Ανάμεσα σε Δήμο Χανίων και Δημόσια Ραδιοτηλεόραση
Σε εξέλιξη βρίσκεται η δικαστική διαμάχη που ξεκίνησε το 2001 μεταξύ του πρώην Δήμου Σούδας και της ΕΡΤ για το οικόπεδο της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης στην Κάτω Σούδα! Πρωτοδίκως, το 2004, δικαιώθηκε η ΕΡΤ, αλλά ο Δήμος Σούδας (πλέον Δήμος Χανίων) ο οποίος διεκδικεί το οικόπεδο το οποίο είχε παραχωρηθεί στην ΕΡΤ το 1953 από την τότε Κοινότητα, προσέφυγε στο Εφετείο και η δίκη έχει προσδιοριστεί, μετά από πολλές αναβολές, για τις 5 Δεκεμβρίου 2023.
Στο μεταξύ, στο θέμα έχει παρέμβει και η WWF σε μελέτη της οποίας για τις εκβολές του υγρότοπου Μορώνη προτείνεται στο κτήριο της ΕΡΤ να λειτουργήσει κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
Τα δεδομένα που συνθέτουν την υπόθεση φέτος είναι διαφορετικά, σε σύγκριση με το παρελθόν, καθώς ο ραδιοφωνικός σταθμός Χανίων έχει μεταφερθεί από το 2022 σε ακίνητο το οποίο έχει εκμισθώσει η ΕΡΤ στη Χρυσοπηγή – το ιστορικό κτήριο της οδού Ελλης στην Κάτω Σούδα παρουσίασε στατικά και άλλα προβλήματα.
Επίσης, έχει διακοπεί η μετάδοση του προγράμματος από τα Μεσαία Κύματα και τη συχνότητα των 1.512 Χιλιόκυκλων – μόνο για λόγους ασφαλείας ανάβει τη νύχτα το φως στον ιστό της κεραίας.
Τόσο η είσοδος στο κτήριο της οδού Ελλης όσο και η είσοδος στον πομπό μεσαίων είναι κλειστές.
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Το ιστορικό της υπόθεσης μάς αφηγήθηκε ο τέως δήμαρχος Σούδας, Γιάννης Περάκης.
Οπως μας είπε, «το 1953 και το 1954, η τότε κοινότητα Σούδας έκανε δωρεά 44 στρέμματα το 1953 και 4 στρέμματα το 1954 στην τότε Ελληνική Ραδιοφωνία (ΕΡΑ). Εγκαταστάθηκε η κεραία με αποτέλεσμα αυτή η πρώτη εγκατάσταση της κεραίας να δημιουργήσει τεράστια οικιστικά προβλήματα στην περιοχή της Κάτω Σούδας, διότι απαγορευόταν η οποιαδήποτε οικοδομική εργασία σε ακτίνα 300 μέτρων από τη βάση της κεραίας. Το 1986, η τότε Κοινότητα Σούδας με κοινοτάρχη τον αείμνηστο Βασίλη Μαυρεδάκη, ξεκίνησε αγώνες με τη συμπαράσταση όλων των κατοίκων και κατόρθωσαν να μετατοπιστεί η κεραία βορειοδυτικά και την απόσταση των 300 μέτρων να την κάνουν 200 μέτρα ούτως ώστε να είναι εκτός της απαγορευτικής ζώνης η περιοχή της Κάτω Σούδας».
Ο κ. Περάκης συνέχισε λέγοντας ότι «το 2001 ο τότε Δήμος Σούδας, αφού διαπίστωσε ότι για τη δωρεά δεν είχαν γίνει συμβόλαια παρά μόνο διατάγματα του 1953 και 1954, ξεκίνησε δικαστικό αγώνα για να πάρει πίσω αυτά τα 48 στρέμματα».
Η δίκη έγινε το 2004 – 2005.
Ο τέως δήμαρχος Σούδας σημειώνει ότι ήταν στις αρχές του το Κτηματολόγιο και «το δικαστήριο θεώρησε ότι με το να γραφτεί η περιουσία στο Κτηματολόγιο, η ΕΡΑ είναι κατοχυρωμένη. Ετσι, το Πρωτοδικείο δικαίωσε την ΕΡΑ. Εμείς συνεχίσαμε στο Εφετείο και μετά από πολλές αναβολές, έχει προσδιοριστεί η εκδίκαση στο Εφετείο να γίνει στις 5 Δεκεμβρίου 2023».
Ο ίδιος υπογράμμισε ότι παραμένει ενεργός σε αυτή την προσπάθεια και μετά από τις αυτοδιοικητικές εκλογές θα επισκεφτεί όποιον εκλεγεί Δήμαρχος, για το συγκεκριμένο θέμα «γιατί είναι πολύ σημαντικό να παρευρίσκομαι, να πω το ιστορικό και να επιμείνω σε αυτά τα επιχειρήματα». Υποστήριξε επίσης ότι «το επιχείρημα της ΕΡΑ ήταν ότι, επειδή στα μεσαία τα πρώτα κύματα από την κεραία είναι επιφανειακά, χρειαζόταν μια βαλτώδη περιοχή. Η περιοχή δεν ήταν ποτέ βαλτώδης και επιπλέον το επιχείρημα της ΕΡΑ πως, επειδή εκπέμπει στα μεσαία, έχει ακροαματικότητα στην Κύπρο και στην Αίγυπτο, τώρα δεν έχει κανένα νόημα».
Ο κ. Περάκης σημείωσε επίσης ότι συμφωνεί με την πρόταση του WWF για δημιουργία περιβαλλοντικού κέντρου και υπογράμμισε ότι το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο που εκπονείται τώρα, προβλέπει ο χώρος αυτός να διαμορφωθεί ως χώρος πρασίνου.
Τη σύμφωνη γνώμη του με τις προτάσεις του WWF εξέφρασε και ο αντιδήμαρχος Χανίων, Μιχάλης Τσουπάκης, ο οποίος υπογράμμισε ότι πάντα τη συγκεκριμένη έκταση διεκδικούσε ο πρώην Δήμος και στη συνέχεια η Δημοτική Ενότητα Σούδας.
Οσο για την κεραία της ΕΡΤ είπε ότι «υπάρχουν σκέψεις» αλλά δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις.
ΤΟ WWF
Στη μελέτη του 2010 του WWF (Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση), για την προστασία και ορθολογική διαχείριση του υγρότοπου της εκβολής του ποταμού Μορώνη, γίνεται, μεταξύ άλλων, συνοπτική περιγραφή του προτεινόμενου διαχειριστικού σχεδίου του υγρότοπου, ο οποίος περιλαμβάνει όλη την περιοχή που έχει οριοθετηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος του WWF Ελλάς «Προστασία των νησιωτικών Υγρότοπων της Ελλάδας» και σε αυτήν εντάσσεται το οικόπεδο της ΕΡΤ.
Χαρακτηριστικά σημειώνεται ότι «η διαχειριστική μελέτη αναφέρεται ειδικότερα στις χερσαίες περιοχές που περιλαμβάνουν τις παρόχθιες περιοχές της εκβολής ανατολικά της οδογέφυρας, την παράκτια περιοχή από την εκβολή μέχρι και τον λιμενοβραχίονα της ιχθυόσκαλας προς ΝΑ και μέχρι την οδό Σούδας-Ακρωτηρίου προς ΝΔ, την παράκτια περιοχή του πρώτου τμήματος της παραλίας Βλητέ, ολόκληρη την έκταση που καταλαμβάνουν οι εγκαταστάσεις της ΕΡΑ, και τα υδάτινα σώματα της εκβολής και της ρηχής θάλασσας στα ανατολικά».
Οι περιοχές αυτές θα αποτελούν τις αυστηρότερα προστατευόμενες (και ελεγχόμενες) περιοχές του υγρότοπου και αντιμετωπίζονται ως δύο τμήματα με το δεύτερο, «έκτασης περίπου 20 στρεμμάτων που βρίσκεται ΝΑ της οδού της οδού Σούδας-Ακρωτηρίου», να είναι «αυτό το οποίο είχε παραχωρηθεί στην ΕΡΑ και σ’ αυτό βρίσκονται έκτοτε οι εγκαταστάσεις του ραδιοφωνικού σταθμού (κτήριο και κεραία)».
Το WWF έχει προτείνει, για το συγκεκριμένο τμήμα των εγκαταστάσεων, «τη δημιουργία ενός ρηχού λιμνίου και την αποκατάσταση της βλάστησης η οποία θα επιταχυνθεί με σπορά ή και φύτευση υγροτοπικών φυτών της περιοχής». Σημειώνει ότι στην τελική μορφή προβλέπεται να έχουν δημιουργηθεί «ένα ομβροδίαιτο λιμνίο 7 στρεμμάτων και εκτάσεις με καλαμιώνες και υγρολίβαδα έκτασης περίπου 11 στρεμμάτων».
Αναφέρει επίσης ότι η πρόσβαση των επισκεπτών στα προστατευόμενα Τμήματα του υγρότοπου θα είναι ελεγχόμενη και προβλέπεται η δημιουργία 4 εισόδων από τις οποίες η μία «είναι η σημερινή είσοδος στις εγκαταστάσεις της ΕΡΑ και η άλλη ακριβώς απέναντι».
Η κίνηση των επισκεπτών στο ίδιο Τμήμα θα περιορίζεται αποκλειστικά κατά μήκος μονοπατιού πλάτους 1,8 μέτρων. Επιπλέον προτείνεται η διαμόρφωση του κτηρίου της ΕΡΑ σε κέντρο ενημέρωσης επισκεπτών (με αναρτημένο πληροφοριακό υλικό και εφαρμογές τηλεματικής) με δυνατότητα υποδοχής μαθητών για την εκπόνηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης καθώς και η δημιουργία χώρων αναμονής και ανάπαυσης επισκεπτών, όπως και ενός θεματικού πάρκου παιδικής χαράς.
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΜΕ ΙΣΤΟΡΙΑ
Πάντως, οι συγκεκριμένες εγκαταστάσεις της ΕΡΤ στη Σούδα έχουν τη δική τους ιστορία.
Ο Ραδιοφωνικός Σταθμός των Χανίων, πριν την υιοθέτηση της μπάντας των FM, εξέπεμπε μόνο από τα μεσαία κύματα (AM-MW) και από τη συχνότητα των 1512 χιλιοκύκλων, από την κεραία στο οικόπεδο της ΕΡΤ, στην Κάτω Σούδα. Το σήμα του από τα μεσαία (1512 Khz) τις βραδινές ώρες, όταν η διάδοση διευρύνεται, έφτανε σχεδόν σε όλη την Ευρώπη και σε χώρες της Βόρειας Αφρικής.
Το δε κτήριο της οδού Έλλης φιλοξένησε κορυφαίες προσωπικότητες από τον χώρο της πολιτικής αλλά και του πολιτισμού.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΜΗΣΗ
Στο μεταξύ την άρση των οικοδομικών περιορισμών που επιβλήθηκαν στη Σούδα λόγω της κεραίας είχε ζητήσει τον Φεβρουάριο του 2022 ο εκλιπών βουλευτής της ΝΔ, Μανούσος Βολουδάκης, με ερώτηση που είχε καταθέσει προς τον τότε υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα και τον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ, Γιάννη Οικονόμου.
Με αφορμή απόφαση του Δ.Σ. της ΕΡΤ Α.Ε. να προχωρήσει στην αποξήλωση όλων των ιστών των ανενεργών Κέντρων Εκπομπής Μεσαίων Κυμάτων, ο κ. Βολουδάκης είχε απευθύνει το ερώτημα, ότι ανεξαρτήτως του εάν και πότε θα απομακρυνθεί η κεραία στη Σούδα, σε ποιες ενέργειες σκοπεύουν να προχωρήσουν τα συναρμόδια υπουργεία, προκειμένου να αρθούν οι οικοδομικοί περιορισμοί στη συγκεκριμένη περιοχή.
Μάλιστα, είχε επισημάνει ότι το πρόβλημα για την τοπική κοινωνία δεν είναι η ίδια η ύπαρξη της κεραίας, θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις (και αν τηρούνται προϋποθέσεις ασφαλείας) η κεραία να παραμείνει ως τοπόσημο συνδεδεμένο με την ιστορία της ραδιοφωνίας. Και ότι δεδομένου ότι η ΕΡΤ Α.Ε. έχει αποφασίσει την αποξήλωση όλων των ανενεργών κεραιών, πρέπει να καταργηθούν άμεσα αυτοί οι οικοδομικοί περιορισμοί στη Σούδα, ασχέτως του αν και πότε θα αποξηλωθεί η κεραία.
