Η πρώτη επίσημη αναφορά στον τοπικό Τύπο για παρουσίαση κρητικών χορών εκτός Κρήτης γίνεται στις 31/7/1902 στην εφημερίδα «Νέα Έρευνα». Με τίτλο «Η ΕΙΣ ΚΑΛΑΜΑΣ ΕΚΔΟΜΗ» ο αρθρογράφος περιγράφει την εκδρομή 500 κρητικών (Χανιωτών, Ρεθυμνιωτών και Ηρακλειωτών) στην Καλαμάτα με το καράβι «Αθήναι». Τους υποδέχτηκαν περίπου είκοσι χιλιάδες Πελοποννήσιοι, οι οποίοι ζητωκραύγαζαν συνθήματα υπέρ της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα. Το γλέντι που ακολούθησε συνοδεύτηκε από τον χορό των Κρητικών βρακοφόρων χορευτών, ο οποίος ενθουσίασε τους θεατές. Ταυτόχρονα, η παρουσία της Μουσικής Χωροφυλακής, η οποία παιάνισε στους δρόμους της πόλης άφησε άριστες εντυπώσεις. Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι ως κρητικοί χοροί στα Χανιά εννοούνται ο συρτός και το πεντοζάλι.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η δεξίωση που διοργάνωσε η Δημοτική Αρχή τον Αύγουστο του 1920 («Νέα Έρευνα» 1/8/1920). Η λύρα, η οποία αποτελούσε το βασικό μουσικό όργανο, συνόδευσε τον συρτό και το πεντοζάλι. Οι πολίτες που συμμετείχαν στο γλέντι είχαν χωριστεί σε ομίλους: «[…]Τα λαϊκά στρώματα είχαν εισρεύσει εκεί εκ των μάλλον απόκεντρων συνοικιών της πόλεως και επεδόθησαν εις δεινήν φαγοποσίαν. Έκαστος όμιλος είχε πλουσίαν τράπεζαν με οβελίαν, ψητά, τύρον και άφθονον οίνον όστις εδιπλασίαζε τον ενθουσιασμό των συμποσιωτών[…]». Όσον αφορά στα αστικά στρώματα (ο αρθρογράφος κάνει σαφή κοινωνικό διαχωρισμό): «[…]Η ευθυμία δεν ήργησε να μεταδοθεί και εις τας τραπέζας της αστικής τάξεως, ήτις μέχρι τινός ίστατο θεατής της ωραίας διασκεδάσεως. Η κνίσα του ψητού εγαργάλισε την όρεξιν και κείνων και εντός μικρού όλος ο κόσμος, μικρών και μεγάλων πλουσίων και πενήτων, είχε παραδοθεί εις μακράν ευωχίαν συνοδευομένην με τραγούδια και ζωτοκραυγάς».
Ο κρητικός χορός, ο οποίος συναντάται σπάνια στα Χανιά στις αρχές του 20ου αιώνα, είναι η σούστα. Αναφορά στον συγκεκριμένο χορό γίνεται από τη στήλη «Η παράστασις του Εκπαιδευτικού Ουλαμού» στην εφημερίδα «Νέα Έρευνα» (6/4/1916), η οποία αναφέρει ότι χορεύτηκε λεβέντικα από γνωστό ανθυπολοχαγό μαζί με τους άλλους κρητικούς χορούς στα πλαίσια φιλανθρωπικής εκδήλωσης συλλογής χρημάτων για τους άπορους επίστρατους.
