“Δικαιοσύνη: θεωρία και πράξη”

«Μόνο ασκούμενοι στις δίκαιες πράξεις γινόμαστε δίκαιοι.
Ασκούμενοι σε πράξεις μετριοπαθείς, γινόμαστε μετριοπαθείς και ασκούμενοι σε πράξεις θαρραλέες, γινόμαστε θαρραλέοι»
Αριστοτέλης
Στην εποχή μας το δίκαιο δεν είναι τίποτα άλλο από το δίκαιο του ισχυρότερου. Για να λέγεται, όμως, μια κοινωνία πολιτισμένη βασική προϋπόθεση είναι να τιμά τις αρχές του δικαίου.
Η αρετή της δικαιοσύνης απαιτεί όχι μόνο να κρίνουμε τους άλλους δίκαια αλλά και τους εαυτούς μας. Ένας άνθρωπος που είναι κακός δικαστής του εαυτού του είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι είναι καλός κριτής των άλλων. Η προκατάληψη προς τον εαυτό μας συχνά οδηγεί και σε προκατάληψη εναντίον των άλλων. Η δικαιοσύνη αρχίζει από μέσα μας. Η δικαιοσύνη είναι σημαντική για τον καθένα από μας στην προσωπική μας ζωή όμως γίνεται εντυπωσιακά πιο σημαντική όταν σκεφτόμαστε όσους βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας. Χρειαζόμαστε ηγέτες με κίνητρο την αγάπη για την δικαιοσύνη και όχι μόνο την αυτοσυγκράτηση. Αν απουσιάζει η δικαιοσύνη, τι άλλο είναι η πολιτική εξουσία παρά οργανωμένη ληστεία;
Η ηγεσία χωρίς μια εσωτερική ηθική πυξίδα που δείχνει αξιόπιστα προς τη δικαιοσύνη καταλήγει αναπόφευκτα προς την κατάχρηση εξουσίας. Όλες οι αρετές είναι ιδανικά που μπορούμε να προσεγγίσουμε μόνο, χωρίς να τα επιτύχουμε πλήρως, έτσι μπορούμε πάντα να γινόμαστε καλύτεροι. Ποιο ρόλο θα πρέπει να διαδραματίζει η δικαιοσύνη στη προσωπική μας ζωή; Υπάρχουν δύο ρόλοι στη πραγματικότητα. Η δικαιοσύνη λειτουργεί στη θεωρία και στην πράξη. Δεν φτάνει μόνο να σκεφτόμαστε με δίκαιο τρόπο αλλά και να ενεργούμε ανάλογα. Οι άνθρωποι που αμφισβητούν τον εαυτό τους…..αυτό τους καθιστά ειλικρινείς, δίκαιους, και μη αυτο-παραπλανητικούς. Αυτοί διατηρούν μια καθαρή συνείδηση, σέβονται και κατανοούν ποιοι είναι στη πραγματικότητα και όχι ποιοι επιθυμούν να είναι. Έτσι ο αυθεντικός αυτοσεβασμός τους κάνει να σέβονται και τους άλλους. Εκείνοι οι άνθρωποι που κάνουν ακριβώς ότι λένε και λένε ό,τι κάνουν και ο λόγος τους είναι ο δεσμός τους. Οι κεντρικές ηθικές αρχές της δικαιοσύνης απαιτούν από εμάς να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον καθώς πρέπει να αναγνωρίζουμε τον άλλον ως άνθρωπο και όχι ως αντικείμενο. Ο κοινός παρονομαστής μεταξύ μας είναι ότι όλοι είμαστε ανθρώπινα όντα έχοντας ταυτόχρονα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που μας κάνουν μοναδικούς. Συνήθως όσοι αδικούν, εξαπατούν και στη συνέχει δεν πιάνονται ή τιμωρούνται είναι πολύ γελασμένοι εάν πιστεύουν ότι έχουν «χτυπήσει» το σύστημα ή ότι έχουν κερδίσει. Αυτό δεν είναι πραγματική νίκη. Άλλος τρόπος να αποτύχουμε στη δικαιοσύνη είναι να κρίνουμε τους αυτούς μας λιγότερο αντάξια του τι πραγματικά είμαστε. Αυτό είναι συνηθισμένο μεταξύ των καταπιεσμένων ανθρώπων. Είναι πιο εύκολο να εντοπίζουμε τα σφάλματα των άλλων απ’ ότι τα δικά μας. Τα κρύβουμε για να μη φαίνονται κι έτσι να μπορούμε να βλέπουμε μόνο τις αδυναμίες των άλλων. Η ζωή δεν είναι ούτε δίκαιη ούτε άδικη. Καλά πράγματα συμβαίνουν σε κακούς ανθρώπους και κακά πράγματα συμβαίνουν σε καλούς ανθρώπους. Αυτό ακριβώς αυξάνει την υποχρέωσή μας να είμαστε τόσο δίκαιοι, να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας πρώτα και μετά με τους άλλους, να προσπαθούμε να διορθώσουμε την αδικία όπου τη βλέπουμε και να απαιτούμε το δικαίωμα της δικαιοσύνης όπως μπορούμε σε αυτόν τον άδικο κόσμο που ζούμε.