Δομικά υλικά από πηλόχωμα της Γαύδου

Είναι ανθεκτικά τα κονιάματα και τα ασβεστοχρώματα που δημιουργούνται από πηλοχώματα της Γαύδου; Η καθηγήτρια – υπεύθυνη του εργαστηρίου Υλικών Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Σύγχρονης Δόμησης της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης κα Παγώνα – Νόνη Μαραβελάκη μιλά στα “Χανιώτικα νέα”, για την προσπάθεια που γίνεται στο ακριτικό νησί για παραγωγή οικολογικών δομικών υλικών από φυσικούς πόρους του ακριτικού νησιού.
Η προσπάθεια έχει ξεκινήσει από το 2017 και συνεχίζεται ως σήμερα και όπως ανέφερε η κα Μαραβελάκη στα “Χανιώτικα νέα” «αυτό το οποίο μας κίνησε το ενδιαφέρον και ξεκινήσαμε, ήταν η γνώση ότι η Γαύδος διαθέτει εξαιρετικής ποιότητας πηλοχώματα».
Τι σημαίνει όμως εξαιρετικής ποιότητας πηλοχώματα; «Σημαίνει ότι αυτά τα πηλοχώματα, περιέχουν κάποια συστατικά και έχουν από φυσική άποψη κάποια κοκομετρία που τα καθιστά ικανά να μπαίνουν μέσα σε κονιάματα είτε ως έχουν, είτε αν έχουν υποστεί μία όπτηση μέχρι τους 600-700 βαθμούς Κελσίου» μας εξηγεί η κα Μαραβελάκη και συνεχίζει λέγοντας πως «οπότε όταν τα βάλουμε στα κονιάματα τα ασβεστοκονιάματα βελτιώνουν τις ιδιότητες των ασβεστοκονιαμάτων καθώς τα κάνουν περισσότερο ανθεκτικά στην διάβρωση και τα κάνουν ανθεκτικότερα στην διάβρωση από την επίδραση του νερού. Αυτό το λέμε με μία έννοια, στην επιστήμη των κονιαμάτων ως ποζολαντικές ιδιότητες των κονιαμάτων».
Επί της ουσίας αυτό που γίνεται στην Γαύδο είναι ότι η ομάδα του Εργαστηρίου πήρε πηλοχώματα από διάφορες περιοχές που μπορούσαν να ανταποκριθούν στα χαρακτηριστικά που ήθελαν , έκαναν μία θερμική επεξεργασία και τα χρησιμοποίησαν ως πρόσθετα στα κονιάματα και όπως είπε η κα Μαραβελάκη «όντως είδαμε ότι μπορεί να δώσουν πολύ ανθεκτικά και καλά κονιάματα. Αρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αρμολογήματα, για επιχρίσματα στις παραδοσιακές κατασκευές»
Επίσης, πρόσθεσαν αυτά τα πηλοχώματα χωρίς θερμική αλλά και με θερμική επεξεργασία σε ασβεστόχρωμα οπότε δημιούργησαν οικολογικά έγχρωμα ασβεστοχρώματα.

ΑΡΧΑΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗ
«Ηταν κάτι γνωστό από την αρχαιότητα αυτό, το εξέλιξαν πάρα πολύ οι Ρωμαίοι, φτιάχνοντας το Ρωμαϊκό τσιμέντο, όπου ουσιαστικά φτάνανε σε ένα υλικό να έχει παρόμοιες ιδιότητες με το σκυρόδεμα αλλά χωρίς να έχει χρησιμοποιηθεί τσιμέντο, να έχει χρησιμοποιηθεί μόνο ασβέστης και ποζολάνη» ανέφερε η κα Μαραβελάκη ενώ επεσήμανε πως «τα πλεονεκτήματα του ασβέστη και της ποζολάνης σε σχέση με το τσιμέντο είναι ότι αυτά τα υλικά δεν έχουν άλατα και επίσης διευκολύνουν καλύτερα την αναπνοή του υποστρώματος πάνω στο οποίο εφαρμόζονται.
Με λίγα λόγια ένα κτήριο που είναι φτιαγμένο από ασβέστη και ποζολανικά υλικά και να παρουσιαστεί υγρασία, θα εξατμιστεί».
Όσον αφορά αν τα συγκεκριμένα δομικά υλικά που δημιουργούνται από τα πηλοχώματα στην Γαύδο είναι καλύτερα από τα μοντέρνα υλικά η κα Μαραβελάκη ξεκαθαρίζει πως «Αυτά τα υλικά που εμείς μελετάμε τα περιορίζουμε για εφαρμογές μόνο πάνω σε κατασκευές με παραδοσιακά υλικά. Δεν θέλουμε κάτω από αυτό το πρίσμα να υποστηρίξουμε ότι τα μοντέρνα υλικά, δεν έχουν την πιστότητα και τις εφαρμογές που έχουν. Αυτό το πρόγραμμα της Γαύδου δεν έχει σκοπό να “ακυρώσει” κατά κάποιο τρόπο τις μοντέρνες κατασκευές και τις εφαρμογές του τσιμέντου και του σκυροδέματος».

ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Οι εργασίες σύμφωνα με την κα Μαραβελάκη γίνονται με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον και μόνο για τις παραδοσιακές κατασκευές «δεν μπορούμε αυτή την στιγμή να πούμε κάντε δομικά υλικά με τα πηλοχώματα της Γαύδου και κάντε δειγματοληψία και να γίνει αυτή η μαζική εφαρμογή με τα πηλοχώματα από το νησί, γιατί θα ήμασταν αντίθετοι και στην περιβαλλοντική ευαισθησία που έχει αυτό το θέμα» ξεκαθαρίζει η κα Μαραβελάκη.

ΗΜΕΡΙΔΑ
Σχετική ημερίδα, θα πραγματοποιηθεί στις 3 και 4 Οκτωβρίου 2020, στο Δημοτικό Σχολείο Γαύδου στο Καστρί.
Η διοργάνωση της ημερίδας, απευθύνεται σε κατοίκους της Γαύδου και επαγγελματίες του δομημένου περιβάλλοντος με σκοπό να γνωρίσουν τον φυσικό πλούτο πηλοχωμάτων που διαθέτει το νησί, και πραγματοποιείται στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος για την αειφόρο ανάπτυξη απομακρυσμένων νήσων με τίτλο “Παραγωγή οικολογικών δομικών υλικών από φυσικούς πόρους της Γαύδου και χρηματοδοτείται από την Περιφέρεια Κρήτης μέσω του έργου: «Ειδικές μελέτες Ειδικού Αναπτυξιακού Προγράμματος ΚΡΗΤΗ – ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ».
Αξίσει να σημειωθεί πως η εργασία έχει κατατεθεί και έγινε δεκτή σε συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά τον Σεπτέμβριο και θα δημοσιευτεί μαζί με 20 ακόμα από τις 250 σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό κύρους για οικολογικά δομικά υλικά