Σε δραματικές απώλειες για το τζίρο των επιχειρήσεων τροφίμων μεταφράζονται οι διαδοχικές αυξήσεις των συντελεστών Φ.Π.Α. την τελευταία εξαετία την ώρα που για τους καταναλωτές προκύπτουν ακόμη και ελαφρύνσεις λόγω των συχνών εκπτώσεων και προσφορών.
Ενδεικτικό του πλήγματος που έχουν δεχτεί οι επιχειρήσεις τροφίμων είναι το γεγονός ότι αν και ο μέσος συντελεστής Φ.Π.Α. αυξήθηκε κατά 75%, ο αναλογούν Φ.Π.Α. αυξήθηκε μόνο κατά 30%, ενώ ο κλάδος απορρόφησε μεγάλο μέρος της αύξησης. Ωστόσο σημαντική είναι η επιβάρυνση των τιμών από τον αυξημένο Φ.Π.Α.
Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν απο μελέτη που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών και η οποία αποσκοπεί στη συνολική καταγραφή της εξέλιξης της επίδρασης των συνεχών αλλαγών των συντελεστών Φ.Π.Α. τη δεκαετία 2008-2017, σε συνδυασμόμε την εξέλιξη των πωλήσεων στον συγκεκριμένο κλάδο. Το 2008 στο 1.00 ευρώ που πλήρωνε ο καταναλωτής για κάποιο είδος παντοπωλείου (τρόφιμα και λοιπά είδη σουπερμάρκετ), λιγότερο από 10 λεπτά (0.097 ευρώ) αναλογούσαν στον Φ.Π.Α. και τα υπόλοιπα 90 λεπτά στα λοιπά κόστη του προϊόντος.
Το 2016 στο 1 ευρώ που πληρώνει ο καταναλωτής για κάποιο είδος παντοπωλείου, τα 16 λεπτά (0.159 ευρώ) αναλογούν στο Φ.Π.Α. και μόλις τα υπόλοιπα 84 λεπτά στα λοιπά κόστη του προϊόντος. Οι πρώτες αυξήσεις Φ.Π.Α. της περιόδου 2010-2011 απορροφήθηκαν από τις επιχειρήσεις της αγοράς με τον δείκτη τιμών του 2012 να βρίσκεται στα επίπεδα του 2010. Όμως και τα τελευταία δυόμιση χρόνια ο δείκτης τιμών είναι σταθερός με μικρές διακυμάνσεις και βρίσκονταν έως τον Ιούνιο του 2015 στα ίδια επίπεδα με αυτά στις αρχές του 2012. Τον Ιούλιο του 2015 λόγω της αύξησης του Φ.Π.Α. για μία σημαντική ομάδα ειδών τροφίμων από 13% σε 23% παρατηρείται αύξηση των τιμών η οποία φτάνει το 3.5%.
Παρ όλα αυτά, ο δείκτης τιμών στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ τον Φεβρουάριο του 2016 παρουσιάζει μείωση κατά 0.29% σε σχέση με τον Ιούνιο του 2016 και κινείται στα επίπεδα της προηγούμενης δεκαετίας. Συμπερασματικά, οι αυξήσεις των συντελεστών Φ.Π.Α. από 9% σε 13% και από 19% σε 23% και προσεχώς σε 24%, καθώς και η μετάβαση προϊόντων από τον χαμηλό συντελεστή Φ.Π.Α. στον υψηλό δεν έχουν οδηγήσει σε αντίστοιχη αύξηση στις τιμές. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι από το 2008 έως το 2016 ο μέσος συντελεστής Φ.Π.Α. στα τρόφιμα και είδη παντοπωλείου σχεδόν διπλασιάστηκε και αυξήθηκε από 10.8% σε 18.9%, δηλαδή κατά 75%.
ΠΕΝΤΕ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ 2010
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η συχνότητα επιβολής αυξήσεων στους συντελεστές Φ.Π.Α. καθώς επίσης το ύψος του τελικού συντελεστή. Απο τον Ιούλιο του 2010 μέχρι σήμερα πέντε φορές έχει αυξηθεί ο συντελεστής Φ.Π.Α. στα τρόφιμα, τα αναψυκτικά και λοιπά είδη παντοπωλείου. Εξάλλου τον Ιούνιο επίκειται μια ακό-
μη αύξηση από το 23% στο 24%.
Αναλυτικότερα: Τον 7/2010 οι συντελεστές Φ.Π.Α. αυξήθηκαν από 10% σε 11% και από 20% σε 21%. Τον 1/2011 οι συντελεστές Φ.Π.Α. αυξήθηκαν από 11% στο 13% και από 21% σε 23%.
Τον 9/2011 οι συντελεστές Φ.Π.Α. συγκεκριμένων ειδών-αναψυκτικών αυξήθηκαν από 13% σε 23% αύξηση για συγκεκριμένα είδη-αναψυκτικά στο 23%).
Τον 7/2015 οι συντελεστές Φ.Π.Α. συγκεκριμένων τροφίμων αυξήθηκαν από 13% σε 23% με την πλειοψηφία των τροφίμων (περίπου 55%) να διατηρεί συντελεστή 13%.
Τον 6/2016 οι συντελεστές Φ.Π.Α. τροφίμων και λοιπών ειδών παντοπωλείου που σήμερα υπάγονται σε Φ.Π.Α. 23% θα αυξηθούν σε 24%.
Συνολικά θα υπάρξουν είδη με μέγιστη αύξηση του Φ.Π.Α. σε μία 6ετία από το 9% στο 24%, είδη μεαύξηση από 9% σε 13% και είδη με αύξηση από 19% σε 24%. Τον 4/2010 οι συντελεστές Φ.Π.Α. αυξήθηκαν από 9% σε 10% και από 19% σε 20%.
