Το επίδομα Χριστουγέννων κατοχυρώνεται με νόμο, αλλά και από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας καθώς ο χρόνος καταβολής και το ύψος του αποτέλεσε περιεχόμενο και της από 12.7.2010 Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβαση Εργασίας . Με τη 12.7.2010 Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας επαναλήφθηκε η ήδη παγιωμένη θέση ότι τα δώρα εορτών αποτελούν τακτικές αποδοχές του μισθωτού, οι οποίες καταβάλλονται έναντι της παρεχόμενης εργασίας. Ως εκ τούτου, ο μισθωτός δικαιούται τα δώρα εορτών έναντι της περιοδικώς παρεχόμενης εργασίας και συνυπολογίζονται και για την καταβολή της αποζημίωσης απόλυσης του εργαζομένου. Δικαιούχοι Oλοι οι εργαζόμενοι μισθωτοί με σχέση εξαρτημένης εργασίας, υπάλληλοι και εργάτες, ανεξάρτητα από τον τρόπο πληρωμής τους, καθώς και το είδος της σύμβασης εργασίας τους, δηλαδή πλήρους ή μερικής απασχόλησης, ορισμένου ή αορίστου χρόνου, δικαιούνται επίδομα Χριστουγέννων. Στην περίπτωση που ο εργαζόμενος παρέχει την εργασία του σε περισσότερους εργοδότες, δικαιούται επίδομα Χριστουγέννων από τον κάθε εργοδότη ξεχωριστά, ανάλογα με τον χρόνο της απασχόλησής του.
Επίσης, επίδομα Χριστουγέννων δικαιούνται και εργαζόμενοι ανεξάρτητα από το εάν έχουν έγκυρη ή άκυρη σύμβαση εργασίας. Δώρο Χριστουγέννων δικαιούται και ο απασχολούμενος με σύμβαση έργου, στην περίπτωση που η τελευταία υποκρύπτει σχέση εξαρτημένης εργασίας. Προϋπόθεση αποτελεί η δικαστική της αναγνώριση ως τέτοια. Yψος εισοδήματος Με τον ν. 1082/1980 ορίστηκε ότι το Δώρο Χριστουγέννων καταβάλλεται σε όλους τους μισθωτούς στο ακέραιο, εφόσον η εργασιακή σχέση διήρκησε από την 1η Μαΐου έως την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους. Σε περίπτωση που η εργασιακή σχέση δεν διήρκησε όλο το ανωτέρω χρονικό διάστημα, τότε καταβάλλεται μόνο τμήμα του αντίστοιχου επιδόματος. Σημειώνεται ότι δεν υπολογίζεται για την καταβολή του επιδόματος εορτών ο χρόνος κατά τον οποίο ο εργαζόμενος απείχε αδικαιολόγητα από την εργασία του, ο τυχόν χρόνος άδειας άνευ αποδοχών, καθώς και ο χρόνος ασθένειας για την οποία καταβλήθηκε στον εργαζόμενο το αντίστοιχο επίδομα ασθενείας. Για την καταβολή των επιδομάτων εορτών συνυπολογίζεται ο χρόνος υποχρεωτικής αποχής της εγκύου από την εργασία της πριν από και μετά τον τοκετό. Το επίδομα Χριστουγέννων είναι ίσο με έναν μηνιαίο μισθό ή με 25 ημερομίσθια για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο. Αν η απασχόληση διήρκησε λιγότερο χρονικό διάστημα, υπάρχει αξίωση για μερική καταβολή ανάλογη με τον χρόνο διάρκειάς της. Έτσι, για κάθε 19 ημέρες εργασίας ο εργαζόμενος δικαιούται 2 ημερομίσθια ή 2/25 του μηνιαίου μισθού, ανάλογα με το συμφωνημένο τρόπο αμοιβής. Ειδικότερα, το ποσό του επιδόματος Χριστουγέννων προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό του ποσού των αποδοχών (μισθού ή ημερομισθίου) με τον συντελεστή των ημερών εργασίας που πραγματοποιήθηκαν κατά το διάστημα από 1η Μαΐου έως την 31η Δεκεμβρίου, όπως οι συντελεστές αυτοί προκύπτουν από τους σχετικούς πίνακες (αμειβόμενων με μισθό ή αμειβόμενων με ημερομίσθιο), οι οποίοι έχουν αναρτηθεί στη σελίδα HYPERLINK “http://www.inegsee.gr”. www.inegsee.gr” Χρόνος καταβολής Με τον ν. 1082/1980 ορίστηκε ως χρόνος καταβολής για το επίδομα Χριστουγέννων η 21η Δεκεμβρίου. Ο εργοδότης μπορεί να παρακρατήσει την αναλογία του επιδόματος εορτών που αντιστοιχεί μέχρι την 31η Δεκεμβρίου και να το καταβάλει το αργότερο κατά την ημερομηνία εκείνη. Τρόπος καταβολής Τα επιδόματα εορτών καταβάλλονται υποχρεωτικά σε χρήμα. Συνέπειες μη καταβολής Σε περίπτωση μη καταβολής, ο εργαζόμενος έχει αξίωση έναντι του εργοδότη, την οποία μπορεί να εγείρει ενώπιον των Δικαστηρίων της χώρας.
Η αξίωση του εργαζομένου παραγράφεται μετά την πάροδο πενταετίας. Επιπλέον, η μη καταβολή του επιδόματος εορτών Χριστουγέννων επισύρει ποινικές κυρώσεις, με τη διαδικασία του αυτόφωρου, αφού τα επιδόματα αυτά εμπίπτουν στην έννοια του μισθού και προστατεύονται ομοιοτρόπως (άρθρο 8 παρ. 1 του Ν. 2336/1995). Ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να ζητήσει την ποινική δίωξη του εργοδότη και μέσω υποβολής καταγγελίας στο αρμόδιο τμήμα του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας. Τέλος, η μη καταβολή των επιδομάτων επισύρει σε βάρος του εργοδότη και διοικητικά πρόστιμα. Κρατήσεις Δεδομένου ότι τα επιδόματα εορτών εμπίπτουν στην έννοια των τακτικών αποδοχών του μισθωτού, γίνονται νομίμως κρατήσεις επ’ αυτών για τους οικείους ασφαλιστικούς οργανισμούς και λοιπούς οργανισμούς κοινωνικής πολιτικής, όπως και κρατήσεις φόρου μισθωτών υπηρεσιών, αλλά όχι για τέλος χαρτοσήμου. Υπογραμμίζεται ότι η ασφαλιστική κάλυψη του Δώρου Χριστουγέννων δεν λαμβάνεται πλέον υπόψη για τον υπολογισμό της σύνταξης (Εγκύκλιοι ΙΚΑ: 91/2001, 67/2006, 108/2007). Ο.Α.Ε.Δ.
Ο Ο.Α.Ε.Δ. παρέχει στους άνεργους που λαμβάνουν επίδομα ανεργίας, Δώρο Χριστουγέννων, που ισούται με το ποσό της τακτικής επιδότησης στην περίπτωση που λαμβάνουν επίδομα από 1 Μαΐου έως 31 Δεκεμβρίου 2014. Για όσους έλαβαν την επιδότηση για μικρότερο χρονικό διάστημα καταβάλλεται ποσό ίσο με 3 ημερομίσθια ανά μήνα επιδότησης. Το δώρο θα δοθεί από τον Οργανισμό στους δικαιούχους στις 19/12 ημέρα Παρασκευή. ΠΗΓΕΣ • Κουκιάδης, Ιωάννης Δ.(2012) Εργατικό Δίκαιο, Ατομικές Εργασιακές Σχέσεις και το Δίκαιο της Ευελιξίας της Εργασίας, Στ΄ έκδ., Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη. • Ζερδελής, Δημήτρης (2011). Εργατικό Δίκαιο, Ατομικές Εργασιακές Σχέσεις, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα,, Αθήνα. • Λαναράς, Κων. Δ. (2014). Νομοθεσία Εργατική και Ασφαλιστική, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη.
