Κύριε διευθυντά,
η Δημοτική Βιβλιοθήκη Χανίων μπορεί να μη φημίζεται για μεγάλες συλλογές σύγχρονων βιβλίων, έχει όμως πληθώρα παλαιών βιβλίων σε διάφορα θέματα, μέσα σε αυτά είναι και η συλλογή Βενιζέλου και νομίζω ότι σε αυτό τον τομέα υπερτερεί με μεγάλη διαφορά από πολλές πολλές άλλες βιβλιοθήκες, δημόσιες και ιδιωτικές.
Εκδόσεις παλιές μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα, είναι θησαυρός, όχι γιατί τα βιβλία αυτά συγκρινόμενα με τα σύγχρονά των, είναι αξιολογότερα. Συνήθως δεν είναι.
Είναι όμως μαρτυρίες, διαφορετικές μαρτυρίες μιας άλλης εποχής, με άλλη τεχνοτροπία, με άλλα μέσα, απλά με την ίδια λογική, τη σημερινή. Να αποτυπωθούν τα ιστορικά γεγονότα, να καταγραφεί ο τρόπος διαχείρισης και δημιουργίας της φυτικής και ζωικής παραγωγής, να δηλώσουν τον τρόπο κατασκευής διαφόρων έργων και αγαθών, να κοινοποιήσουν τις θρησκευτικές, επιστημονικές και φιλοσοφικές τους πεποιθήσεις και πολλά άλλα.
Τώρα, γιατί αυτά τα παλιά βιβλία είναι θησαυρός; Θα αναφέρω δυο – τρία παραδείγματα στην προσπάθειά μου να σας πείσω.
Θέλει κάποιος να καλλιεργήσει και να παράγει φυτικά και ζωικά προϊόντα χωρίς χημικές και φαρμακευτικές επιβαρύνσεις (στην υγεία, στο περιβάλλον και στην τσέπη του), δε μένει παρά να ανατρέξει στα βιβλία που αναφέρονται σε τέτοια θέματα, γραμμένα πριν από το 1940.
Και τότε οι άνθρωποι παρήγαγαν τα σημερινά κτηνοτροφικά και αγροτικά προϊόντα, αλλά με άλλη τεχνική (σχεδόν ξεχασμένη πια) και χωρίς φαρμακευτικά και χημικά βοηθήματα. Και ποιος μπορεί να ισχυριστεί σοβαρά, ότι τα προϊόντα τους εκείνα, ποιοτικά ήταν συγκρίσιμα με τα σημερινά (τοξικά) σκουπίδια;
Θέλει κάποιος να ανατρέξει σε τρόπους κατασκευής (με απλά μέσα και ντόπια υλικά), έργων υποδομής, κατοικίας και διαφόρων αγαθών με αντοχή στον χρόνο. Δε μένει παρά να ανατρέξει σε σχετικά βιβλία, γραμμένα όμως πριν από το 1930. Προτού το τσιμέντο, το σίδερο, το πριονίδι και το πλαστικό, παραμερίσουν τα υλικά και την τεχνοτροπία της προηγούμενης κατασκευαστικής κουλτούρας.
Θέλει κάποιος να σχηματίσει μια πιο αντικειμενική γνώμη για μια ιστορική περίοδο; Δε μένει παρά να ανατρέξει σε αφηγήσεις και περιγραφές διαφόρων συγγραφέων εκείνης της περιόδου. Επομένως, πάλι θα χρειαστεί να περάσει από την Δημοτική Βιβλιοθήκη που έχει πλούσια ποικιλία τέτοιων βιβλίων.
Τώρα, γιατί η πρόσβαση σε αυτά τα βιβλία είναι δύσκολη; Γιατί τα περισσότερα από αυτά δεν δανείζονται, επειδή είναι παλιά και τα έχει φθείρει ο χρόνος. Μπορεί όμως, κάποιος να μελετήσει ένα τέτοιο βιβλίο στο αναγνωστήριο. Ποιος όμως από τους αναγνώστες έχει την όρεξη και την μπόρεση να κάνει κάτι τέτοιο;
Για να μελετήσεις ένα βιβλίο π.χ. 250 σελίδων, και να το αφομοιώσεις, χρειάζεται να αντιγαέρνεις στο αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης, τουλάχιστον μισό μήνα από 1-2 ώρες κάθε φορά. Τα παραπάνω βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή (εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις) δεν υπάρχουν.
Επομένως, για να παύσει αυτή η δυσκολία πρόσβασης του κόσμου στα βιβλία αυτά, πρέπει η Δημοτική Αρχή να φροντίσει για την παραγωγή αντιγράφων του κάθε βιβλίου (χωρίς εξαιρέσεις) και να πάει μετά να φυλάξει τα (ετοιμόρροπα) πρωτότυπα όπου αυτή νομίζει. Είναι αντιοικονομικό και αντικοινωνικό να διαθέτεις χώρους και υπαλλήλους να διαχειρίζονται τη βιβλιοθήκη που το μεγαλύτερο και σημαντικότερο κομμάτι της (τα παλιά της βιβλία) δε μπορεί να το διαθέσει τελικά στο κοινό της.
Με εκτίμηση
Σήφης Μπατζέλης
Σημαντικές επισημάνσεις!!