Διουρηθρική προστατεκτομή

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ν. ΓΛΑΡΙΤΗΣ*
Η καλοήθης Υπερπλασία του Προστάτη αδένα (ΚΥΠ) είναι μια πάθηση που εμφανίζεται από την ηλικία των 40 ετών στους άνδρες με βάση τα αποτελέσματα ιστολογικών εξετάσεων. Στην ηλικία των 50 ετών, ένας στους δύο πάσχει από ΚΥΠ, ενώ ένα 75% στην ηλικία των 80 θα εμφανίσει συμπτωματολογία από το κατώτερο Ουροποιητικό λόγω ΚΥΠ.
H συμπτωματολογία αφορά σε διαταραχή της ροής των ούρων με μείωση της ακτίνας (ο ασθενής λέει χαρακτηριστικά πως “βρέχει” τα παπούτσια του), συχνουρία (πολλές φορές από λίγα ούρα κάθε φορά με αίσθημα ότι η κύστη δεν αδειάζει τελείως), δυσουρία (δυσκολία στην έναρξη της ούρησης), διακεκομμένη ούρηση, νυκτουρία.
Η κλασσική διουρηθρική προστατεκτομή (TransUrethral Resection of the Prostate, TUR-P) αποτελεί την πλέον διαδεδομένη θεραπεία της υπερπλασίας του προστάτη αδένα μέχρι σήμερα. Μάλιστα θεωρείται το “gold standard” ως χειρουργική αντιμετώπιση στην Καλοήθη Υπερπλασία του Προστάτη. Έχει ως περιορισμό το μέγεθος του προστάτη αδένα και συνήθως κατάλληλοι προς αυτή την χειρουργική τεχνική είναι προστάτες αδένες με μέγεθος το πολύ ως 80-100 γραμμάρια.
Από τον Ιανουάριο του 2008 διεθνώς, και πρόσφατα και στη χώρα μας, η TURis εξάχνωση του προστάτη με πλάσμα προσφέρει μια ελάχιστα επεμβατική ενδοσκοπική εναλλακτική λύση στην κλασσική διουρηθρική προστατεκτομή με ελάχιστο χρόνο νοσηλείας και εξαιρετικά θεραπευτικά αποτελέσματα.
H τεχνική πήρε το όνομα της από το ακρωνύμιο (TransUrethal Resection in saline TURis). Αυτό σημαίνει Διουρηθρική Εκτομή μέσα σε φυσιολογικό ορό (saline) και εισάγει μια ριζοσπαστική καινοτομία την χρήση αλατόνερου (χλωριούχο νάτριο) ως διάλυμα πλύσεων κατά την διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης.
Η εξέλιξη της μεθόδου οδήγησε στην ανάπτυξη ενός ειδικού ηλεκτροδίου που δεν κόβει πια αλλά εξαχνώνει τον ιστό. Η εξάχνωση πλεονεκτεί της εκτομής καθώς είναι αιμοστατική μέθοδος απόλυτα ασφαλής, κατάλληλη ακόμη και για ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα λόγω καρδιολογικών προβλημάτων ή έχουν υποβληθεί σε αγγειοπλαστική (stent) ή by pass. Η εξάχνωση ιστού μέσω υπέρθερμου πλάσματος μπορεί να οριστεί σαν Ηλεκτρο-Εξάχνωση ή πλάσμα εξάχνωση.
Η πλάσμα εξάχνωση αφαιρεί τον προστάτη γρήγορα και με ελάχιστη παραγωγή θερμότητας. Η διαδικασία λαμβάνει χώρα σχεδόν χωρίς άμεση επαφή μεταξύ των ηλεκτροδίων και του ιστού και χωρίς τη δημιουργία υψηλής θερμότητας (“ψυχρή εξάχνωση”). Με την εξάτμιση του υγρού από την κίνηση του υψηλής συχνότητας ρεύματος μέσα από το ηλεκτρόδιο της διπολικής διαθερμίας, παράγεται ένα λεπτό στρώμα αερίου πλάσματος γύρω από το ηλεκτρόδιο που του επιτρέπει να “γλιστρά” πάνω από τον ιστό (“hovering technique”). Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα σταθερό περιβάλλον πλάσματος. Η ενέργεια που εκπέμπεται από το πλάσμα επιδρά στα πρώτα στρώματα των κυττάρων του προστάτη, με αποτέλεσμα να προκαλείται μία καλά περιορισμένη τοπική εξαέρωση του προστατικού ιστού και τα παθολογικά υπερπλαστικά κύτταρα να διαλύονται ελεγχόμενα.
Λόγω της ανάπτυξης του ηλεκτροδίου για την TURIS πλάσμα εξάχνωση και της προσθήκης του στην γκάμα των ηλεκτροδίων TURIS, η μέθοδος αυτή συνδυάζει τα πλεονεκτήματα της εξάχνωσης με τα οφέλη της διπολικής εκτομής. Το ηλεκτρικό ρεύμα περνάει απευθείας από το βρόγχο του ηλεκτροδίου προς το σωλήνα του ηλεκτροδίου, καθώς η ηλεκτρική αντίσταση του περιβάλλοντος αλατούχου διαλύματος είναι σημαντικά χαμηλότερη σε σύγκριση με τον ανθρώπινο ιστό (1:10). Έτσι η τρέχουσα ροή του ρεύματος είναι τοπικά περιορισμένη και, σε σύγκριση με τη μονοπολική τεχνική, η διαρροή ρεύματος μειώνεται κατά 70%. Δεν απαιτείται τοποθέτηση γείωσης στον ασθενή, ενώ σημαντική είναι η μείωση του κινδύνου διέγερσης του θυροειδούς νεύρου, που μπορεί να προκαλέσει διάτρηση της ουροδόχου κύστης.
Ένα ακόμα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα της TURis εξάχνωσης του προστάτη είναι το γεγονός ότι με την χρήση του 0,9% διαλύματος χλωριούχου νατρίου πρακτικά εξαλείφεται ο κίνδυνος του επικίνδυνου συνδρόμου TUR (σύνδρομο υπονατριαιμίας).
Έτσι ο χειρουργός Ουρολόγος μπορεί να χειρουργήσει με απόλυτη ασφάλεια μεγάλους σε μέγεθος προστάτες, ακόμα και 200γρμ.
Το υψηλής συχνότητας ρεύμα δημιουργεί ένα περιβάλλον plasma γύρω από το ηλεκτρόδιο. Η ενέργεια που εκπέμπεται από το πλάσμα απορροφάται από τον περιβάλλοντα προστατικό ιστό, γεγονός που οδηγεί σε ασφαλή εξάχνωση. Το βασικό είναι ότι με τη μέθοδο αυτή ο χειρουργός Ουρολόγος έχει μια σαφή εικόνα σε όλη τη διάρκεια της επέμβασης. Ο ημισφαιρικός σχεδιασμός του ηλεκτροδίου της εξάχνωσης προσφέρει στο χειρουργό Ουρολόγο τη δυνατότητα να ελέγχει και να καθοδηγεί το ηλεκτρόδιο ακριβώς πάνω από τον ιστό που θέλει να εξαχνώσει. Μέσα από την εξάτμιση και την ταυτόχρονη ηλεκτροπηξία της επιφάνειας του ιστού, η αιμορραγία ως επί το πλείστον προλαμβάνεται, ενώ μετά την εξάχνωση απομένει μία ομαλή και ομοιόμορφη επιφάνεια του προστατικού αδενώματος. Εάν εμφανιστεί παρόλα αυτά αιμορραγία, αυτή μπορεί να σταματήσει άμεσα χάρη στη μεγάλη επιφάνεια του ημισφαιρικού ηλεκτροδίου. Αυτό σημαίνει ότι, λόγω της εξαιρετικής ηλεκτροπηξίας, η plasma εξάχνωση είναι δυνατή ακόμη και σε ασθενείς με υψηλό κίνδυνο αιμορραγίας και σε αυτούς που λαμβάνουν ταυτόχρονα αντιπηκτικά. Η κλασσική διουρηθρική προστατεκτομή δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί σε αυτές τις κατηγορίες ασθενών υψηλού κινδύνου χωρίς το ανάλογο ρίσκο! Αντίθετα, στην περίπτωση της πλάσμα εξάχνωσης οι ασθενείς μπορούν να συνεχίζουν την από του στόματος αντιπηκτική αγωγή.
Μέχρι στιγμής, τα αποτελέσματα που προκύπτουν δείχνουν ότι η τεχνική της plasma εξάχνωσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια. Δεν εμφανίστηκε διεγχειρητικά ή μετεγχειρητικά καμία αιμορραγία που να απαιτεί κάποια παρέμβαση ή ακόμα και μετάγγιση αίματος σε σύγκριση με την κλασσική διουρηθρική προστατεκτομή.
Η plasma εξάχνωση του προστάτη είναι χρήσιμη, ιδιαίτερα σε ασθενείς με αποφρακτική συμπτωματολογία (που δεν μπορούν να ουρήσουν και φοράνε καθετήρα) που βρίσκονται υπό αντιπηκτική αγωγή και χρειάζονται χειρουργική επέμβαση. Λόγω της μικρής διάρκειας νοσηλείας των ασθενών αυτών και της γρήγορης κινητοποίησης τους έχει αποδειχθεί  ότι αυτό με τη σειρά του βοηθά να μειωθεί το ποσοστό των θρομβοεμβολικών επιπλοκών.
Βασικά, η μέθοδος είναι στην πραγματικότητα κατάλληλη για όλους τους ασθενείς, επειδή – λόγω της ασφαλούς και αποτελεσματικής εκτομής του ιστού – συνδέεται με σύντομη διάρκεια καθετηριασμού και ως εκ τούτου σύντομη διάρκεια νοσηλείας. Ενώ οι συμβατικές μέθοδοι εξάχνωσης του προστάτη όπως το λέιζερ (green light laser) χρειάζονται πολύ μεγάλες ποσότητες ενέργειας και είναι εξαιρετικά χρονοβόρες, η πλάσμα εξάχνωση, παρά το γεγονός ότι είναι ήπια χειρουργική ενδοσκοπική μέθοδος, επιτυγχάνει υψηλά ποσοστά αφαίρεσης του προστάτη, με μεγάλη ταχύτητα και εξαιρετικά θεραπευτικά αποτελέσματα. Ως εκ τούτου ενδείκνυται σε ασθενείς οι οποίοι υποφέρουν από την Καλοήθη Υπερπλασία του Προστάτη αδένα.
*Χειρουργός – Ουρολόγος – Ανδρολόγος