Η δισεγγονή του Άγγελου Σικελιανού γράφει για τον μποέμικο βίο του πατέρα της

Ο Άγγελος Σικελιανός απόκτησε ένα μόνο παιδί, τον Γλαύκο, από τη δεύτερη σύζυγό του, την Εύα Πάλμερ, που υπήρξε σκηνοθέτρια θεάτρου και έλαβε με ενθουσιασμό μέρος στην οργάνωση των Δελφικών Εορτών περί τα τέλη της δεκαετίας του 1930. Ο Γλαύκος, αντίθετα, απόκτησε τέσσερα παιδιά, ένα εκ των οποίων μοιάζει να άντλησε κάτι από το ποιητικό πνεύμα του παππού του. Ο Τζον Πίτερ Στίβεν Σικελιανός (1945-2000) έγραφε ποιήματα και έπαιζε μουσική, ήξερε να γιατρεύει τις αρρώστιες των δέντρων, ψάρευε, έφτιαχνε βάρκες, ήταν ξυλοκόπος, λάξευε βέργες από καλάμι, είχε συντροφιά αμέτρητους σκύλους, γάτες και πουλιά και δούλεψε κατ’ επανάληψη σε ζωολογικούς κήπους. Την ιστορία της μποέμικης και γεμάτης καθημερινά ρίσκα ζωής του ξετυλίγει η κόρη του Ελένη Σικελιανός στο αφήγημά της «Το βιβλίο του Τζον», που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη, σε μετάφραση Κατερίνας Σχινά.
Η Ελ. Σικελιανός, που γεννήθηκε το 1965 στην Καλιφόρνια, είναι, όπως και ο προπάππος της, ποιήτρια (τον διάβασε στις μεταφράσεις του Έντμουντ Κίλι και του Φίλιπ Σέραρντ), αλλά προκειμένου να φιλοτεχνήσει τη μορφή του πατέρα της κατέφυγε σε ένα ανάμεικτο είδος λόγου: από τη μια πλευρά ποιήματα και από την άλλη μια αποσπασματική καιυποβλητική αφήγηση, που λειτουργεί όπως η γλώσσα του ονείρου, για να συμπληρωθεί από μια σειρά επιστολών και ημερολογιακών εγγραφών.
Ο Τζον δεν ήταν εύκολος άνθρωπος. Έπαιρνε ναρκωτικά και κατανάλωνε γενναίες δόσεις αλκοόλ, έκανε μικροκλοπές και διακινούσε όπλα, έπαιζε κάθε τόσο ξύλο με διαφόρους και άλλαζε τις γυναίκες σαν τα πουκάμισα. Επίσης, δεν έμεινε ποτέ παραπάνω από μερικές ώρες στο σπίτι του, έζησε για μεγάλο διάστημα σε τροχόσπιτα ενώ παρέμεινε επί μακρόν άστεγος. Χαρακτήρας ασταθής και ευμετάβλητος, αλλά και με πάθος για τα ταξίδια και την περιπλάνηση: γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη και πέθανε στην Αλμπουκέρκη του Νέου Μεξικού, έχοντας στο μεταξύ προλάβει να αλλάξει άπειρους τόπους διαμονής, από το Κέιπ Κοντ της Μασαχουσέτης και τη Σάντα Μπάρμπαρα της Καλιφόρνια μέχρι τη Λωζάννη της Ελβετίας. Παρόλα αυτά, ο Τζον επηρέασε καταλυτικά την κόρη του. Το βιβλίο της είναι η εναγώνια αναζήτηση της ταυτότητας του πατέρα: μια ταυτότητα που έμεινε πάντοτε στο σκοτάδι αφού το παιδί δεν είχε παρά ελάχιστες ευκαιρίες να τον παρακολουθήσει από κοντά και να κατανοήσει, έστω στο ελάχιστο, τη στάση και τη συμπεριφορά του.
Μιλώντας για τον πατέρα της, η Ελ. Σικελιανός μιλάει εκ των πραγμάτων και για τον εαυτό της. Ο συγκεχυμένος και μονίμως ρευστός πατρικός κόσμος άνοιξε εξαρχής μια ρωγμή και στον κόσμο του κοριτσιού, που χρειάστηκε να προσδορίσει ξανά και ξανά τη δική του ταυτότητα – δεν είναι ενδεχομένως τυχαίο πως την κέρδισε η ποίηση, με ένα έργο που επαινέθηκε αφειδώλευτα από την αμερικανική λογοτεχνική κριτική. Η μεγάλη εξωστρεφής περιπέτεια του Τζον (από τα ταξίδια του ανά τις ΗΠΑ και την υδρόγειο μέχρι την παρατεταμένη παραμονή του στους δρόμους των μεγαλουπόλεων) θα καταλήξει στην αφήγηση της κόρης του σε μιαν εσώτερη αγωνία και για τους δυο τους. Τι ακριβώς ήταν εντέλει ο πατέρας και με ποιον τρόπο διαμόρφωσε η διαρκής απουσία της εικόνας του από τα μάτια της κόρης τα παιδικά χρόνια, αλλά και τον ενήλικο βίο της; Όπως είναι ευνόητο, η Ελ. Σικελιανός δεν διαθέτει οριστικές απαντήσεις ούτε για την ίδια ούτε για τον πατέρα της. Αυτό ακριβώς, όμως, το χαρακτηριστικό του βιβλίου είναι η πηγή από την οποία απορρέει η συγκινησιακή δύναμη και η τέχνη της γραφής του: μια ποίηση της παρέκκλισης και της διακινδύνευσης, παράλληλα, όμως, και η ποίηση μιας βαθιά κρυμμένης αγάπης, που ανεβαίνει τώρα με μια σπάνια θερμότητα στην επιφάνεια.
Τα ποιητικά βιβλία της Ελ. Σικελιανός έχουν μεταφραστεί σε δώδεκα γλώσσες και είναι πολυβραβευμένα. Διδάσκει Δημιουργική Γραφή στο Πανεπιστήμιο του Ντένβερ, στο Κολοράντο, όπου ζει με τον συγγραφέα Laird Hunt και την κόρη τους Εύα.