Προκόπης Παυλόπουλος, καθηγητής Νομικής Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην υπουργός και νεοεκλεγείς Πρόεδρος Ελληνικής Δημοκρατίας
Εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη
Τόμος 1 Εκδοση 2013 και δεύτερη 2014
Ενα πολύτιμο σύγγραμμα για φοιτητές και λαό στις σελίδες του οποίου ο συγγραφέας του και τώρα νέος ανώτατος άρχων της χώρας τολμά να αναλύσει θαρρετά για όλα τα θέματα του δημοσίου δικαίου μέσα στο πλαίσιο του αστερισμού της οικονομικής κρίσης που μας μαστίζει σαν χώρα, σαν Ευρώπη, σαν κόσμο.
Επίσης ερμηνεύει τα διαπραττόμενα για υπονόμευση του κανόνα δικαίου με μια κρίση που υποσκάπτει τα θεμέλια της έννομης τάξης…
Για να καταγγείλει την παρακμιακή μετάλλαξη του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας, αλλά και του κράτους για τα δικαιώματα του ανθρώπου.
Για να τονίσει την κατηφορική πορεία του κράτους δικαίου λόγω των αδύναμων, με τη φθίνουσα δημοκρατική νομιμοποίηση της δράσης των κρατικών οργάνων με κινδύνους από την περιφρόνηση της ιστορίας που έχει αποτέλεσμα την καταλυτική επικυριαρχία του “οικονομικού επί του θεσμικού” για να δημιουργηθεί το θεσμικό μόρφωμα των μνημονίων, των δανειακών συμβάσεων διευκόλυνσης μετάλλαξης των κανόνων δικαίου…
Ομως ο καθηγητής του Δικαίου Προκόπης Παυλόπουλος, πέρα από την οικονομική κρίση και τη μνημονιακή αποδυνάμωση της χώρας, γράφει για το κοινωνικό κεκτημένο ανάμεσα στη “Σκύλα” της νομοθεσίας και στη “Χάρυβδη” του δημοσιονομικού δημόσιου συμφέροντος.
Για να αποτελεί το βιβλίο “Το δημόσιο δίκαιο στον αστερισμό της οικονομικής κρίσης” μια πολύτιμη πηγή για όλες τις μνημονιακές ανομίες.
ΤΟ ΚΥΡΟΣ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ
Ο νέος Πρόεδρος της Δημοκρατάις που υπερψηφίσθηκε είναι αναμφισβήτητα ένας άξιος ακαδημαϊκός καθηγητής του δημόσιου δικαίου και συνταγματολόγος. Εχει γράψει ενδιαφέροντα βιβλία με πολύτιμες νομικές θέσεις τόσο για το σύνταγμα όσο και για το δημόσιο δίκαιο. Ομως η έντονη δράση του ως πολιτικού της δεξιάς στην Ελλάδα του “φόρτωσε” πολιτικά λάθη.
Αυτά όμως είναι αναπόφευκτα στην όποια πολιτική δραστηριότητα. Οπως τώρα έναν μήνα μετά την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης συμβαίνει.
Με στόχο τη σωστή νέα διακυβέρνηση σε δημοκρατικά πλαίσια, με κορυφαίο πλαίσιο τον ανώτατο άρχοντα της Δημοκρατίας, ο οποίος είναι αναγκαίο, τόσο τα πολιτικά κόμματα όσο και οι εκτός Βουλής πολιτικές δυνάμεις, αλλά και οι θεσμοί καθώς και οι πολίτες να συνοικοδομούν και να ενισχύουν μαζί με τον ίδιο τον ανώτατο άρχοντα το κύρος του θεσμού της Δημοκρατίας.
ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Με αυτή την έννοια παρουσιάζουμε σήμερα ένα σημαντικό έργο του με τίτλο “Το δημόσιο δίκαιο στον αστερισμό της οικονομικής κρίσης. Ο οικονομικός λαβύρινθος, ο νεοφιλελεύθερος Μινώταυρος και ο θεσμικός Θησέας”.
Το βιβλίο αυτό κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Α.Α. Λιβάνη και περιλαμβάνει όλες σχεδόν τις πράξεις δημόσιου δικαίου που έχουν σχέση με την έννομη τάξη, ιδιαίτερα με αφορμή τη σύγχρονη ελληνική κρίση. Αυτή είναι ο πυλώνας που αποστεώνεται κανονιστικώς στον “λαβύρινθο” της βαθιάς οικονομικής κρίσης και στα έγκατά του παραμονεύει ο νεοφιλελεύθερος “Μινώταυρος” της “απορρύθμισης”.
ΖΟΦΕΡΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
Με την ελληνική έννομη τάξη να βιώνει αυτή τη ζοφερή εμπειρία μέσα από τη “ξυνωρίδα” αφενός “της μνημονιακής κοπής” νομοθεσίας και αφετέρου του νομολογιακής προέλευσης “νεφελώδους” δημοσιονομικού δημόσιου συμφέροντος που πλήττουν ευθέως “εμβληματικά” δικαιώματα του ανθρώπου. Εν τέλει δε την ίδια την αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Κάπως έτσι ο θεσμικός “Θησέας” καλείται να υπερασπισθεί ό,τι έχει απομείνει πρωτίστως από το δικαίωμα στην ιδιοκτησία και τα εν γένει κοινωνικά δικαιώματα.
Δηλαδή, το κοινωνικό κράτος δικαίου την ώρα μάλιστα που οι πρώτες εκρήξεις ακούγονται πια απειλητικές.
«ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΖΩΗ ΠΟΥ ΣΠΑΤΑΛΗΣΑΜΕ;»
Δημόσιο δίκαιο, λοιπόν, στον αστερισμό της οικονομικής κρίσης. Μέσα σε οικονομικό “λαβύρινθο” που σ’ αυτόν μουγκρίζει ο νεοφιλελεύθερος “μινώταυρος” που όλα τα καταλύει. Με το βιβλίο αυτό ο νέος Πρόεδρος της Δημοκρατάις σε οκτώ μεγάλα κεφάλαια με πρόλογο σε κάθε κεφάλαιο και υποτμήματα, με επί μέρους θέματα, ο καθηγητής Π. Παυλόπουλος αναπτύσσει την έννομη κρίση, αναφέρεται σε συγκεκριμένες υπονομεύσεις του κανόνα Δικαίου με σωρεία αποδυναμώσεών του. Τις οποίες πλέον ως νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας τις γνωρίζει απόλυτα για να μπορεί να προστατεύει την κυβερνητική εξουσία να μην παραβιάζει το δημόσιο δίκαιο με αφορμή την οικονομική κρίση.
Στο σημαντικό αυτό έργο του ο καθηγητής Νομικής κ. Προκόπης Παυλόπουλος αρχίζει με ένα ποιητικό απόσπασμα του διάσημου Αγγλου ποιητή της “έρημης χώρας” του Τομ Ελιοτ. Το κείμενο λέει: «Πού είν’ η ζωή που σπαταλήσαμε ζώντας;
Πού είν’ η σοφία που χάσαμε μέσα στη γνώση;
Πού είν’ η γνώση που τη χάσαμε στις πληροφορίες;». Τ.Σ. Ελιοτ Δέκα χορικά απ’ τον “βράχο”, πρώτο χορικό 3η έκδοση 2005.
Η ΟΥΣΙΩΔΗΣ ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
Με βάση αυτό το σπουδαίο ποίημα του Τ. Ελιοτ καθορίζει το μεγάλο πνευματικό στόχο του δικαίου μέσα στο πλαίσιο του δημόσιου δικαίου. Για να μη χάνεται η ουσιώδης αξία του δικαίου (δημόσιου και ιδιωτικού) στο σπατάλημα της σοφίας μέσα στους νόμους χωρίς αξία. Της γνώσης των νόμων που χάνονται στην κατάλυση των νόμων.
Τα περιεχόμενα είναι: προλεγόμενα στην πρώτη και δεύτερη έκδοση. Ακολουθεί η εισαγωγή με τίτλο: Το επικίνδυνο διάνυσμα από την οικονομική στη θεσμική κρίση. Το πρώτο κεφάλαιο έχει τίτλο: “Η υπονόμευση του κανόνα δικαίου” και υπότιτλο: “Πώς η κρίση υποσκάπτει τα θεμέλια της έννομης τάξης”. Το κεφάλαιο αυτό έχει δύο τμήματα με τους εξής τίτλους: α’ τμήμα: Η θεσμική φυσιογνωμία, β’ τμήμα: Το φαινόμενο της αποδυνάμωσης του κανόνα δικαίου…
Το δεύτερο κεφάλαιο έχει τίτλο: “Η κοινωνικοοικονομική ιδεολογία του συντάγματος” και υπότιτλο: “Οι παραδοσιακές συνιστώσες και οι σύγχρονες φυγόκεντρες οικονομικές τάσεις”. Τα δύο τμήματα αυτού του κεφαλαίου έχουν τίτλους: Α’ Οι θεσμικές συνιστώσες της κοινωνικοοικονομικής “ιδεολογίας” του Συντάγματος.
Β’ Οι συνέπειες της κοινωνικοοικονομικής “ιδεολογίας” του Συντάγματος στην πράξη.
Κεφάλαιο τρίτο τίτλος: Το κράτος δικαίου: Υπότιτλος: “Από την εμπέδωση στην παρακμιακή μετάλλαξη”.
Α’ Οι απαρχές του κράτους δικαίου: Η αρχέγονη φιλοσοφική του διάσταση.
Β’ Οι θεσμικές συντεταγμένες του κράτους δικαίου.
Γ’ Οι “κατωφερική” πορεία του κράτους δικαίου.
Κεφάλαιο τέταρτο τίτλος: Η καταλυτική επικυριαρχία του οικονομικού επί του θεσμικού. Υπότιτλος: Οι κανόνες δικαίου “μνημονιακής” προέλευσης.
Με πρόλογο σε δύο εκφράσεις: α) η δυσοίωνη πρωτοτυπία, β) το βάρος στους ώμους του Συμβουλίου Επικρατείας.
τμήμα Α’ Ο διεθνής περίγυρος
τμήμα Β’ Η νομική φυσιογνωμία των κανόνων δικαίου “μνημονιακής” προέλευσης
Επίλογος: Α) Η μετάλλαξη των κανόνων δικαίου και β) Οι θεσμικές επιπτώσεις.
Πέμπτο κεφάλαιο τίτλος “Το δημοσιονομικό δημόσιο συμφέρον”, υπότιτλος: “Η μετάλλαξη της θεσμικής οντότητας του δημόσιου συμφέροντος υπό την καταλυτική επιρροή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης”.
Τμήμα Α’ Η παραδοσιακή έννοια του δημόσιου συμφέροντος.
Τμημα Β’ Η πορεία προς το δημοσιονομικό δημόσιο συμφέρον.
Επίλογος: Α’ Τα προτάγματα του νεοφιλελευθερισμού, β. Τα θεσμικά του “δημιουργήματα”, γ. Τα προτάγματα του ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού.
Κεφάλαιο έκτο. Τίτλος: “Το δικαίωμα στην ιδιοκτησία”, υπότιτλος: “Από την οικονομική του αποδυνάμωση στη θεσμική του υπονόμευση”.
Τμήμα Α’ Ιδιοκτησία και αντιπροσωπευτική δημοκρατία, τμήμα Β’ Οι “περιπέτειες” του δικαιώματος στην ιδιοκτησία στο πλαίσιο της ελληνικής έννομης τάξης, τμήμα Γ’ Το “ΕΤΗΔΕ” και ο Ενφια. Δύο παραδείγματα που οδηγούν σ’ έμμεση δήμευση της ιδιοκτησίας. Τμήμα Δ’ Η σύγχρονη νομολογιακή πολιτική του Συμβουλίου της Επικρατείας αναφορικά με το δικαίωμα στην ιδιοκτησία: Ο δικαστής ανάμεσα στην ερμηνεία του Συντάγματος και τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης. Επίλογος: α) Ο πληγωμένος πυλώνας του δυτικού πολιτισμού, β) η ανάγκη αποκατάστασής του, γ) υπερασπίζοντας την αντιπροσωπευτική δημοκρατία.
Εβδομο κεφάλαιο τίτλος: “Το δικαίωμα αίτησης και παροχής δικαστικής προστασίας”.
Τμήμα Α’ Οι θεσμικές ρίζες του δικαιώματος αίτησης και παροχής δικαστικής προστασίας, τμήμα Β’ Το δικαίωμα δικαστικής προστασίας “θύμα” της οικονομικής κρίσης;, τμήμα Γ’ Η “υβριδική” μεταμόρφωση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Κεφάλαιο όγδοο τίτλος: “Το κοινωνικό κράτος δικαίου”, υπότιτλος “Προς τη θεσμική αποκαθήλωση και των κοινωνικών δικαιωμάτων;”.
Τμήμα Α’ Η θεσμική άνοδος του κοινωνικού κράτους δικαίου, τμήμα Β’ Η παρακμιακή πορεία των θεσμών του κοινωνικού κράτους δικαίου.
Επίλογος: α) Μια υποδόρια απώλεια της θεσμικής αξιοπιστίας του κοινωνικού κράτους, β) οι δυσοίωνες προοπτικές της νομολογιακής “εγκατάλειψης” του κοινωνικού κατεστημένου.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Η αποστολή του “Θησέα”: Μια επιβεβλημένη “απάντηση” των θεσμών στην οικονομική κρίση;
Α. Ο χαρτικός λαβύρινθος, Β. Η αυτονόμευση του νεοφιλελευθερισμού, Γ. Η αποστολή του θεσμικού “Θησέα”, Δ. Το σύνταγμα στον “κύκλο με την κιμωλία”…
ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ
Αλλά ο νέος Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, καθηγητής Δικαίου, πρ. υπουργός και υπέρμαχος των θεσμών, με πλήρη αντίθεσή του στην ανομία γράφει (στη σελίδα 553) «ευτυχώς τα σημεία των καιρών δείχνουν πως ο δικαστής καλείται στην εποχή μας να πάρει την κρίσιμη απόφαση απέναντι στους πολέμιους των θεσμών».
Για να κρίνει πως οι δημοκρατικοί θεσμοί δεν επιτρέπεται να θυσιασθούν στον βωμό οποιασδήποτε σκοπιμότητας, οικονομικής ή άλλης. Αφού η δημοκρατία και η πεμπτουσία της, ο άνθρωπος, υπάρχουν αυτοτελώς. Για να προσθέσει (σελ. 42) τις εξής τολμηρές πολιτικές σκέψεις: «Ολα τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης βαθιάς οικονομικής κρίσης -που όμοιά της δεν έχει γνωρίσει ο καπιταλισμός, αφού μικρή σχέση έχει με τη μετά το 1929 οικονομική κρίση, τείνουν να επιβεβαιώσουν την άποψη ότι η προέλευσή της θα έπρεπε ν’ αναζητηθεί όχι σ’ εγγενείς οικονομικές αδυναμίες του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος».
ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
«Αλλά κατά κύριο λόγο, μάλιστα, στις στρεβλώσεις του λόγω της επικράτησης και για μικρό διάστημα νεοφιλελεύθερων πιστωτικών αντιλήψεων.
Στρεβλώσεις που έχουν καταστροφικές συνέπειες ως προς την “οικονομική στατικότητα” δύο “κιόνων” οι οποίοι στηρίζουν το αέτωμα του καπιταλιστικού οικονομικού συστήματος. Με τον πρώτο “κίονα” να αντιστοιχεί στο κοινωνικό κράτος δικαίου, ενώ ο δεύτερος κίονας αντιστοιχεί στον τραπεζικό τομέα. Ο οποίος οφείλει να υπηρετεί την ομαλή εξέλιξη του χρήματος, ως αρχετυπικής αποκρυστάλλωσης της σχέσης, μεταξύ πιστωτή και οφειλέτη. Αρα ως μόνον μέσον οικονομικής συναλλαγής, που μπορεί να διασφαλίσει τη δημιουργική συνύπαρξη των μελών, οιουδήποτε κοινωνικού συνόλου».
Η ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Ομως όπως γράφει (στη σελ. 41) ο καθηγητής Προκόπης Παυλόπουλος «ο τραπεζικός κίονας αντιστοιχεί ουσιαστικά στις επιταγές εκείνες του καπιταλιστικού συστήματος που απορρέουν από την εντός αυτού λειτουργία και εξέλιξη του χρήματος. Ενα σύστημα που εγγυάται τον θεσμό του οργανωμένου δανεισμού, το οποίο οδηγεί από τη “συναλλακτική πίστη” του χρήματος στην “τραπεζική”, πίστη η οποία συνιστά τη βασικότερη αντηρίδα του όλου τραπεζικού συστήματος, αλλά όταν αυτή αποδομείται ή εκλείπει, τότε η τραπεζική κρίση οδηγεί σε κρίση χρήματος…».
Μια κρίση που απειλεί αυτό τούτο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα με ολισθηρό κατήφορο της “τραπεζικής και της συναλλακτικής πίστης” κι όποια οικονομία αντέξει.
Αλλωστε αυτό διακήρυξε σε συνέντευξή του ο πρ. καγκελάριος Σρέντερ που δήλωσε στο Spiegel (5.9.2011) ότι: «Οταν δημιουργείς έναν κοινό νομισματικό χώρο, τότε επικρατεί η ισχυρότερη οικονομία. Δηλαδή η γερμανική που με την πολιτική της λιτότητας δημιούργησε ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ Ευρωπαίων βορρά και νότου».
