Δήμος Χανίων: Εξυπηρέτηση, Διαφάνεια και Αποτελεσματικότητα

Στο παρόν άρθρο θα αναφερθώ σε δύο θέματα που μπορούν να βελτιώσουν με καίριο τρόπο την αποτελεσματικότητα της λειτουργίας των Υπηρεσιών του Δήμου, καθώς θέση μου είναι ότι η εύρυθμη λειτουργία των Υπηρεσιών μπορεί να συμβάλει στο μέγιστο βαθμό στην υλοποίηση του έργου μιας Δημοτικής Αρχής και κατ’ επέκταση στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των Δημοτών.
Το πρώτο μεγάλο θέμα αφορά στο ρόλο των σύγχρονων τεχνολογικών μέσων και στην υποστήριξη που αυτά παρέχουν στην λειτουργία των Υπηρεσιών του Δήμου. Με αυτή τη λογική κινήθηκα  και ως Νομάρχης Χανίων, εισάγοντας σύγχρονα εργαλεία Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης σε μια εποχή μάλιστα όπου αυτό δεν ήταν σύνηθες στο Δημόσιο Τομέα.
Ο «Κλεισθένης», ως αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση, εκτός από την απλή αναλογική και τις εκλογικές εν αρχή και διοικητικές εν συνεχεία τομές του, οφείλει να διασφαλίσει προς τον Πολίτη του Δήμου, ένα όραμα εξυπηρέτησης, διαφάνειας και αποτελεσματικότητας.
Αυτή η στρατηγική στόχευση θα πρέπει να αποτελεί βασική προτεραιότητα της Δημοτικής Αρχής. Έτσι ο Πολίτης θα έρθει  πιο κοντά στη Διοίκηση, αν εφαρμοστούν συνολικά – και όχι αποσπασματικά ή λόγω συγκυρίας – οι αρχές της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης,  μέσα από την υιοθέτηση των αξιών της Εξυπηρέτησης, της Διαφάνειας και της Αποτελεσματικότητας παρέχοντας υπηρεσίες υψηλής ποιότητας – ταχύτητας στον Πολίτη, πάντα με Διαφάνεια.
Οραματίζομαι ένα Δήμο, όπου ο Πολίτης θα έχει διαθέσιμες όσες περισσότερες Διοικητικές πράξεις και αποφάσεις έχουν εκδοθεί στο όνομά του, ηλεκτρονικά, από το σπίτι ή το γραφείο του, αντί να επισκέπτεται την Υπηρεσία.
Δυσκολεύομαι είναι η αλήθεια να κατανοήσω γιατί ο Πολίτης να μην μπορεί να παρακολουθήσει την πορεία μιας Άδειας Λειτουργίας Επισιτιστικού Καταστήματος, γιατί να μην μπορεί ο τουριστικός επισκέπτης να επιλέξει την επόμενη εκδήλωση που θα επισκεφθεί στο Δήμο Χανίων, γιατί να μην μπορούμε να ελέγχουμε την πορεία της Δακοκτονίας σε συνεργασία με την Περιφέρεια, γιατί να μην είναι δυνατόν οι ιδιώτες εργολάβοι των Χανίων να έχουν πρόσβαση στο GIS του Δήμου Χανίων, γιατί θα πρέπει το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Χανίων να σπαταλάει τόσο χαρτί, μελάνι και εκτυπωτές ενώ θα μπορούσε χωρίς αυτό;
Τα παραπάνω μπορεί να τα αντιληφθεί πλέον εύκολα κάποιος που συναλλάσσεται με τις Πολεοδομικές Υπηρεσίες, όπου πλέον το μεγαλύτερο μέρος των διαδικασιών γίνεται ηλεκτρονικά με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Αντιλαμβάνομαι τον ορισμό της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, ως εκείνη τη μορφή Διοίκησης στόχος της οποίας είναι ο εκσυγχρονισμός του Δήμου Χανίων, με «όχημα» την χρήση της τεχνολογίας της πληροφορικής και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) και σκοπό την ενίσχυση της πρόσβασης και την παροχή των κάθε είδους υπηρεσιών προς όφελος των επιχειρήσεων, των εργαζομένων και των πολιτών γενικότερα. Η Τεχνολογία, στην υπηρεσία του Πολίτη, για καλύτερη, ανταποκριτική Διοίκηση, βασισμένη στις αξίες της Εξυπηρέτησης, της Διαφάνειας, της Αποτελεσματικότητας, του e-Government.
Το δεύτερο θέμα στο οποίο θα αναφερθώ είναι η σχέση αιρετών και  δημοτικών υπαλλήλων.
Πολύ συχνά, κρίνοντας το έργο μιας Δημοτικής αρχής αναφερόμαστε στην ύπαρξη γραφειοκρατίας, στην αποτελεσματικότητα της λειτουργίας των Υπηρεσιών του Δήμου και στις σχέσεις μεταξύ αιρετών και υπαλλήλων. Θεωρώ δεδομένο πως και ο αιρετός επιθυμεί να υλοποιήσει το πρόγραμμά του, αλλά και ο υπάλληλος του Δήμου θέλει να συνεισφέρει με τις δυνάμεις του στην επίτευξη του καλύτερου αποτελέσματος  για την πόλη.
Συζητώντας πολλές φορές για θέματα που άπτονται της αυτοδιοίκησης, σχεδόν πάντα τίθεται το θέμα της λειτουργίας των Υπηρεσιών, είτε του Δήμου είτε του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, και σχεδόν πάντα η συζήτηση καταλήγει στη σύμφωνη γνώμη όλων για τη γενικότερη αναποτελεσματικότητα του Δημοσίου. Παρόλο που δεν είμαι από εκείνους που υπερασπίζονται γενικά και αόριστα το Δημόσιο, εντούτοις θεωρώ πως σε μεγάλο βαθμό αυτή η φαινομενική αναποτελεσματικότητα οφείλεται και στους πολιτικούς προϊσταμένους των Υπηρεσιών.
Ο ρόλος του πολιτικού προϊσταμένου μιας Υπηρεσίας και εκείνος του διοικητικού προϊσταμένου της, αλλά και των υπαλλήλων της ίδιας Υπηρεσίας είναι ρόλοι διακριτοί. Αυτός ο «διαχωρισμός» πολλές φορές δεν τηρείται με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τεράστια προβλήματα στη λειτουργία της Υπηρεσίας μέσα από τη σύγχυση των ρόλων. Με άλλα λόγια, ο κανόνας που πρέπει να εφαρμόζεται είναι ο πολιτικός να ασκεί πολιτική και η Υπηρεσία να βρίσκει τον τρόπο να εφαρμόζει αυτή την πολιτική, μέσα βέβαια από τις δαιδαλώδεις και δύσκολες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Δε ξέρω κατά πόσο αυτό που γράφω είναι κατανοητό στο ευρύ κοινό. Είναι όμως σίγουρα κατανοητό στους υπηρεσιακούς παράγοντες που προσπαθούν να λύσουν και να προχωρήσουν θέματα, έχοντας να αντιμετωπίσουν και πολιτικούς προϊσταμένους που εμπλέκονται στα καθήκοντά τους, ενώ αγνοούν  τις περισσότερες φορές τις γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Πολλές φορές  γενικεύοντας, ισοπεδώνουμε το έργο του Δημοσίου Τομέα.  Θα διαφωνήσω πλήρως με αυτή τη γενίκευση. Από την εμπειρία μου έχω διαπιστώσει πως σε όλες τις Υπηρεσίες υπάρχουν ικανοί υπάλληλοι οι οποίοι, υπό προϋποθέσεις, γίνονται εξαιρετικοί συνεργάτες, στηρίζοντας αποτελεσματικά το έργο που επιθυμεί να υλοποιήσει η πολιτική ηγεσία. Ο πολιτικός οφείλει να συνεργάζεται στενά με τους υπηρεσιακούς παράγοντες, σεβόμενος τη διάκριση των ρόλων. Όταν αυτό συμβαίνει, η πορεία των υποθέσεων που διαχειρίζεται κάθε Υπηρεσία γίνεται πιο εύκολη και πιο αποτελεσματική. Σε πολύ μεγάλο βαθμό η -κατά την προσωπική μου άποψη- θετική μου πορεία στη ΝΑΧ αλλά και στο Δήμο Χανίων οφείλεται στη στενή μου συνεργασία με τους υπηρεσιακούς παράγοντες, καθώς τηρούσα τις παραπάνω προϋποθέσεις.
Κλείνοντας αυτή την παρέμβαση, θεωρώ πως η εισαγωγή στη λειτουργία του Δήμου νέων τεχνολογιών και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης αφενός, καθώς και η διάκριση των ρόλων αιρετών -υπαλλήλων αφετέρου, θα δημιουργήσουν εκείνες τις προϋποθέσεις για μια Διοίκηση που θα φέρει τα χαρακτηριστικά της Εξυπηρέτησης, της Διαφάνειας και της Αποτελεσματικότητας.