Δημήτρης Χριστοδούλου – Εικοστρίχρονη θύμηση…

“Ακόμα εκεί θα βρεις το χέρι του πατέρα -και πάρα μέσα- πίσω απ’ το χέρι του πατέρα -πίσω απ’ το χέρι που εγέννησε το χέρι του πατέρα- τη φωτιά”.
Δ.Χ.
“Εστίες Αντιστάσεως” – Μεταπολεμική ποίηση.
Τόσα, είκοσι τρία, είναι τα χρόνια που λείπει, ακριβώς.
Κι ένα μικρό απόσπασμα από το πρώτο του μυθιστόρημα που εξέδοσε το 1976 “Το Γούπατο” που το αφιερώνει στη λατρεμμένη του Μαρία, που μου το έστειλε και μένα, ας είναι ένα κλωναράκι ανθισμένη δενδρολιβανιά, στην αρχή της άνοιξης…
“…Καθώς ανέβαινε τη σκάλα του σπιτιού του ο Βενιαμίν, απ’ τις φωνές και τις χαρές που γινόντουσαν απάνω, κατάλαβε πως ο Αγγελής, ο μεγαλύτερος αδελφός, έφτασε από την Αλβανία.
…Μόλις τον είδε, αγκαλιαστήκανε!
– Τι κάνεις μικρέ; Τον ρώτησε με συγκρατημένη τρυφερότητα.
– Καλά είμαι πολεμιστή! Τους έφαγες όλους;
Γελάει ο Βενιαμίν, γελάει ο Αγγελής πικρά, γελάνε οι γύρω, μετά κάθονται και σωπαίνουν. Η μάνα έχει φτιάσει μια σούπα για τον πεινασμένο πεζοπόρο. Αλβανία – Αθήνα με τα πόδια.
Και τα δάκτυλα πρισμένα κι αγνώριστα!
– Πώς ήτανε λοιπόν; Τον ρωτάει ο Βενιαμίν.
– Πόλεμος! Απαντάει ο Αγγελής. Ασχημα!
– Τους νικήσαμε όμως! Λέει ο Βενιαμίν.
– Ναι. Λέει ο Αγγελής. Ομως χάσαμε.
– Κάτι θα γίνει. Λέει ο Βενιαμίν.
– Σαν τι; Λέει ο Αγγελής.
– Να, έξω άκουσα πως η Εγγλέζικη αεροπορία ετοιμάζει βομβαρδισμούς και ο στόλος απόβαση!
– Παραμύθια Βενιαμίν. Απαντάει ο Αγγελής. Σφύξε τη ζώνη σου, μην ανακατευτείς σε κάτι σούπα μου ’πες, που αρχίσανε κιόλας, και φυλάξου!
– Γιατί, δεν το πιστεύεις·
– Οχι! Απαντάει κοφτά ο Αγγελής. Ακόμα δεν είχε σπάσει το μέτωπο και κάτι περίεργοι κύριοι αρχίσανε ένα παραμύθι που δεν μου άρεσε καθόλου!
«Η Γερμανία δεν είναι αυτό που νομίζετε. Καλά η Ιταλία, αυτή είναι οπερέττα, η Γερμανία όμως θα φτιάξει την Ευρώπη και τον κόσμο ολόκληρο και μην ακούτε κανέναν»!
Τέτοια λέγανε. Βγάζει τότε ένας φαντάρος την ξιφολόγχη και τον ξάπλωσε σαν σφαχτάρι χάμω με μια καρφωτή στην κοιλιά.
Κι ευτυχώς που ήταν νύχτα και σκορπίσαμε όλοι. Αλλοιώτικα, ούτε ψίλλος στον κόρφο μας.
Μιλάει ο Αγγελής, ενώ τρώει με αργές κινήσεις τη σούπα, συγκρατώντας την άγρια, πείνα του με το ζόρι.
– Τ’ ακούς Βενιαμίν; Δεν ξέρω τι θα γίνει, αυτό όμως που σας είπα και άλλα που έγιναν δεν μου αρέσουν καθόλου. Κι ύστερα, αυτό το όπου φύγει, φύγει, από το μέτωπο χωρίς τάξη, χωρίς πειθαρχία, χωρίς ένα μέσο μεταφοράς, χωρίς αξιωματικούς, «ο σώζων εαυτόν σωθήτο» είναι να μη σε βάζει σε σκέψη;
Πήγαμε συντεταγμένοι.
Γιατί δεν γυρίσαμε το ίδιο;
Ποιος ήθελε να γίνουμε κοπάδι και να εξαφανιστεί όλη η δόξα που κερδίσαμε στα βουνά;
Γι’ αυτό σου λέω, άσε!
Εγώ ξέρω. Θα δεις. Μόνο έχε το νου σου…
Μάνα, πες στη Νίνα σε παρακαλώ να ζεστάνει νερό γι’ αυτά τα έρημα τα πόδια, με πεθάνανε. Το ’πε κι έκανε φινάλε. Ποτέ πια δεν θα τον ακούσει ο Βενιαμίν να μιλάει για τον πόλεμο στα βουνά της Αλβανίας. Σαν να ’θελε να σβύσει από τη μνήμη του, το δύσκολο της νίκης και το γρήγορο της ήττας, άλλωστε θα φύγει τόσο γρήγορα για την Κρήτη, όπου και θα τον χάσει η οικογένεια για πάντα.
Τον κοιτάει που βγάζει τις αρβύλες του και μετράει κατσάβραχα, δρόμους, χιλιόμετρα!
Αυτά τα άρβυλα! Τσακισμένα, η προκαδούρα εξαφανισμένη, τα μποτίνια λυωμένα και τα κορδόνια κόμπους, κόμπους, μισά. Αυτό που θέλει τώρα ο Βενιαμίν, καθώς ο Αγγελής βάζει τα πόδια του στο ζεστό νερό της λεκάνης και οι γύρω του τον παρακολουθούν, είναι να κλάψει! Δοκιμάζει για πρώτη φορά αυτό το φοβερό αίσθημα του συγκρατημού και της μάχης με το δάκρυ. Πρέπει να το κρατήσει. Πρέπει να παγώσει και να χαθεί”.
…Το απόσπασμα (για όσους έζησαν τα γεγονότα) συνείρει με τις συγκλονιστικές εμπειρίες πολέμου, στα Αλβανικά βουνά… Κι οι αλήθειες πονούν, όπως όλα τα πράγματα που έπρεπε να ’χουν γίνει αλλιώς…
Ο Δημήτρης Χριστοδούλου, έρχεται στα χείλη μας πάντα, είναι αλήθεια, με το επικό Θεοδωράκειο μέλος -κυρίως- στους στίχους του. “Καημός”, “βράχο – βράχο”, “Γωνιά – γωνιά”, “Βραδυάζει”… Αλλά εγώ θα μείνω στον “Μέτοικος!”
Ενας “Μέτοικος” τ’ ουρανού, ο ωραίος δημιουργός, πολυπράγμων και συνεπής στις αρχές του. Ευαίσθητος, ευέξαπτος ευπρόσιτος! Με συνείδηση ελληνική και ψυχή παγκόσμια!
Επιθυμώ πολύ να τον θυμηθούμε. Με σεβασμό στο έργο του, με αγάπη στη ζωή του, στο πρόσωπό του…