Δημοφιλής προορισμός και εν μέσω της πανδημίας παραμένει ο εθνικός δρυμός της Σαμαριάς καθώς παρά τη μικρότερη, φέτος, διάρκεια λειτουργίας του, κατάφερε να προσελκύσει 56.287 επισκέπτες. Αριθμός πολύ μικρότερος από προηγούμενες χρονιές αλλά ικανοποιητικός με βάση τα τουριστικά δεδομένα του 2020 και το γενικότερο κλίμα λόγω του κορωνοϊού.
Οι επισκέπτες δήλωσαν ευχαριστημένοι από την επίσκεψή τους και βαθμολόγησαν σχεδόν άριστα το τοπίο, την ασφάλεια κατά τη διαδρομή και το διαθέσιμο χρόνο που είχαν, ενώ έμειναν ικανοποιημένοι ή επαρκώς ικανοποιημένοι από τις διάφορες υποδομές μέσα κι έξω από το φαράγγι.
Αξιοσημείωτο είναι το ότι οι περισσότεροι επισκέπτες δεν γνώριζαν ότι το φαράγγι της Σαμαριάς έχει ανακηρυχθεί ως Απόθεμα της Βιόσφαιρας από την UNESCO (UNESCO Biosphere Reserve) αλλά αυτοί που το γνώριζαν δήλωσαν ότι τους επηρέασε θετικά στην απόφαση τους να το επισκεφθούν.
Τα παραπάνω αποτελούν συμπεράσματα νέας μελέτης η οποία φανερώνει, για μια ακόμη φορά, ότι η ύπαρξη του Εθνικού Πάρκου Σαμαριάς στο Νομό Χανίων, αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης επισκεπτών και συμβάλει στην τουριστική και κατ’ επέκταση οικονομική ανάπτυξη τόσο της ευρύτερης περιοχής όσο και ολόκληρου του Νομού.
Η ερευνητική ομάδα αποτελείται από τον Διευθυντή του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων (ΜΑΙΧ) Δρ. Γεώργιο Μπαουράκη, τον Καθηγητή – Ακαδημαϊκό (Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών, Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France), Κωνσταντίνο Ζοπουνίδη τον ερευνητή του ΜΑΙΧ και υποψήφιο διδάκτορα του Πολυτεχνείου Κρήτης, Γιώργο Φακωτάκη και τον μεταπτυχιακό φοιτητή του ΜΑΙΧ, Αντώνη Τηγανή.
Οπως επισημαίνουν οι ερευνητές, «η επισκεψιμότητα στο Εθνικό Πάρκο Σαμαριάς έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης από το Τμήμα Οικονομίας και Διοίκησης του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων, σε συνεργασίαμε το Πολυτεχνείο Κρήτης, τη Διεύθυνση Δασών Χανίων και το Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς – Δυτικής Κρήτης από το 2013. Από τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας κάθε χρονιά, φαίνεται ότι η ύπαρξη του Εθνικού Πάρκου Σαμαριάς στο Νομό Χανίων, αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης επισκεπτών, εκτός από περιοχή ιδιαίτερα φυσικού κάλους, και συμβάλει στην τουριστική και κατ επέκταση οικονομική ανάπτυξη τόσο της ευρύτερης περιοχής όσο και ολόκληρου του Νομού».
Η νέα έρευνα «πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης και βασίζεται στα τελευταία δεδομένα που συγκεντρώθηκαν κατά την τουριστική σεζόν του 2020 εν μέσω της πανδημίας COVID-19 στον πυρήνα του Εθνικού Πάρκου Σαμαριάς, με τη συνδρομή της Διεύθυνσης Δασών Χανίων».
Στο 27ο επεισόδιο, περιμένοντας τα εμβόλια, ψάχνουμε λόγους για να εμβολιαστεί κανείς και ελπίζουμε σε κλείσιμο της χρονιάς με αισιόδοξα μηνύματα.
Η ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΟΤΗΤΑ
Οι ερευνητές σημειώνουν ότι φέτος, λόγω της πανδημίας COVID-19, υπήρξε μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με τη δυνατότητα λειτουργίας του Εθνικού Δρυμού και «με μεγάλη καθυστέρηση, κατέστη δυνατό εν τέλει το Πάρκο να ανοίξει στις 27 Ιουνίου ενώ παρέμεινε ανοιχτό μέχρι 28 Οκτωβρίου οπότε και έκλεισε λόγω της επιδείνωσης των καιρικών συνθηκών. Όπως είναι φυσικό, λόγω της σημαντικά μικρότερης διάρκειας λειτουργίας και του γενικού κλίματος που επηρέασε τον τουρισμό στο Νομό Χανίων γενικότερα σημειώθηκε σημαντική μείωση επισκεπτών σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Συνολικά το επισκέφθηκαν 56.287 άτομα πράγμα που αντιστοιχεί σε μείωση 64,61%. Ο πιο δημοφιλής μήνας για τους επισκέπτες και πάλι ήταν ο Αύγουστος με 21.506 επισκέπτες ακολουθούμενος από το Σεπτέμβρη και τον Ιούλιο με 14.435 και 11.530 επισκέπτες αντίστοιχα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η αύξηση της επισκεψιμότητας του φαραγγιού της Σαμαριάς από Έλληνες τουρίστες για την τουριστική σεζόν του 2020. Παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία των επισκεπτών αποτελείται και πάλι από ξένους, οι Έλληνες επισκέπτες φέτος ήταν περισσότεροι σε σύγκριση με τις προηγούμενες χρονιές ειδικά κατά τους πρώτους μήνες λειτουργίας Πάρκου, Ιούνιο-Αύγουστο».
ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ
Ως προς το προφίλ των επισκεπτών, παρατηρούν μεταξύ άλλων:
«Τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες φαίνεται να επέλεξαν να επισκεφτούν το Εθνικό Πάρκο Σαμαριάς, καθώς τα ποσοστά τους φαίνεται να είναι σχεδόν στο 50-50. Όσον αφορά το βαθμό εκπαίδευσης των επισκεπτών, επτά στους δέκα φαίνεται ότι είναι απόφοιτοι της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το 37% είναι απόφοιτοι πανεπιστημίου, ενώ το 34% έχει επιπλέον μεταπτυχιακό ή διδακτορικό. Το 22% είναι απόφοιτοι λυκείου ενώ μόνο το γυμνάσιο έχει τελειώσει μόλις το 7%. Όσον αφορά την ηλικία εκείνων που επισκέφθηκαν τη Σαμαριά, η πλειοψηφία κυμαίνεται στο εύρος των 20 έως 35 ετών, καθώς ένας στους δύο ανήκει σε αυτή την ηλικιακή ομάδα. Ένας στους πέντε έχει ηλικία από 36 έως 50 έτη και το 14% από 50 έως 65 έτη. Τέλος, μόλις το 10% ήταν κάτω των 20 ετών, ενώ άνω των 65 ετών ήταν το ισχνό 3% των επισκεπτών».
Η χρήση λεωφορείου είναι ο πιο δημοφιλής τρόπος για τη μετάβαση στη Σαμαριά. Μέσω λεωφορείου τουριστικού πρακτορείου φαίνεται να έφτασε η πλειοψηφία στη Σαμαριά με ποσοστό 43%, ενώ το ΚΤΕΛ χρησιμοποίησε το 33%.
ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ UNESCO
Οι ερευνητές παρατηρούν ακόμη ότι «ενημερωμένοι για τη Σαμαριά πριν το ταξίδι τους φαίνεται να ήταν η πλειοψηφία των επισκεπτών, καθώς λίγο πάνω από τους μισούς απάντησαν ότι είχε μαζέψει πληροφορίες για αυτήν προτού έρθουν στην Κρήτη. Η πλειοψηφία με ποσοστό 57% ωστόσο δε γνώριζε ότι το φαράγγι της Σαμαριάς έχει ανακηρυχθεί UNESCO Biosphere Reserve αλλά αυτοί που το γνώριζαν δήλωσαν ότι τους επηρέασε θετικά στην απόφαση τους να το επισκεφθούν, δείχνοντας μας την ώθηση που δίνει ο συγκεκριμένος τίτλος. Όσον αφορά τις άλλες δύο περιοχές της Κρήτης που έχουν ανακηρυχθεί από την UNESCO, τρεις στους τέσσερις απάντησαν ότι δεν είχαν γνώση».
ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ
Θετικές αξιολογήσεις κέρδισε η Σαμαριά σχεδόν σε όλους τους τομείς, με τους επισκέπτες να μένουν σαφώς ικανοποιημένοι. Σχεδόν άριστα βαθμολόγησαν το τοπίο ,την ασφάλεια κατά τη διαδρομή και το διαθέσιμο χρόνο που είχαν, ενώ έμειναν ικανοποιημένοι ή επαρκώς ικανοποιημένοι από τις διάφορες υποδομές μέσα κι έξω από το φαράγγι. Συνολικά μάλιστα βαθμολόγησαν κατά μέσο όρο με 4,6/5 την επίσκεψή τους. Την πιο χαμηλή βαθμολογία παρουσιάζει η ικανοποίηση για το κόστος από και προς το δρυμό με 3/5 αποτελώντας ίσως το μόνο κομμάτι όπου οι τουρίστες δε φαίνονται τόσο ικανοποιημένοι.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό το γεγονός εμφανίζεται γιατί λόγω της φύσης της περιοχής και σε αντίθεση με το κόστος του αντιτίμου της εισόδου στη Σαμαριά που παραμένει στα 5€, η μετακίνηση από και προς το Εθνικό Πάρκο απαιτεί ένα συνδυασμό από διαφορετικά μέσα, όπως λεωφορείο, πλοίο από την Αγιά Ρουμέλη, κλπ., με σημαντικά υψηλότερο κόστος συγκριτικά.
Η ικανοποίηση των τουριστών αποτυπώνεται και από το γεγονός ότι η πλειοψηφία απάντησε ότι θα πρότεινε την επίσκεψη του εθνικού πάρκου σε συγγενείς και φίλους.
“ΚΕΦΑΛΑΙΟ” ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΗΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι το 20,11% των επισκεπτών επηρεάστηκαν πολύ ή καθοριστικά απότην ύπαρξη του Εθνικού Πάρκου Σαμαριά όταν επέλεξαν να επισκεφθούν την Κρήτη. Το ποσοστό αυτό είναι χαμηλότερο από τις προηγούμενες τουριστικές σεζόν πιθανότατα λόγω του διαφορετικού μίγματος εθνικοτήτων των επισκεπτών (σημαντική αύξηση του εσωτερικού τουρισμού) αλλά και πάλι δείχνει ότι το Εθνικό Πάρκο Σαμαριά αποτελεί «κεφάλαιο» για την Κρητική οικονομία.
Σε ένα υποθετικό σενάριο όπου η τιμή του εισιτηρίου για το πάρκο θα αυξανόταν, οι πιο πολλοί θα το επισκεπτόταν και πάλι δίνοντας από 2€ έως 10€ παραπάνω. Αναλυτικά, ένας στους τρεις θα το επισκεπτόταν και πάλι εάν η τιμή του εισιτηρίου αυξανόταν κατά 2€, το 30% εάν η τιμή αυξανόταν για 5€, ενώ μέχρι και 10€ θα έδινε το 23%. Τέλος ,το 14% απάντησε ότι με οποιαδήποτε αύξηση της τιμής του εισιτηρίου δε θα επισκεπτόταν τη Σαμαριά.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Στα συμπεράσματά τους οι ερευνητές αναφέρον, μεταξύ άλλων, ότι «η εμπειρία που αποκομίζουν οι επισκέπτες φαίνεται άριστη ενώ πρόθεσή τους να προτείνουν σε γνωστούς και φίλους να τον εντάξουν στις επιλογές τους για προορισμούς διακοπών αποτελεί ένδειξη για τη δυναμική και τις προοπτικές του χώρου για περαιτέρω τουριστική άρα και οικονομική ανάπτυξη. Διανυκτερεύοντας στην ευρύτερη περιοχή και καταναλώνοντας ντόπια προϊόντα, μπορούν να προκαλέσουν πολλαπλασιαστικά οφέλη για την τοπική οικονομία. Αυτό δείχνει ότι από τη μεγάλη περιβαλλοντική του αξία, το πάρκο έχει και σημαντική οικονομική αξία, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη τόσο της ευρύτερης περιοχής όσο και της Κρήτης συνολικά.
Η πρόθεση των επισκεπτών να μείνουν στην ευρύτερη περιοχή και να δοκιμάσουν και διαφορετικές ορειβατικές διαδρομές, τόσο μέσα όσο και έξω από τον πυρήνα του Εθνικού Πάρκου είναι ένα σημαντικό γεγονός που δείχνει την αξία της ευρύτερης περιοχής για τους επισκέπτες και όχι μόνο του πυρήνα του πάρκου. Αυτό το γεγονός μπορεί να αξιοποιηθεί από τους εμπλεκόμενους φορείς και τις τουριστικές επιχειρήσεις ώστε να επιτευχθεί η προσέλκυση τουριστών υψηλότερου επιπέδου που θα έχουν τη διάθεση να παραμείνουν και περισσότερες μέρες στην ευρύτερη περιοχή».
Ακόμα σημειώνουν, μεταξύ άλλων, ότι «το γεγονός ότι παρά τις πρωτοφανείς συνθήκες, η Σαμαριά κατάφερε να προσελκύσει 56.287 επισκέπτες, παράλληλα με το γεγονός ότι οι επισκέπτες δηλώνουν ευχαριστημένοι από την επίσκεψή τους την τρέχουσα περίοδο στο χώρο αλλά και από τις συνθήκες και τους ανθρώπους και εν γένει της παροχή υπηρεσιών στο χώρο, φανερώνει ότι και σε πολύ δύσκολες συνθήκες η Σαμαριά είναι πόλος έλξης και χώρος προσφορά στον επισκέπτη.
Παράλληλα έχει ανοίξει ένας διεθνής επιστημονικός διάλογος για τη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον και την μεταξύ τους αλληλεπίδραση στα πλαίσια μιας ορθής, αειφορικής, αλλά αναπτυξιακής οικολογικής ισορροπίας. Η πανδημία απέδειξε με αιφνίδιο και βίαιο τρόπο, ότι οι ζωές όλων μας σε παγκόσμιο επίπεδο είναι αλληλένδετες, αλλά άνοιξε και ένα νέο αναπτυξιακό κεφάλαιο της ποιοτικότερης σχέσης τουανθρώπου με την φύση.
Σε αυτό το νέο αναπτυξιακό δρόμο τα φυσικά οικοσυστήματα της περιοχής μας και ιδιαίτερα οι προστατευόμενες περιοχές, θα έχουν μια ξεχωριστή θέση, με την πρώτη θέση να κατέχει το Εθνικό Πάρκο Σαμαριάς. Συνεπώς και τα στοιχεία από την παρούσα έρευνα κατά το 2020 αποτελούν σημαντικό διαχειριστικό εργαλείο για άμεσους αλλά και μελλοντικούς διαχειριστικούς σχεδιασμούς.
Το Εθνικό Πάρκο Σαμαριάς με την μοναδικότητα και τις διεθνείς διακρίσεις και προβολή του είναι προορισμός ζωής για πολλούς επισκέπτες ακόμα και σε περιόδους πανδημίας όπως αυτή που ζούμε σήμερα, πράγμα που ωφελεί την ευρύτερη περιοχή, τα Χανιά και την Κρήτη συνολικά», καταλήγουν.
Η ερευνητική ομάδα αποτελείται από τον διευθυντή του ΜΑΙΧ δρ Γεώργιο Μπαουράκη, τον καθηγητή – ακαδημαϊκό Κωνσταντίνο Ζοπουνίδη, τον ερευνητή του Μ.Α.Ι.Χ. και υποψήφιο διδάκτορα του Πολυτεχνείου Κρήτης, Γιώργο Φακωτάκη και τον μεταπτυχιακό φοιτητή του Μ.Α.Ι.Χ., Αντώνη Τηγανή.
