς το συμφέρον της, όπως έκανε στη Συρία, στη Λιβύη, στον Καύκασο και αλλού, χωρίς να ενοχλείται από κανέναν αποτελεσματικά.
Ο Τούρκος πρόεδρος στοχεύει να εξευμενίσει τον εαυτό του στους Ευρωπαίους για τις δηλώσεις του μετά το κείμενο συμπερασμάτων της τελευταίας Συνόδου Κορυφής να κερδίσει χρόνο και να δει πώς θα διαμορφωθεί η κατάσταση μετά και την “αλλαγή φρουράς” στον Λ. Οίκο. Ο Ερντογάν δεν εννοεί να βελτιώσει τη συμπεριφορά του προβάλλοντας το προσφυγικό, ζητώντας περισσότερα χρήματα. Θέλει δε να τα διαχειρίζεται ο ίδιος, γιατί έχει σχέδιο να εποικήσει μια περιοχή στα τουρκοσυριακά σύνορα με Ισλαμιστές, εκδιώκοντας τους αυτόχθονες Κούρδους και Αλεβίτες, που αποτελούν την πλειονότητα του ντόπιου πληθυσμού.
Οι προβλέψεις να καταλήξουμε σε κοινή αποδεκτή προσέγγιση είναι αρνητικές. Υπάρχει εμπειρία αποτυχιών επί 10ετίες, όταν η Τουρκία έκανε παρόμοιους ελιγμούς κι εμείς δείχναμε ότι θέλαμε συνομιλίες και καλές σχέσεις με ειλικρίνεια. Η Τουρκία ενδιαφέρεται να διατηρείται ζωντανή η εικόνα των συνομιλιών. Αν η Άγκυρα έχει καθορίσει τον χρονικό ορίζοντα διάρκειας των επαφών, εμάς μπορεί να μην μας ευνοεί.
Στην προκειμένη περίπτωση δώσαμε ένα καθαρό στίγμα ομοψυχίας στο Κοινοβούλιο, όταν υπερψηφίστηκε νόμος για την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Ιόνιο. Ήταν ένα σαφές μήνυμα στην Άγκυρα για τις μελλοντικές προθέσεις μας να κάνουμε το ίδιο και Νοτιοανατολικά της Κρήτης. Φαίνεται δε ότι ήταν σκόπιμο την ώρα των διερευνητικών στην Κωνσταντινούπολη να υπογράφεται στην Αθήνα συμφωνία με τους Γάλλους για την προμήθεια Α/Φ RAFALΕ τελευταίας γενιάς.
Πάντως στην πρώτη συνάντηση έγινε ανασκόπηση στο πού βρισκόμαστε μετά τη διακοπή το 2016. Στην Αθήνα προβλέπεται να συζητηθούν επιμέρους θέματα. Θα δείξει αν οδηγηθούμε σε εξελίξεις που δεν θα ‘ναι σύντομες. Αν εμείς το επιζητούμε, η Τουρκία δεν το θέλει διότι χρησιμοποιεί τις διερευνητικές για να διατηρεί διαύλους επικοινωνίας μ’ αυτούς που έχει ανάγκη.
