Χριστούγεννα, αδελφοί μου αγαπημένοι και, μαζί με τους αγγέλους, ψάλλομε και προσευχόμεθα και εμείς εις τον Θεό της ειρήνης, καθώς ο γεννηθείς Χριστός μας είναι ο Άρχων της ειρήνης. «Θεός ων ειρήνης πατήρ οικτιρμών», ψάλλομε εις τις Καταβασίες των ημερών αυτών, όπως δε γράφει και ο Απόστολος Παύλος εις την Προς Εφεσίους Επιστολή του: «Χριστός έστιν η ειρήνη ημών» (Εφ., 2:14).
Τις άγιες αυτές ημέρες της Ενανθρωπίσεως του Υιού και Λόγου του Θεού, της ελεύσεως δηλαδή και πάλι του Θεού της ειρήνης στον κόσμο, σκέπτομαι για τι είδους ειρήνη μπορούμε να μιλάμε σήμερα; Όταν δημιουργήσαμε ένα κόσμο ταραγμένο, ρευστό, ζαλισμένο και ανάλγητο; Ένα κόσμο, ο οποίος πιστεύει μόνο εις τον εαυτό του; Ένα κόσμο, που δεν μειώθηκαν βάναυσα μόνο τα έσοδα, οι απολαβές και το κατά κεφαλήν εισόδημά του, αλλά μάλλον ξέπεσαν το ήθος και η αξιοπρέπεια, οι αξίες, τα ιδανικά και τα πιστεύω του; Ένα κόσμο, που οι λίγοι παίζουν εις τα ζάρια, όχι μόνο το μέλλον του, προς ίδιον όφελος, αλλά και το «παρόν» η μάλλον το ίδιο το «είναι» όλων μας; Ένα κόσμο, που, ενώ ο τόπος μας αιμορροεί από τον πόνο των ανέργων, των αδικημένων, των θυμάτων βίας, ανασφάλειας, αβεβαιότητας και εκμετάλλευσης, η αναλγητικότα και ο ατομοκεντρικός εφησυχασμός βλαστάνουν επικίνδυνα εντός του, καθώς κάποιοι, «ισχυροί», συνεχίζουν με κομπασμό και αλαζονεία να αναζητούν υποκριτικά αποδιοπομπαίους τράγους, για να καλύψουν προκλητικά τις πωρωμένες συνειδήσεις τους; Ένα κόσμο, τέλος, που οι επιθετικοί εξοπλισμοί και οι προκλητικές φονικές εντάσεις δείχνουν πως έχομε χάσει τα σταθμά της ειρήνης και το ισοζύγιο της ανθρωπιάς;
Άραγε, τι φταίει γι’ αυτή την φαινομένη αποτυχία του πολιτισμού μας, ο οποίος ολοένα και δραματικότερα φτωχαίνει, στεγνώνει την ικμάδα της ζωντάνιας και της δημιουργικότητας, αφαιρώντας από τη ζωή το αληθινό νόημα και την ομορφιά της χαράς και της ειρήνης; Μήπως φταίει το γεγονός ότι δεν έχομε κατανοήσει, δεν έχομε συνειδητοποιήσει ότι η «ειρήνη» που επαγγέλλεται ο γεννηθείς Χριστός μας, ο Θεός της ειρήνης, δεν είναι ένα συναίσθημα, ένα ιδεολόγημα, δεν είναι μια εξωτερική κατάσταση ανθρώπινης φύσης και προέλευσης, αλλά πρόκειται για μία βαθιά εσωτερική – πνευματική κατάσταση; Για την ειρήνη της καρδιάς; Ότι πρόκειται για την ειρήνη του Χριστού· εσωτερική κατάσταση που λεπτύνει και καθαρίζει τη συνείδηση και το νου, ο οποίος θεωρεί μέσα του την χάρι του Αγίου Πνεύματος; Ότι ο Χριστός είναι η ειρήνη που είναι ανώτερη από κάθε νου: «αυτός γαρ εστιν η ειρήνη ημών, ο ποιήσας τα αμφότερα εν και το μεσότοιχον του φραγμού λύσας» (Εφ., 2:14), και ότι χρειάζεται και η καρδιά που θα Τον δεχθεί να είναι ειρηνική και ατάραχη; Θα πει ο Προφήτης Δαβίδ: «Εγενήθη ο τόπος σου εν ειρήνη» (Ψαλμ., 75:2). Μήπως φταίει ότι λησμονήσαμε πως η Εκκλησία δεν είναι κοινωνία ιδεών, αλλά κοινωνία προσώπων; Τι σημαίνει αυτό; Πως όποιος ενωθεί με τον Χριστό, αυτός γεύεται και τους καρπούς της χάριτός Του, ανάμεσα στους οποίους είναι και η ειρήνη; «Απόκτησε την εσωτερικήν ειρήνην και χιλιάδες ψυχές θα βρουν γύρω σου την σωτηρίαν», σημειώνει ο Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ.
Μήπως φταίει το γεγονός ότι πιστέψαμε πως ειρηνοποιός είναι απλά ο ειρηνικός άνθρωπος, δηλαδή εκείνος που έχει ψυχική ειρήνη, και όχι ο δημιουργός με συγκεκριμένες πράξεις της ειρήνης μεταξύ των ανθρώπων, καθώς η ειρήνη είναι το αντιφάρμακο του μίσους και των αρρωστημάτων της κακίας; Η μήπως φταίει το γεγονός ότι δεν ζούμε την Εκκλησία ως βασίλειον της ειρήνης; Γιατί, αν πιστεύωμε ότι ο Χριστός είναι η ειρήνη μας, τότε ο αγώνας μας για εσωτερική ειρήνη ξεκινά από μέσα μας· απελευθερώνοντάς μας από τον εαυτό μας και κοιτάζοντας προς τον έξω κόσμο. Τότε κατανοούμε ότι η πιο άγονη έρημος είναι η καρδιά του κλεισμένου στον εαυτό του ανθρώπου. Ότι ειρήνη, τελικά, υπάρχει όπου υπάρχει ο Χριστός. Ότι όπου δεν υπάρχει Χριστός, εκεί κυριαρχεί και εξουσιάζει το χάος, η ακαταστασία, η οδύνη, ο πόλεμος· οι μάχες και οι ατελείωτες, οι πάσης φύσεως, κρίσεις και κατακρίσεις. Τα κρίματα του κόσμου ετούτου. Τα ανθρώπινα, τα ατελεύτητα.
Αδελφοί μου αγαπημένοι.
Αυτά τα Χριστούγεννα ας βιώσωμε το βαθύτερο νόημα, την ομορφιά της εορτής· εορτή που είναι πάντοτε «καιρός», ευκαιρία αποκαλύψεων και «καιρός ευχαριστίας». Ευκαιρία δηλαδή να σπάσωμε τα δεσμά του εγωκεντρισμού, της θεώρησης του εαυτού μας ως κύριας πηγής νοήματος και αξίας στη ζωή, και «καιρός», ευκαιρία να ανακαλύψωμε τον αληθινό μας εαυτό και να αλλάξωμε τη σχέση μας με τον κόσμο και τον συν-άνθρωπον. Πως; Ανοίγοντας διάπλατα τις καρδιές μας για να ενοικήση μέσα μας ο Θεός της ειρήνης, καθώς Εκείνος καθημερινά μας καλεί να Του χαρίσωμε την καρδιά μας: «Υιέ, δος μου την καρδίαν σου» (Παρ., 23:26)». Ας γίνουν, λοιπόν, τα φετινά Χριστούγεννα η απαρχή να ειρηνεύσωμε με τον εαυτό μας και χιλιάδες άνθρωποι, δηλαδή ο κόσμος όλος, θα βρουν ανάπαυση κοντά μας, όπως τονίζει και ο Αββάς Ισαάκ ο Σύρος. Για να γαληνέψη η ψυχή, να ελευθερωθή ο λογισμός, να καθαρίση ο νους. Για να επικρατήση η ειρήνη και να βασιλεύση η αγάπη. Και αν η αγάπη κυριαρχήσει, τότε και η ειρήνη θα εδραιωθεί (Ιω. Χρυσόστομος, PG 62, 174).
Ευφρόσυνα, ευλογημένα Χριστούγεννα! Γεμάτα φως, Χριστό, χαρά και ειρήνη!
Με πατρικές ευχές και Βηθλεεμική αγάπη,
Ο Επίσκοπoς,
ο Κισσάμου και Σελίνου
Αμφιλόχιος
