…των ανθρώπων του λιμανιού, που ολοένα ξέστηθο κι ανασκουμπωμένο περμαχούσε να τα ‘βγαζε πέρα με τη ζωή, ακόμα κι άλλο ένα είχε το καστρινό λιμάνι, τους βαρκάρηδες. Εκείνο τον καιρόν που αναστορούμαι[…] οι βαρκάρηδες απ’ τ’ ανοιχτά του μικρού λιμανιού[…] εκουβαλούσαν τους επιβάτες στο κεφαλόσκαλο του Λιμεναρχείου.
Μικρό το βενετσιάνικο λιμανάκι, πού να χωρούσε ένα βαπόρι σαν το αυστριακό; Πού να ‘παιρνε στο λιγοστό του μάκρος και στα ρηχά του νερά έναν τέτοιο κολοσσό; Για τούτο, κάθε μεγάλο καράβι που θα έφτανε στο Κάστρο, ρίχνοντας τις άγκυρές του στ’ ανοιχτά, του μεγάλου Κουλέ, έκανε τα πρατιγά του (τις ενέργειές του). Εκεί, ο κάθε καπετάνιος επερίμενε να ‘βλεπε το σινιάλο σηκωμένο στο αψηλό κοντάρι του Υγειονομείου, που θα του ‘λεγε πως είχε το ελεύθερο να επικοινωνούσε με τη στεργιά.
Εκείνα τα χρόνια, άμα θα ‘ρχονταν βαπόρι, πρώτος που θα ’βγαινε απάνω ήταν ο γιατρός που είχε το Υγειονομείο του λιμανιού, και μόνο τότε έδιδε άδεια να βγαίνουνε οι επιβάτες και να ξεφόρτωνε τα κόλα που είχε στ’ αμπάρια του στη στεριά, σαν θα ήταν απολύτως βεβαιωμένος ότι δεν έφερνε να ξεφόρτωνε στην πολιτεία μαζί με τα ονόστιμα μισιργιώτικα κουκκιά, και τους γλυκούς χουρμάδες από το λιμάνι της Αλεξάνδρειας, και καμμιά θανατική χολέρα… ή, θε μου ξεμίστευε… καμμιά πανώγλα! Ετσι, άμα εβεβαιώνονταν απολύτως ο γιατρός, έδινε το ελεύθερο να βγαίνουν οι επιβάτες και να παίρνουνε οι μαούνες τα κόλα, που ήτανε για το κάστρο».
Μανώλης Δερμιτζάκης, Από όσα θυμούμαι: Το παλιό Κάστρο, επιμέλεια: Τασούλα Μαρκομιχελάκη, Δοκιμάκης, Ηράκλειο 2008.
Αντιγραφή ως έχει, από τα πρώτα κείμενα του Μαρτίου, στο συλλεκτικό ημερολόγιο του 2010, που επιμελήθηκε ο Δημήτρης Χατζηκωνσταντίνου… Εξοχη έκδοση… Δίπλα, ένα ασπρόμαυρο θαλασσινό και παλιό πλάνο, με ξύλινα κωπήλατα σκαριά, και στο βάθος, ο εμβληματικός “Κουλέ(s)”…
Που, ατένισα κι εγώ, αποθαυμάζοντάς τον, όταν πριν από πάρα πολλά χρόνια, απόκτησα… συνάφεια με την πόλη, διά στεφάνων, και δακτυλιδιών!
Δεν μπορώ λοιπόν να μην θυμηθώ τον Μανώλη Ρασούλη, τον αγαπημένο στιχουργό του τόπου, που, κλείνει εννέα χρόνια αναχώρισης σε λίγες ημέρες… Την άλλη Δευτέρα… Αναφέρω τώρα κι εγώ, τον σχετικό στίχο του, τον οποίο και είχα περιλάβει στο αφιέρωμα που πραγματοποίησα πριν από είκοσι και πλέον χρόνια στον Κρητικό Δεκαπεντασύλλαβο… ταπεινά, με πολλή αγάπη, ωστόσο… Εγραφε λοιπόν, ο Μανώλης. “Η θάλασσα, η χήρα μας, τον Κουλέ(τε) τον έχει… φιλί – φιλί τονέ χαλά, μα κείνος πέρα βρέχει…”.
Καλό μήνα, κι ας έχει πέντε γνώμες!!