Η δημιουργική έκφραση είναι το πολυτιμότερο δώρο της ανθρώπινης νοημοσύνης. Οσο περισσότερο πολύπλοκος γίνεται από μέρα σε μέρα ο κόσμος μας, τόσο περισσότερο χρειάζεται να έχουμε αναπτύξει τη δημιουργική μας έκφραση. Στα χρόνια μας η τεχνολογία έχει κάμει τεράστιες προόδους. Ας πάρουμε παράδειγμα το internet. Πριν από δέκα χρόνια ήταν, για τον περισσότερο κόσμο απλώς, ένας νεωτερισμός. Δεν υπήρχαν, επίσης, τόσα πολλά κινητά τηλέφωνα – ούτε smart phones, IPods, Facebook, Twitter, You Tube και τόσα άλλα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας, τα οποία σήμερα είναι τόσο συνηθισμένα, μεταξύ της νεολαίας, αλλά και των επιχειρήσεων. Κατά την τελευταία δεκαετία συνέβησαν, επίσης, πολλά γεγονότα στη κατάκτηση του διαστήματος με την προσεδάφιση στον Αρη και στις προόδους της επιστήμης με την ανακάλυψη του λεγόμενου “σωματιδίου του Θεού”, στην πολιτική, στην οικονομία και στην κοινωνία, στο περιβάλλον και στις ανθρώπινες σχέσεις με επιστέγασμα τη μεγάλη οικονομική κρίση και την ανεργία, τα οποία δεν ανέμενε, ούτε μπορούσε να φανταστεί ο πολίτης του κόσμου πριν από δέκα χρόνια. Η εξαιρετικώς ευαίσθητη περιοχή των ανθρώπινων σχέσεων, όπως αυτή παρουσιάζεται σήμερα, με την τόσο ποικιλία, και πολυπλοκότητά τους, είναι ένα επιπλέον επιχείρημα για να τονίσουμε τη χρησιμότητα της δημιουργικής “έκφρασης και σκέψης”, στην περιοχή της εκπαίδευσης των επιχειρήσεων και της καθημερινότητας. Ο τρόπος ζωής σήμερα σε πολλές περιοχές -ιδίως της υπαίθρου- έχει ολότελα αλλάξει. Πώς ζούσαν οι άνθρωποι πριν πενήντα Χρόνια και πώς ζουν σήμερα; Πόσοι άνθρωποι ακόμα και της ελληνικής υπαίθρου πέθαιναν χωρίς να έχουν δει ποτέ θάλασσα, ούτε ηλεκτρικό φωτισμό; Πώς ζούσαμε και εμείς στα Χανιά μέχρι το 1930 που ηλεκτροφωτίστηκε η πόλη μα; Με τα λυχνάρια, τα μαγκάλια και τις λάμπες εργαζόμασταν, διαβάζαμε, σπουδάζαμε, πλούσιοι και φτωχοί. Και η ελληνική ύπαιθρος μέχρι τη δεκαετία του 1960 ήταν βυθισμένη στο απόλυτο σκοτάδι. Πόσοι άνθρωποι , λίγες δεκαετίες πριν από σήμερα μπορούσαν να έχουν βρύσες μέσα στο σπίτι τους με ζεστό ή κρύο νερό; Οι μεγάλες αυτές μεταβολές στη ζωή των ανθρώπων δημιούργησαν πλείστα όσα προβλήματα. Η πολυτάραχη ζωή μας είναι απαιτητική και χρειάζονται επιπλέον ικανότητες για την αντιμετώπισή της. Σήμερα ζούμε σε μια εποχή, που αλλάζει από μέρα σε μέρα, με ταχύτητα την οποία ποτέ δεν μπορούσαμε να φανταστούμε. Πόσο θα επηρεάσει τη ζωή ας, το πολύπλοκο μέλλον; Ποιες και πόσες αλλαγές στην καθημερινότητά μας θα αλλάξουν τον τρόπο που ζούμε; Ενας σύγχρονος σοφός είπε πως οι οικονομικές συνθήκες και αλλαγές προχωρούν πολύ γρήγορα και διαδέχονται η μία την άλλη, ώστε να υπερτερούν των μεταβολών που συμβαίνουν στον χώρο της αστρονομίας. Οσο γρήγορα ξετυλίγεται το κουβάρι του χρόνου, τόσο ακούγεται πιο δυνατή η φωνή που μας επιτάσσει να μην περιοριζόμαστε στη λεγόμενη “συγκλίνουσα νόηση” δηλαδή να βαδίζουμε πάντα την πεπατημένη, χωρίς να σκεφτόμαστε τίποτα άλλο. Η φύση μας έχει δώσει τη δυνατότητα, όταν αντιμετωπίζουμε δύσκολες καταστάσεις, να χρησιμοποιούμε ισχυρές δυνάμεις που έχομε στη διάθεσή μας τη φαντασία, την κρίση, την “αποκλίνουσα νόηση”, μήπως υπάρχει κάτι άλλο; Τη φανερή υποψία.
Συνήθως ο άνθρωπος αντιμετωπίζει τα προβλήματά του μόνο με τη λογική. Τούτο βέβαια είναι σωστό, αλλά δεν είναι αρκετό. Εκτός από τη λογική πρέπει να προχωρούμε να κάνουμε “πηδήματα”, να έχουμε εμπνεύσεις, να μαντεύουμε, να φεύγομε από το μέχρι τώρα γνωστό, να δημιουργήσουμε κάτι νέο, όπως έκανε ο νέος αγρότης και ίδρυσε γαϊδουροτροφείο και πουλεί το γαϊδουρόγαλο προς 100 ευρώ το λίτρο. Ολοι οι μεγάλοι δημιουργοί στις διάφορες περιοχές της ανθρώπινης δραστηριότητας, ιεράρχες, επιστήμονες, ποιητές, ευεργέτες, καλλιτέχνες, επιχειρηματίες, προχώρησαν και πέτυχαν, επειδή έθεσαν σε ενέργεια την αποκλίνουσα νόηση, τη δημιουργικότητά τους. Δεν αντέγραψαν άλλους. Παραμένουν πάντα παραδείγματα δημιουργικότητας οι Αρχαίοι και Αλεξανδρινοί Ελληνες σοφοί, οι Πικασσό, Αϊνστάϊν, Εδισσον, Φλέμινγκ, Θεοτοκόπουλος, Σεφέρης, Ελύτης, οι συνθέτες της μελοδραματικής μουσικής Μότσαρτ, Ροσσίνι, Μπετόβεν, Βέρντι, Θεοδωράκης, οι κατακτητές του διαστήματος, όλα αυτά τα μεγάλα πνεύματα ήταν άνθρωποι δημιουργικοί. Δεν βάδισαν την “πεππατημένη”, χάραξαν τον δικό τους δρόμο. Κάθε άνθρωπος μπορεί να βαδίσει στον δρόμο της δημιουργίας. Η φύση μας έχει δώσει αυτή τη δυνατότητα, γιατί να μη την εκμεταλλευτούμε; Η παροιμία «η πενία τέχνας κατεργάζεται» ας επαληθευθεί, «με τα πηδήματα» της δημιουργικής μας σκέψης και «η ελπίς ού καταισχύνεται».
NΙΚΟΛΑΟΣ Β. ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗΣ
