Η πανδημία έφερε στο προσκήνιο τις ανάγκες του μαθητικού πληθυσμού. Πολλές αφορούν εξοπλισμό και τροφή, άλλες ψυχολογικά προβλήματα κι άλλες δυσκολίες στη γνωστική επεξεργασία πληροφοριών.
Οι πρώτες αντιμετωπίζονται εύκολα, με τη χορήγηση ενός voucher για την αγορά ενός υπολογιστή ή τροφίμων. Οι υπόλοιπες απαιτούν κινητοποίηση πολλών. Εκπαιδευτικοί, γονείς και υποστηρικτικό δίκτυο παρακολουθούν και παρεμβαίνουν προληπτικά για να διευκολύνουν.
Στο σημείωμα παρουσιάζω προτάσεις για να μαθαίνουν ευκολότερα πολλοί μαθητές του Δημοτικού και για να διαχειριστούν τη μελαγχολία τους έφηβοι μαθητές.
Βελτιοδοξία το υπερόπλο
Η μελαγχολία της πανδημίας που κατακυριεύει τους έφηβους μας νικιέται με την βελτιοδοξία. Είναι η πίστη ότι κάθε άτομο μπορεί να ξεπεράσει δυσκολίες, να βελτιωθεί και να προκόψει αρκεί να υιοθετήσει νέες συνήθειες και στρατηγικές:
• Ο ταχύτερος τρόπος για να βελτιώσετε τη διάθεση σας είναι η ανάγνωση ενός εξωσχολικού βιβλίου. Βρείτε ένα περιοδικό ή ένα μυθιστόρημα και διαβάστε για 30 λεπτά χωρίς διακοπή. Το αποτέλεσμα είναι θεαματικό.
• Τακτοποιείτε το χώρο σας καθημερινά. Ένα χαοτικό περιβάλλον σας επιβαρύνει γνωστικά και ψυχολογικά. Αυτή η επιβάρυνση της μνήμης εργασίας δεν σας επιτρέπει να λύσετε τρέχοντα προβλήματα. Ο φαύλος κύκλος σπάει με εκκαθάριση και τακτοποίηση.
• Οι καλύτερες στιγμές σας μιας εβδομάδας είναι όταν λύσατε ένα θέμα ικανοποιητικά χωρίς να αγχωθείτε. Σημειώστε αυτές τις στιγμές και αναπολήστε τις για να αντλήσετε δύναμη.
• Αγοράστε οτιδήποτε αντέχει η τσέπη σας, αρκεί να είναι η επιλογή σας.
• Ακούστε κάθε είδους μουσική και χορέψτε. Κλασσική για όσους επιθυμούν χαλάρωση ή με γρήγορα μπιτ για περισσότερη ενέργεια. Μια έρευνα στην Ιταλία έδειξε ότι η έντονη μουσική χαλαρώνει τους ακροατές όταν τη σταματήσουν!
• Κρατείστε τους διαύλους επικοινωνίας ανοικτούς με φίλους, γνωστούς και υποστηρικτικό δίκτυο. Διαθέστε χρόνο για να τους ακούσετε και να σας ακούσουν.
Κέρδη και ζημιές της καραντίνας
Οι δυσλεκτικοί μαθητές αισθάνονται λιγότερη γνωστική επιβάρυνση επειδή κατά τη διάρκεια της καραντίνας:
✓ Δεν απαιτείται να απομνημονεύσουν ποιήματα ή τραγούδια με ομοιοκαταληξία.
✓ Ακόμη κι αν μπερδέψουν λέξεις που έχουν ακουστικές ομοιότητες, μπορούν να μη γίνουν αντιληπτοί.
✓ Δεν χρησιμοποιούν λέξεις που δηλώνουν κατευθύνσεις, προσανατολισμό και χωρική αντίληψη.
✓ Μπορούν περιστασιακά να αγνοούν οδηγίες.
✓ Μπορούν να μαθαίνουν ακούγοντας σε χαλαρό ρυθμό χωρίς να συμμετέχουν ενεργά.
✓ Δεν υποχρεώνονται να αναγνωρίζουν πρόσωπα και αντικείμενα.
✓ Βρίσκονται σε γνωστό χώρο, έτσι συγχρονίζουν ευκολότερα τις κινήσεις τους, δεν πέφτουν, ούτε σκοντάφτουν.
✓ Μένουν με τις πιτζάμες και τις παντόφλες τους, αφού το ντύσιμο έχει μια δυσκολία.
Αντίστοιχα, οι δυσλεκτικοί μαθητές ζημιώνονται επειδή κατά τη διάρκεια της καραντίνας:
◊ Δεν αξιοποιούν τις καλλιτεχνικές τους τάσεις και τα δημιουργικά τους ταλέντα.
◊ Στερούνται το υποστηρικτικό τους δίκτυο.
◊ Δεν συμμετέχουν σε ομάδες εργασίας.
◊ Δεν ασκούνται στη συγκέντρωση.
◊ Στερούνται τα οπτικά ερεθίσματα της αίθουσας διδασκαλίας.
◊ Δεν ασκούνται στην οργάνωση του χρόνου τους.
◊ Δεν ασκούνται στη βελτίωση της χωρικής τους δεξιότητας.
Οι διευκολύνσεις
Διευκολύνουμε παιδιά και εφήβους με ξεχωριστές εκπαιδευτικές ανάγκες καθιερώνοντας μερικές σταθερές προσεγγίσεις βελτιοδοξίας. Κάθε μαθητής αισθάνεται άνετα αν…
Τον επαινούμε για τον χρόνο που ασχολείται με μια εργασία.
Τον επαινούμε αν εργάζεται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Τονίζουμε την αξία της ακρίβειας παρά της ποσότητας.
Μειώνουμε την ποσότητα εργασίας ανά σελίδα. Σελίδες γεμάτες με ασκήσεις είναι αποθαρρυντικές για πολλά παιδιά.
Κάνουμε στην τάξη μέρος από κάθε άσκηση που δίνουμε για το σπίτι.
Χαμογελάμε για να διώχνουν το άγχος τους.
Προάγουμε την συνεργατική μάθηση βάζοντας ένα μαθητή να εργαστεί με κάποιο λίγο καλύτερο ή λίγο χειρότερο του.
Τοποθετούμε το θρανίο τους σε χώρο που έχει τις λιγότερες πιθανότητες να αποσπαστεί η προσοχή τους.
Όσο πιο συναρπαστικό είναι το μάθημά μας τόσο λιγότερο αφηρημένοι είναι. Χρησιμοποιούμε εκπαιδευτικά παιχνίδια, γρίφους, τραγούδια και κίνηση.
Καθιερώνουμε πρακτικές & συστήματα στη διδασκαλία μας, δηλαδή επαναλήψεις, μη λεκτικούς κώδικες επικοινωνίας και εσωτερικά διαλείμματα.
Γνωστοποιούμε έγκαιρα αλλαγές στο πρόγραμμα, έτσι τους βοηθάμε να συγκεντρωθούν καλύτερα.
Ενθαρρύνουμε τους μαθητές να χρησιμοποιούν ένα μολύβι ή το δάκτυλο τους για να δείχνουν εκεί που διαβάζουν ή για να χωρίζουν τις λέξεις όταν γράφουν.
Είμαστε φίλοι τους, δεν τους κάνουμε παρατήρηση μπροστά σε συμμαθητές τους, γιατί έτσι δίνουμε το δικαίωμα να τους μειώνουν.
Ακούμε τα παιδιά προσεχτικά, επειδή έχουν ανάγκη να ακούγονται και να συμμετέχουν στη μαθησιακή διαδικασία!
Τους δίνουμε την ευκαιρία να κινούνται με διάφορες δικαιολογίες.
Αποφεύγουμε την κριτική για μικρολεπτομέρειες.
Βοηθάμε τα παιδιά να βρίσκουν τα δυνατά τους σημεία για να ενδυναμώνουν την αυτοπεποίθηση και τη βελτιοδοξία τους.
(Απόσπασμα από το βιβλίο μου
“Μαθαίνω εύκολα”)
Συμπερασματικά
✓ Γονείς, εκπαιδευτικοί και υποστηρικτές ενσταλάζουν την θέση ότι όλοι μπορούν να βελτιώνονται.
✓ Η υιοθέτηση της βελτιοδοξίας προϋποθέτει αναγνώριση της αρνητικών συνεπειών της αντίθετης θέσης.
✓ Οι εκπαιδευτικοί είναι οι φυσικοί υπερασπιστές των μαθητών όταν αυτοί είναι σε δύσκολη θέση.
✓ Τα ελλείμματα στη γνωστική ανάπτυξη της περιόδου της πανδημίας συνοδεύουν όλους τους μαθητές.
✓ Ο προγραμματισμός για την κάλυψη των κενών απαιτεί συλλογική προσπάθεια πολλών παραγόντων της κοινωνίας.
✓ Θυμόμαστε ότι για κάθε περίπτωση διευκόλυνσης μαθητών στη μάθηση υπάρχει πεδίο βελτίωσης.
Τα βιβλία του “Μαθαίνω εύκολα”, “Θυμάμαι εύκολα”, “Γνωστική ανάπτυξη” διατίθενται από τα βιβλιοπωλεία ΚΥΒΟΣ και LIBRAIRIE.
