Την αξιοποίηση των κτιρίων της V Μεραρχίας Κρητών στον Λόφο Καστέλι, Ιδιοκτησίας Πολυτεχνείου Κρήτης, με τη στέγαση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Χανίων, προτείνει με ανακοίνωση του ο δήμαρχος Χανίων Παναγιώτης Σημανδηράκης.
Αναλυτικότερα, στην ανακοίνωση αναφέρονται τα εξής:
Τα κτίρια της V Μεραρχίας Κρητών στο Λόφο Καστέλι, οικοδομήθηκαν κατά την διάρκεια της Ενετοκρατίας και της Οθωμανικής κατοχής της Κρήτης, στον χώρο της Μινωικής Κυδωνίας όπου ανασκαφές αποδεικνύουν την συνεχή ύπαρξη κοινωνικής ζωής στα Χανιά επί 5.000 χρόνια. Έκτοτε, από τα χρόνια της Κρητικής Πολιτείας και έπειτα, χρησιμοποιήθηκαν ως Ανάκτορα, Διοικητήριο, φυλακές, στρατιωτικές εγκαταστάσεις και κατά την διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής ως χώρος βασανισμού πατριωτών.
Μετά την ίδρυση του Πολυτεχνείου Κρήτης, το Ίδρυμα απέκτησε έναντι αντιτίμου τα κτίρια από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, όπου οι μεν φυλακές λειτούργησαν, από το 1984 έως το 2016 για την στέγαση της Πρυτανείας και των Διοικητικών Υπηρεσιών του Ιδρύματος, οι δε εγκαταστάσεις του κεντρικού κτιρίου από το 1986 έως το 1993 χρησιμοποιήθηκαν για εργαστήρια, βιβλιοθήκη και λοιπές του ανάγκες.
Το Πολυτεχνείο Κρήτης ως ένα αυτοδιοίκητο Ίδρυμα, έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να αξιοποιεί την περιουσία του με τον βέλτιστο τρόπο, εξυπηρετώντας το σύνολο των πολλαπλών αναγκών του, ακολουθώντας δημοκρατικές, συλλογικές διαδικασίες, μέσω της Εταιρείας Διαχείρισης Ακινήτων Πολυτεχνείου Κρήτης που ορίζονται σαφώς από την νομοθεσία.
Ο Δήμος Χανίων επιθυμεί να συμβάλλει εποικοδομητικά στην ανάδειξη των κτιρίων της V Μεραρχίας Κρητών στον Λόφο Καστέλι, τα οποία λόγω ιστορικότητας, χαρακτηριστικών και τοποθεσίας απαιτούν ειδική διαχείριση. Με δεδομένο ότι πλέον δεν υφίσταται η παράνομη κατάληψη, καταθέτουμε πρόταση για την αξιοποίηση των κτιρίων της V Μεραρχίας Κρητών στο Λόφο Καστέλι.
Οι ανάγκες του Δήμου Χανίων για την στέγαση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Χανίων, που φιλοξενεί σημαντικό υλικό μεταξύ του οποίου και την βιβλιοθήκη του Ελ. Βενιζέλου, δεδομένου του τεράστιου όγκου των βιβλίων, συλλογών, αρχείων και έργων τέχνης, δεν έχουν καλυφθεί ακόμα και παρά τους όποιους σωστούς δρομολογημένους σχεδιασμούς της προηγούμενης δημοτικής αρχής, δεν δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για μια ενιαία, σύγχρονη και πολυχρηστική βιβλιοθήκη.
Στη βάση αναζήτησης κατάλληλων και λειτουργικών χώρων που θα καλύψουν ολοκληρωμένα αυτή την ανάγκη, προτάσσουμε ως το καταλληλότερο χώρο ίδρυσης και λειτουργίας μιας σύγχρονης Βιβλιοθήκης, το χώρο του Λόφου Καστέλι. Μιας βιβλιοθήκης, που απαντώντας στις σύγχρονες απαιτήσεις των καιρών, θα έχει την δυνατότητα να εξυπηρετήσει τόσο τις ανάγκες της μεγάλης ακαδημαϊκής κοινότητας της πόλης μας, των σημαντικών συλλογικοτήτων της, αλλά και του συνόλου των δημοτών και επισκεπτών που αναζητούν καινούριους τρόπους επικοινωνίας, επεξεργασίας και παραγωγής της γνώσης μέσα από την αλληλεπίδρασή τους σε ένα νέο τοπικό, αλλά κυρίως υπερτοπικό κύτταρο αναφοράς για την πόλη μας, τον Νομό, την Περιφέρεια αλλά και ολόκληρη τη χώρα.
Ένα κέντρο κοινότητας και τόπος συνάντησης, που θα δημιουργεί μια αίσθηση συλλογικής ταυτότητας με χώρους για νέες υπηρεσίες και νέες μορφές παραγωγής γνώσης: υπηρεσίες πληροφοριών, αίθουσες ομαδικής εργασίας, αθόρυβες αίθουσες μελέτης, αίθουσες συνεδριάσεων, αίθουσες εκθέσεων, αίθουσες πολλαπλών χρήσεων, αίθουσες επεξεργασίας ψηφιακών οπτικοακουστικών μέσων κ.λπ. Ένα κέντρο πρόσβασης, συνδεδεμένο με το Πολυτεχνείο, με τεχνολογίες πληροφοριών, τεχνογνωσία για την καταπολέμηση του ψηφιακού χάσματος μέσω της πρόσβασης και επεξεργασίας των πληροφοριών, με την ενσωμάτωση ψηφιακών μέσων και υπηρεσιών στο χώρο της Βιβλιοθήκης.
Ο προτεινόμενος αυτός σχεδιασμός, θα είναι σε συνέχεια των ήδη δρομολογημένων παρεμβάσεων, της λειτουργίας των Νεωρίων μετά από χρόνια, του κτιρίου του θεάτρου “Μίκης Θεοδωράκης”, του Κέντρου Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου (Κ.Α.Μ), δημιουργώντας μια συνολική αφήγηση πολιτισμού, εκπαίδευσης, ιστορικότητας, καινοτομίας και έρευνας, που συνάδει απόλυτα τόσο με την επιθυμία και τις ανάγκες των Χανιωτών όσο και με τον χαρακτήρα της πόλης.
Η παρούσα πρόταση θέτει το πλαίσιο ώστε να απαντηθούν δύο ζητήματα, τα οποία ευλόγως τίθενται σήμερα αλλά και διαχρονικά στον έντονο δημόσιο διάλογο, σχετικά με τον ρεαλισμό και την βιωσιμότητα της όποιας εναλλακτικής αξιοποίησης στον Λόφο Καστέλι.
1. Αποκατάσταση των κτιρίων. Η εκπόνηση των μελετών και οι εργασίες αποκατάστασης των κτιρίων αποτελούν απολύτως επιλέξιμες δαπάνες και εναρμονίζονται πλήρως με τις στοχεύσεις της χρηματοδότησης που θέτει η επόμενη προγραμματική περίοδος των ευρωπαϊκών και εθνικών εργαλείων χρηματοδότησης.
2. Πρόσοδος του Πολυτεχνείου. Τα έσοδα, τα οποία ενισχύουν τον προϋπολογισμό του Πολυτεχνείου, θα διασφαλίζονται απολύτως μέσω κοινά αποδεκτού μακροχρόνιου μισθώματος, που θα καταβάλλει ο Δήμος Χανίων στην Εταιρεία Διαχείρισης Ακινήτων του Πολυτεχνείου, και το οποίο δύναται να εξασφαλιστεί από τις δραστηριότητες που κάθε σύγχρονη, πολυχρηστική βιβλιοθήκη διαθέτει.
Έχοντας δώσει απαντήσεις στα παραπάνω ζητήματα, είναι προφανές ότι η πρόταση αυτή ανταποκρίνεται και στο βασικό αίτημα της κοινωνίας για εξασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα, τόσο του χώρου όσο και των κτιρίων στον Λόφο Καστέλι
Αντιλαμβανόμενοι και σεβόμενοι τους περιορισμούς που απορρέουν από μια ενεργή σύμβαση αλλά και εκτιμώντας την διαχρονική προσφορά του Πολυτεχνείου Κρήτης στην κοινωνία Χανίων, η πρόταση του Δήμου Χανίων έρχεται στη συγκεκριμένη στιγμή, κατά την οποία έχει λήξει η παράνομη κατάληψη και επιθυμούμε να αποτελεί εφεξής την ολοκληρωμένη, επίσημη, ρεαλιστική και βιώσιμη πρόταση για την αξιοποίηση της περιοχής αυτής.
Ο Δήμος Χανίων και το Δημοτικό Συμβούλιο οφείλει να αντιλαμβάνεται τις ανάγκες και να αφουγκράζεται τους προβληματισμούς της κοινωνίας, αλλά και να προτείνει μακρόπνοες λύσεις εντός του πλαισίου που ορίζει η νομοθεσία. Οφείλει πάνω απ’ όλα όμως, να διεκδικεί εκείνες τις χρήσεις που βελτιστοποιούν την ωφέλεια του δημόσιου χώρου, ενώ την ίδια στιγμή με σεβασμό στην ιστορία, να εξασφαλίσει την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών των πολιτών».
