Διπυρίτης: το σύμβολο της κρητικής διατροφής

Στην αρχαιότητα το ονόμαζαν διπυρίτη καθώς το έψηναν στο φούρνο δυο φορές αφού το ζύμωναν, το αφήναν να φουσκώσει, το έπλαθαν, το χάρασσαν, το αφήναν να ξεκουραστεί και το φούρνιζαν λιγότερο από ό,τι χρειάζεται το ψωμί, μετά αφού το τεμάχιζαν το έψηναν για άλλη μια φορά, σε χαμηλή θερμοκρασία, για να χάσει τελείως την υγρασία του. Μετά από τόσα χρόνια ακολουθείται η ίδια διαδικασία για την παρασκευή του.
Τα παξιμάδια, τροφή της πείνας χθες διατροφικός θησαυρός σήμερα. Βασικό διατροφικό στοιχείο από την αρχαιότητα καθώς μπορούσαν να το διατηρούν για μεγάλο χρονικό διάστημα αναλλοίωτο. Στην αρχαιότητα το είχαν σαν ένα δείκτη προετοιμασίας πολέμου αν κάποια πόλεις-κράτος μάζευε μεγάλες ποσότητες κριθαριού και παρασκεύαζε παξιμάδια ήταν αποδεικτικό στοιχείο ότι ετοιμαζόταν για πόλεμο. Αλλωστε ήταν και ένα από τα πρώτα τρόφιμα που τυποποιήθηκαν. Αν μπορούσαμε να κοιτάξουμε βαθιά στις ρίζες της παραδοσιακής – αυθεντικής  κρητικής κουζίνας θα βλέπαμε τον κάθε ταξιδιώτη, κτηνοτρόφο, γεωργό να κουβαλάνε μερικά παξιμάδια και λίγες ελιές, και σε κάθε σπίτι το ξεκίνημα της μέρας ήταν παρόμοιο, μαζί με λίγο ελαιόλαδο και ένα ποτήρι κρασί.
Σήμερα είναι διεθνώς αναγνωρισμένο από διατροφολόγους και επιστήμονες ως ένα προϊόν με σημαντικά διατροφικά στοιχεία, άλλωστε είναι ένας ιδιαίτερος λόγος που έχει υιοθετηθεί, από τους καταναλωτές, κάνοντας καριέρα στα μενού των εστιατορίων στη Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Και βέβαια είναι το σήμα κατατεθέν της κρητικής κουζίνας.
Μπορεί στο παρελθόν να ήταν τροφή της πείνας αλλά σήμερα θεωρείται μεγάλης διατροφικής άξιας και είναι στη λίστα των προϊόντων για υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή.
Το νησί μας είναι η μεγαλύτερη παξιμαδοπαραγωγός περιοχή της Ελλάδος, είναι προϊόν Π.Γ.Ε (προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη) και διάσημη στην υφήλιο με τον πολύ γνωστό μας ΝΤΑΚΟ. Συνήθως παρασκευάζεται με έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, ντομάτα περασμένη από τον τρίφτη, μυζήθρα, ανθό του αλατιού και ρίγανη.
Τα παξιμάδια παλαιοτέρα παρασκευάζονταν αποκλειστικά με αλεύρι κριθαριού, σήμερα παρασκευάζονται με διαφόρους τύπους άλευρων και με διαφορετική σύσταση! Ενα σκληρό παξιμάδι περιέχει ένα μεγάλο ποσοστό αλεύρι κριθαριού, ενώ αντιθέτως ένα παξιμάδι αφράτο τραγανό ενδεχομένως να περιέχει μικρό ποσοστό αλεύρι κριθαριού και μεγαλύτερο ποσοστό λευκά άλευρα επεξεργασμένα.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι παξιμαδιών όπως τα εφτάζυμα, τα λαδοπαξίμαδα, τα παξιμάδια από χαρουπάλευρο, τα γλυκά παξιμάδια.
Ο διπυρίτης που έχει φουρνιστεί σε ξυλόφουρνο είναι πιο γευστικός καθώς αναδεικνύεται η νοστιμιά του αρώματος που περιέχεται στα ξύλα, προκαλώντας ένα γαστρονομικό οίστρο στους γευστικούς μας κάλυκες, ειδικότερα αν έχουν ψηθεί σε πέτρα που έχουν πύρωση με ξύλα πορτοκαλιάς, μανταρινιάς, ευκαλύπτου, ελιάς.
Ενδεχομένως κάποια στιγμή θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί ένα συνέδριο με εμπλεκομένους φορείς αρχαιολόγους, γιατρούς, διατροφολόγους και μάγειρες για τη διαχρονική διατροφική αξία του παξιμαδιού στην καθημερινότητά μας και γιατί όχι ένα ετήσιο φεστιβάλ καθώς μέσα από αυτές τις δράσεις θα προβάλλεται ως ένα διαχρονικό προϊόν με καθημερινή χρήση