Διεθνής μελέτη για την ξηρασία με συμμετοχή του Πολυτεχνείου Κρήτης

Σε μια διεθνή μελέτη για την κλιματική αλλαγή και συγκεκριμένα την ξηρασία, συμμετέχει το Πολυτεχνείο Κρήτης, παραμένοντας στην πρωτοπορία της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Oπως έγινε γνωστό χθες, πρόκειται για διεθνή έρευνα με επικεφαλής το Michigan State University , η οποία οδήγησε στις πρώτες προσομοιώσεις των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στη συνολική χερσαία μάζα νερού. Τα ευρήματα της διεθνούς ομάδας επιστημόνων δημοσιεύθηκαν στο κορυφαίο διεθνές περιοδικό Nature Climate Change με τη συμβολή των ερευνητών Δρ. Μανώλη Γρυλλάκη και Δρ. Αριστείδη Κουτρούλη της Σχολής Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς «με την τρέχουσα τάση υπερθέρμανσης του πλανήτη, η παγκόσμια έκταση που επηρεάζεται από συνθήκες ακραίας ξηρασίας θα μπορούσε να υπερδιπλασιαστεί – από 3% την περίοδο 1976-2005 σε 7% – μέχρι τα τέλη του 21ου αιώνα. Σε αυτό το μέτρια απαισιόδοξο σενάριο, θα επηρεαστούν σχεδόν 500 εκατομμύρια επιπλέον άνθρωποι». Όπως τονίζεται σε σχετική ανακοίνωση του Πολυτεχνείου, μέχρι προσφάτως, καμία μελέτη δεν είχε εξετάσει πώς η μελλοντική αλλαγή του κλίματος θα μπορούσε να επηρεάσει τη συνολική μάζα των χερσαίων υδάτων παγκοσμίως.
Ο λόγος είναι ότι οι προβλέψεις για την ξηρασία εξαρτώνται από την εξεταζόμενη παράμετρο και η πλειονότητα των μελετών βασίζεται σε ορισμένες από αυτές, όπως η βροχόπτωση, η εδαφική υγρασία, η στάθμη των υπογείων υδάτων, η επιφανειακή απορροή κ.α. Τα αποτελέσματα μπορεί να διαφέρουν σημαντικά ανάλογα την παράμετρο. Για το λόγο αυτό τέθηκε σε τροχιά πριν από λίγα χρόνια ο δορυφόρος GRACE με σκοπό να μετρήσει τις αλλαγές στη συνολική μάζα του νερού χαρτογραφώντας τις αλλαγές στο βαρυτικό πεδίο της γης. Η συνολική μάζα νερού, ή αλλιώς η συνολική χερσαία αποθήκευση νερού (Total Water Storage – TWS), είναι η συσσώρευση νερού σε χιόνι και πάγο, σε ποτάμια, λίμνες και ταμιευτήρες, σε βάλτους, στο έδαφος και τα υπόγεια ύδατα – όλα δηλαδή τα κρίσιμα αποθέματα νερού στον κόσμο. Αυτή ρυθμίζει τη ροή του νερού στον υδρολογικό κύκλο και επομένως μπορεί να καθορίσει τη διαθεσιμότητα νερού και την πρόληψη της ξηρασίας.  Η διαφορά με προηγούμενες μελέτες είναι ότι, λαμβάνοντας ως σημείο αναφοράς την αρχή λειτουργίας του δορυφόρου GRACE, η μελέτη εστιάσθηκε στην συνολική ποσότητα νερού όπως αυτή προσομοιώνεται με τη χρήση των υπολογιστικών μοντέλων και όχι στις επιμέρους συνιστώσες. Είναι η πρώτη φορά που επιστήμονες χρησιμοποιούν ένα σύνολο προσομοιώσεων από 27 παγκόσμια υδρολογικά και κλιματικά μοντέλα για να διερευνήσουν την πιθανή εξέλιξη της συνολική χερσαίας αποθήκευσης νερού παγκοσμίως, για μια περίοδο 125 ετών.
Τα αποτελέσματα δείχνουν μια σημαντική μείωση των υδάτινων αποθεμάτων για τα δύο τρίτα του κόσμου, ειδικά στο νότιο ημισφαίριο, σύμφωνα με ένα μετριοπαθές σενάριο συγκεντρώσεων αερίων του θερμοκηπίου. Αυτή η μείωση οφείλεται σε ένα μεγάλο βαθμό στην κλιματική αλλαγή.  Χωρίς αποτελεσματικό μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και διατήρηση των πόρων η παγκόσμια έλλειψη νερού θα μπορούσε να έχει καταστροφικές επιπτώσεις. Εάν συνεχίσουμε να αποσταθεροποιούμε το κλίμα, η συνολική ποσότητα «φρέσκου» νερού που συσσωρεύεται υπό διάφορες μορφές θα μειωθεί δραματικά – ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Μεσόγειος η Νότια Αμερικανική ήπειρος, η Αυστραλία και η Νότια Αφρική. Αυτό σημαίνει πολύ πιο συχνές ακραίες ξηρασίες σε ήδη δοκιμαζόμενες περιοχές, με όλα τα επακόλουθα για την ανθρώπινη διαβίωση, την επισιτιστική ασφάλεια και την ανάπτυξη.