Όνειρο, κοινότητες, ένωση, ψυχή, φαντασία, ελευθερία… Λέξεις, αξίες κι έννοιες που μοιάζουν να αποτελούν τα θεμέλια της κοσμοθεωρίας του “Χαΐνη” Δημήτρη Αποστολάκη. Μια κοσμοθεωρία που η κρητική ματιά κατέχει κεντρική θέση στον πυρήνα της. Όπως και η ποίηση, ως μια «θεουργική κατάσταση» που δίνει νόημα και συνοχή στον κόσμο…
Οι “Χαΐνηδες” θα βρίσκονται απόψε το βράδυ στα Παλιά Ρούματα του Δήμου Πλατανιά για μια μοναδική συναυλία κι οι “διαδρομές” ανοίγουν κουβέντα με τον Δημήτρη Αποστολάκη για τις ιερές μειοψηφίες, τον κοινοτισμό, τη θεϊκή υπόσταση της τέχνης, αλλά και τα όνειρα που όσο υποχωρούν τόσο περισσότερο δίνεται χώρος στην ανθρώπινη μισαλλοδοξία.
Τι είναι για εσάς οι Χαΐνηδες; Είναι οικογένεια;
Κάθε άνθρωπος υπάρχει σε ένα πλαίσιο. Όταν δεν υπάρχει το πλαίσιο δεν υπάρχει και υποκείμενο. Η ανθρώπινη ζωή δηλαδή έχει κοινοτική βάση, χιλιάδες χρόνια τώρα. Ξέρετε κάποιον που δεν υπήρξε μέσα από μια κοινότητα; Συνεπώς η ύπαρξη μέσα στους Χαϊνηδες σημαίνει και αυθυπαρξία. Σε κάθε περίπτωση, ο κοινοτισμός είναι υπαρξιακό ζήτημα για το μέλλον της ανθρωπότητας, ζώντας σήμερα σε μια κοινωνία που είναι έντονα αντι-κοινοτική, επιβάλλει τον ατομισμό και γι’ αυτό έχει όλα αυτά τα προβλήματα και τις μεγάλες δυσλειτουργίες.
Θεωρώ ότι είστε από τους πιο προικισμένους στιχουργούς – ποιητές που έχουμε στο σύγχρονο ελληνικό τραγούδι…
Ευχαριστώ. Η ομορφιά είναι μέσα στην ψυχή αυτού που τη βλέπει…
…Ήθελα να σας ρωτήσω τι είναι ποίηση για εσάς;
Η ποίηση είναι αυτό που συνδέει το μέρος με το όλον. Συνδέει δηλαδή το εδώ με το παντού και το τώρα με το πάντα.
Σαν μια συνεκτική δύναμη που δίνει νόημα και συνοχή στον κόσμο;
Είναι μια θεουργική κατάσταση γιατί προάγει την ένωση. Ο Θεός είναι η ένωση και η τέχνη κι η ποίηση αυτό κάνουν.
Σε μια συζήτηση – συνέντευξη που είχατε δώσει στο πλαίσιο μιας εκδήλωσης που διοργάνωσε το ΕΠΑΛ Ακρωτηρίου στα Χανιά είχατε πει πως «ό,τι καλό κι ωραίο υπάρχει στον κόσμο το έκαναν κάποιες ιερές μειοψηφίες». Έχω την αίσθηση ότι στις μέρες μας οι “λοξές ματιές” πάνω στον κόσμο ολοένα και λιγοστεύουν. Σαν να έχουν στενέψει οι ορίζοντες. Υπάρχει χώρος για όνειρα στην εποχή μας;
Έχετε απόλυτο δίκιο. Ξέρετε όμως η πραγματικότητα είναι το φαντασιακό. Δεν είναι αυτό που λέει ο κόσμος ρεαλισμός. Κι αυτό φάνηκε στην καραντίνα. Όσοι είχαν μια τέχνη, μια ιερή αφιέρωση, όποια κι αν ήταν αυτή, πιάστηκαν από τη θεϊκή της λεπτομέρεια και ταξίδεψαν, ενώ εκείνοι που είχαν όλα τα καλά του κόσμου, τα πραγματικά και ρεαλιστικά που λένε, δυστύχησαν σφοδρά και παρεκτράπηκαν. Σας θυμίζω αυτό που έλεγε ο Αϊνστάιν: «Η φαντασία είναι πιο σημαντική από τη γνώση». Βλέπεις ότι ζούμε σε έναν κόσμο αφθονίας κι όμως είμαστε βαθύτατα καταθλιμμένοι, δυστυχισμένοι και νιώθουμε ανήμποροι να αλλάξουμε οτιδήποτε. Αυτό είναι πρόβλημα φαντασιακού.
Αυτό θα έλεγε κανείς έχει να κάνει και με την παιδεία μας. Δεν μαθαίνουμε να χρησιμοποιούμε τη φαντασία…
Ακριβώς, η παιδεία έχει μετατραπεί σε ιδρυματική εκπαίδευση και το μόνο που μπορεί να παράξει αυτή η εκπαίδευση είναι πειθήνιους, ευνουχισμένους και υπάκουους καταναλωτές.
Στις πρόσφατες εκλογές είδαμε τους νεοναζί να επιστρέφουν στη Βουλή κι άλλα ακροδεξιά κόμματα να κάνουν την εμφάνισή τους. Κάτι αντίστοιχο παρατηρεί κανείς πανευρωπαϊκά. Η μισαλλοδοξία μοιάζει να γίνεται η νέα κανονικότητα στις κοινωνίες μας. Τι συμβαίνει;
Αυτή η ερώτηση συνάδει με την προηγούμενη. Δεν φταίνε οι ακροδεξιοί. Όταν υποχωρεί το όνειρο αρχίζει το μίσος και η σύγκρουση. Δηλαδή το κομμάτι της ανθρώπινης κοινότητας που τεντώνει το σεντόνι του ονείρου στον ορίζοντα, ευθύνεται για την άνθηση του φόβου. Είναι διαλεκτική η σχέση: όσο υποχωρεί το όραμα, ανθίζει ο φόβος.
Είναι γεγονός ότι ο κόσμος γύρω μας δεν μας δίνει πολλές ευκαιρίες να αισιοδοξούμε. Εσείς από που αντλείτε αισιοδοξία; Από πού παίρνετε δύναμη όταν αισθάνεστε το λιγοστεύει το κουράγιο σας;
Εγώ, δεν είμαι απαισιόδοξος ή αισιόδοξος. Ζω κάθε μέρα τον αιώνιο έρωτα γιατί είμαι από την Κρήτη. Η Κρήτη μου έδωσε ένα μεγάλο εφόδιο που δεν έχει κανένας άλλος λαός στον πλανήτη. Σαν πολιτισμός, δύναμη μορφοποιητική και θέληση για ύπαρξη είναι πολύ ισχυρή, υπερβαίνει ακόμα και τον θάνατο. Το κοινωνικό γονίδιο ότι είσαι πάνω από τα γεγονότα δεν υπάρχει πια. Θυμηθείτε το ριζίτικο που λέει: «Κόσμε χρυσέ, κόσμ’ αργυρέ, κόσμε μαλαματένιε, κόσμε και ποιος σε χάρηκε και ποιος θα σε κερδίσει (…) Εγώ ‘μαι που σε γλέντησα κι εγώ θα σε κερδίσω». Αυτό δεν υπάρχει πουθενά. Οπότε το θέμα δεν είναι αν είμαι αισιόδοξος ή απαισιόδοξος, είναι ότι δεν έχω κανένα κράτος στο κεφάλι μου, κανέναν νόμο. Κάνω ό,τι θέλω. Θέλω 5 λίτρα αίμα το έχω, αν δεν θέλω το σκορπώ στον ορίζοντα. Θέλω ποθένω, θέλω ζω. Δεν έχω φόβους. Αυτό που έδωσε αυτός ο πολιτισμός.
Είστε βαθιά Κρητικός όπως το περιγράφετε αλλά ταυτόχρονα ο λόγος σας είναι οικουμενικός.
Την Κρήτη θέλω να την παντρεύω για να μην στερέψει και να συνεχίσει να κάμει κοπέλια. Όσοι τη θέλουν στείρα στα μουσεία, περιχαρακωμένη, να ποθάνει σε μια σπηλιά ή γεροντοκόρη σε ένα ράφι, είναι εκείνοι που θέλουν την Κρήτη να μην απλώνει τα φτερά της και να μην συναντά άλλους πολιτισμούς. Όμως όποιος πολιτισμός περιχαρακώθηκε πέθανε. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο πολιτισμός της Λυκίας που απαγόρευε δια θανάτου την εθνική ετερογαμία οπότε δεν έμεινε τίποτα, ούτε λίθος επί λίθου. Και βέβαια μιλάμε για τα αναγκαία παντρέματα πολιτισμών, όχι να παντρευτούμε για να παντρευτούμε. Μιλάμε για αυτά που επανορίζουνε ήδη προϋπάρχουσες σημασίες.
Η αίσθηση πάντως που έχει κανείς στην Κρήτη είναι ότι η στάση που περιγράφετε, αυτή η κρητική ταυτότητα την οποία ορίσατε προηγουμένως, είναι δυστυχώς μειοψηφική στο νησί…
Μιλήσαμε πριν για τις ιερές μειοψηφίες. Οι κολώνες της Ακρόπολης ανήκουν σε αυτές τις ιερές μειοψηφίες. Οι πλειοψηφίες είναι αέρας κοπανιστός!
Η συναυλία
Οι Χαΐνηδες θα εμφανιστούν στα Παλαιά Ρούματα του Δήμου Πλατανιά σήμερα, Σάββατο 8 Ιουλίου, στις 21:30, για μια μοναδική συναυλία, την οποία διοργανώνει το Σωματείο Λαϊκής Βιβλιοθήκης Παλαιών Ρουμάτων.
Παίζουν και τραγουδούν: Δημήτρης Αποστολάκης, Μιχάλης Γαλάνης, Δημήτρης Ζαχαριουδάκης, Peter Jaques, Γιώργος Κωνσταντίνου, Μιχάλης Νικόπουλος και Αγγελική Σύρκου.
Ηχοληψία: Δημήτρης Χατζάκης
Ωρα προσέλευσης 20:00. Ώρα έναρξης 21:30.
Γενική είσοδος 15 ευρώ, μειωμένο 12 ευρώ.
Προπώληση: https://www.ticketservices.gr/event/xainides-chania/ και Bohème (Χάληδων 26), Carte Postale (Τάφοι Βενιζέλων), Balos Travel (Κίσσαμος) και S/M Κατζάκης Γιώργος (Βουκολιές).
Συνδιοργάνωση: Περιφέρεια Κρήτης – Περιφερειακή Ενότητα Χανίων – Δήμος Πλατανιά.
