Η πρόσφατη εκρηκτική απήχηση των λεγόμενων «κρυπτονομισμάτων» έφερε στο προσκήνιο, μεταξύ άλλων, την τεχνολογία στην οποία αυτά βασίζονται, και συγκεκριμένα την τεχνολογία blockchain. Παρότι, αρχικά τουλάχιστον, η τεχνολογία αυτή ταυτίστηκε με τα νέα αυτά μέσα πληρωμών (ή συναλλαγών ή, κατ΄ άλλους, μέσα αποθήκευσης αξίας), οι συνέπειές της δεν περιορίζονται μόνο στους τομείς της οικονομίας, αλλά έχουν, επιπλέον, κοινωνικές, πολιτικές και νομικές προεκτάσεις.
Ο ενθουσιασμός που επικρατεί για τη νέα τεχνολογία, τα πλεονεκτήματα και τις δυνατότητες εφαρμογής της κάνουν πολλούς να μιλούν για επανάσταση αντίστοιχη με εκείνη του διαδικτύου, η οποία μέσα στα επόμενα χρόνια θα αλλάξει ριζικά τις δομές, τον τρόπο οργάνωσης και τη λειτουργία των σύγχρονων κοινωνιών. Ήδη οι εφαρμογές της τεχνολογίας blockchain καλύπτουν όλα σχεδόν τα πεδία της οικονομίας, ενώ ολοένα και περισσότερες εταιρείες, οργανισμοί και δημόσιες αρχές επενδύουν σημαντικούς πόρους και εφαρμόζουν πιλοτικά τη νέα τεχνολογία.
Η τεχνολογία blockchain είναι ένα μητρώο δεδομένων και πληροφοριών (ledger). Η θεμελιώδης διαφορά από τα υφιστάμενα μητρώα και βάσεις δεδομένων είναι ότι για την τήρησή του δεν είναι αρμόδια μια κεντρική αρχή, αλλά οι λεγόμενοι κόμβοι – nodes, δηλαδή χρήστες οι οποίοι, έχοντας εγκαταστήσει το απαιτούμενο λογισμικό, ενημερώνουν, ταυτόχρονα όλοι, το μητρώο για τις αλλαγές σε αυτό, ώστε ανά πάσα στιγμή όλοι να έχουν την ίδια ακριβώς κατάσταση του μητρώου.
Με την επίτευξη συμφωνίας (consensus) ανάμεσα στους κόμβους δημιουργείται εμπιστοσύνη για την ορθότητα των στοιχείων που καταχωρούνται στο μητρώο. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των κόμβων που συμμετέχουν και τηρούν το μητρώο, τόσο μεγαλύτερος βαθμός εμπιστοσύνης και ουδετερότητας επιτυγχάνεται. Επιπλέον, προκειμένου να είναι λειτουργική μια δημόσια/ανοιχτή βάση δεδομένων blockchain το δίκτυο των κόμβων πρέπει να έχει ένα κίνητρο και επιπλέον να συμφωνήσει να λειτουργεί σύμφωνα με ηθικούς / δεοντολογικούς κανόνες.
Επομένως, το μητρώο σε μια πλατφόρμα blockchain δεν είναι απλά αποκεντρωμένο (decentralized) αλλά και διανεμημένο (distributed) με την έννοια ότι ολόκληρο το μητρώο συναλλαγών τηρείται από όλους τους κόμβους και συγχρονίζεται ταυτόχρονα, ώστε όλοι οι κόμβοι να έχουν το ίδιο ενημερωμένο μητρώο.
Το (συνήθως ανοιχτό – open source) λογισμικό της κάθε πλατφόρμας blockchain καθορίζει τους όρους με τους οποίους θα καταχωρούνται τα δεδομένα στο μητρώο, τον τρόπο επαλήθευσής τους και φυσικά το είδος των πληροφοριών που θα καταχωρούνται. Επίσης, προσδιορίζει τις προϋποθέσεις και τον τρόπο δημιουργίας του κρυπτονομίσματος (ή των μέσων συναλλαγής ή tokens) που τυχόν να προβλέπει. Για παράδειγμα, ενώ η πλατφόρμα blockchain του bitcoin δημιουργήθηκε και μέχρι σήμερα αφορά κυρίως συναλλαγές με το ομώνυμο κρυπτονόμισμα, η αντίστοιχη του ethereum έχει τη δυνατότητα να ενσωματώσει και πιο σύνθετες πληροφορίες όπως τα λεγόμενα έξυπνα συμβόλαια (smart contracts). Όλοι αυτοί οι όροι λειτουργίας ενσωματώνονται στο πρωτόκολλο (whitepaper) της εκάστοτε πλατφόρμας blockchain το οποίο είναι διαθέσιμο στο κοινό μέσω του διαδικτύου.
Διεθνείς Πληρωμές
Λόγω της ασφάλειας των δικτύων blockchain, είναι πιο εύκολο να επαληθευτεί η έναρξη και η ολοκλήρωση μιας μεταφοράς χρημάτων σε αντίθεση με τις μεταφορές που διεξάγονται μέσω των παραδοσιακών οικονομικών ιδρυμάτων. Επομένως, η ανάπτυξη οικονομικών σχέσεων μεταξύ διεθνών εταιρειών υπάρχει δυνατότητα να γίνει πολύ πιο εύκολη στο εγγύς μέλλον.
Χαμηλότερου Ρίσκου Πληρωμές
Ομοίως, κατά τις συναλλαγές με εταιρείες ή καταναλωτές που προέρχονται από ένα παραδοσιακά επικίνδυνο περιβάλλον – όπως λιγότερο γνωστές εταιρείες ή οι μη τραπεζικές εταιρείες – το επιπλέον επίπεδο επαλήθευσης που προσφέρει η τεχνολογία blockchain, μπορεί να επιτρέψει νέες, προηγουμένως ανυπολόγιστες συνεργασίες.
Αυτόματες Πληρωμές
Η τεχνολογία Blockchain έχει ισχυρότερη δυναμική όταν συνδυάζεται με άλλες αναδυόμενες τεχνολογίες, όπως το Internet Of Things. Για παράδειγμα, όταν ένα πλοίο καταφθάνει σε ένα λιμάνι, ένα έξυπνο σύστημα παρακολούθησης της εφοδιαστικής αλυσίδας μπορεί αυτόματα να εκτελέσει μια έξυπνη συναλλαγή με την οποία να ολοκληρώνεται σε πολύ λίγο χρόνο η πληρωμή του λιμανιού για τις υπηρεσίες του. Με αυτόν τον τρόπο, τόσο ο εξαγωγέας όσο και ο εισαγωγέας, μπορεί να συνάψει μια συναλλαγή με εμπιστοσύνη και με σιγουριά πως η προκύπτουσα πληρωμή αντικατοπτρίζει την αρχική συμφωνία μεταξύ τους.
Προκλήσεις Τεχνολογίας Blockchain
Πρόσφατα, υπήρξε μια μεγάλη έκρηξη γύρω από τις συγκεκριμένες τεχνολογίες και με αυτή την έκρηξη δημιουργήθηκαν και πολλές ανησυχίες. Οι ανεπαρκείς πληροφορίες σχετικά με τις πιθανές εφαρμογές της τεχνολογίας blockchain, αυξάνονται. Ως αποτέλεσμα της εμφάνισης του blockchain, η βιομηχανία αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις προτού καταστούν διαθέσιμες οι πρακτικές περιπτώσεις χρήσης:
1. Έλλειψη προτύπων : Υπάρχουν πολλές ανταγωνιστικές ομάδες που θέλουν να ορίσουν τα πρότυπα για το blockchain. Το blockchain όμως, πρέπει να κατανοήσουμε πως λειτουργεί πραγματικά μόνο εάν όλοι υιοθετήσουν ένα σαφές πρότυπο. Μέχρι να καθοριστεί ένας ξεκάθαρος νικητής, η εφαρμογή μιας λύσης χρησιμοποιώντας ένα από αυτά τα υπάρχοντα πρότυπα θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε επανασχεδιασμό και αναδιαμόρφωση των λύσεων.
2. Έλλειψη κανονισμών : Όπως και με οποιαδήποτε νέα τεχνολογία, ο νόμος του τι μπορεί και πρέπει να γίνει με αυτές τις τεχνολογίες δεν έχει καθοριστεί πλήρως. Ως εκ τούτου, οποιεσδήποτε κινήσεις που γίνονται πριν καθοριστούν οι νόμοι θα μπορούσε να θέσει τις εταιρείες σε κίνδυνο επανασχεδιασμού της διαδικασίας.
3. Προκλήσεις ασφαλείας : Παρόλο που τα δεδομένα εντός της τεχνολογίας blockchain είναι σχετικά ασφαλή, τα σημεία διασύνδεσης μεταξύ αυτών εξακολουθούν να διατρέχουν κίνδυνο. Για παράδειγμα, μια συσκευή Internet of Things που ενεργοποιεί αυτόματα μια πληρωμή μέσω έξυπνης σύμβασης θα μπορούσε να παραβιαστεί και να προκαλέσει εσφαλμένη πληρωμή, ενώ η έξυπνη σύμβαση παραμένει ασφαλής.
4. Ορατότητα δεδομένων : Στις μέρες μας, τα δημόσια blockchains κάνουν όλες τις συναλλαγές ορατές σε οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο. Προκειμένου να επιλυθεί αυτό, οι ιδιώτες θα πρέπει να αναπτύξουν τα δικά τους blockchains για να προστατεύσουν τα δεδομένα τους, εισάγοντας έτσι πρόσθετο κόστος και κίνδυνο ακριβούς εφαρμογής.
Σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, το blockchain δημιούργησε ενθουσιασμό μεταξύ των βιομηχανιών λόγω της υπόσχεσης για το τεράστιο φάσμα προβλημάτων που θα μπορούσε ενδεχομένως να αντιμετωπίσει. Ως αποτέλεσμα, πολλές εταιρείες σε διάφορες βιομηχανίες πιέζουν να πειραματιστούν και δημιούργησαν πιθανές λύσεις υπό το πρίσμα του blockchain. Ωστόσο, η τεχνολογία βρίσκεται ακόμη στην αρχή του κύκλου ζωής της και τα πρότυπα συνεχίζουν να εξελίσσονται. Ευτυχώς, υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός επαγγελματιών, με σταθερή κατανόηση των υποκείμενων τεχνολογιών, οι οποίοι είναι διατεθειμένοι να σκεφτούν το πώς μπορούν να εφαρμοστούν καλύτερα σε κάθε κλάδο.
