Η ενεργή συμμετοχή των μαθητών και μαθητριών του 1ου Γενικού Λυκείου, του Γυμνασίου Νέας Κυδωνίας και του Μουσικού Σχολείου της πόλης μας το Σάββατο 19 Νοεμβρίου με την παρουσίαση αντίστοιχων δράσεων στην επετειακή εκδήλωση: «1922-2022: Εκατό χρόνια πορείας στην Ιστορία του προσφυγικού Ελληνισμού» που οργάνωσε στο συνεδριακό κέντρο της Αγίας Κυριακής Βαρυπέτρου η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων σε συνεργασία με το Περιφερειακό Κέντρο Σχεδιασμού Κρήτης, είναι μια είδηση που δεν πρέπει να περάσει στα ψιλά των εφημερίδων.
Kαι τούτο γιατί στέλνει μηνύματα ελπίδας και αισιοδοξίας, ανάμεσα στις ζοφερές ειδήσεις των ημερών για την ανάγκη της δημιουργικής έκφρασης των σκέψεων και των συναισθημάτων των εφήβων σε ένα υγιές περιβάλλον που τους εξασφαλίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις ώστε να έλθουν σε επαφή με την τέχνη και τον πολιτισμό, με πρωταγωνιστή το Σχολείο αυτή τη φορά.
Και έχει ανάγκη το σχολείο από τέτοιες δράσεις που θα το βοηθήσουν να αποκτήσει ένα ισχυρό παιδαγωγικό, πολιτισμικό και μορφωτικό περιεχόμενο προκειμένου να μπορέσει να απαντήσει στα προβλήματα που το ταλανίζουν, ως βασικό αποδέκτη των κοινωνικών κραδασμών μιας προβληματικής δημόσιας κατάστασης.
Είναι επίσης αισιόδοξο το γεγονός ότι τα σχολεία της πόλης μας είναι ώριμα πλέον για αυτή την ποιοτική αλλαγή, όπως αποδεικνύεται από την πληθώρα των εντυπωσιακών σχολικών δραστηριοτήτων που υλοποιούνται σε αυτά τα τελευταία χρόνια.
Αποκορύφωμα των δράσεων αυτών οι δεκατρείς ταινίες μικρού μήκους, οι εμπνευσμένες σχεδόν στο σύνολό τους από την Ιστορία και την προφορική παράδοση του τόπου μας, που δημιούργησαν την προηγούμενη σχολική χρονιά μαθητές και εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης αντστοίχων σχολείων του νομού μας στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων. Αποσπάσματα των ταινιών αυτών που εντυπωσίασαν για την ποιότητα και το περιεχόμενό τους παρευρισκόμενους, παρουσιάστηκαν στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων κατά την τελετή λήξης του φεστιβάλ πριν τρεις εβδομάδες. Θα μπορούσαν βεβαίως να αναφερθούν και πολλές άλλες δράσεις, ως καλές πρακτικές ενασχόλησης των σχολείων των Χανίων με την τέχνη και τον πολιτισμό, ωστόσο περιοριζόμαστε στις προαναφερόμενες που ξεκινούν αξιοποιώντας διαφορετικά εργαλεία έκφρασης από ένα κοινό παρανομαστή, που δεν είναι άλλος από το γοητευτικό για τα παιδιά ταξίδι στην τοπική Ιστορία. Είναι πασιφανές ότι παιδιά και εκπαιδευτικοί μέσα από τις δράσεις αυτές επιχειρούν να συμπληρώσουν το κενό της απουσίας της γοητευτικής αφήγησης του ιστορικού γίγνεσθαι στη σχολική τάξη εμπλουτίζοντας τη διαδικασία της ιστορικής προσέγγισης των γεγονότων με τη μαγεία της τοπικής ιστορίας που ελάχιστα διδάσκεται σε αυτές.
Από την άλλη είναι γεγονός ότι οι προσπάθειες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια για την ένταξη της Τοπικής Ιστορίας στο πρόγραμμα σπουδών έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα, αν και όλοι αναγνωρίζουν τη σημασία και την αξία της.
Έτσι ελάχιστοι εκπαιδευτικοί συνδέουν τη γενική ιστορία με την τοπική, ακόμα και όταν ο νόμος το επιτρέπει με βάση την εγκύκλιο 178881/Γ2/19-2- 2002 που καθιστά δυνητική τη διδασκαλία μέχρι δέκα διδακτικών ωρών τοπικής ιστορίας στους μαθητές της Γ’ Γυμνασίου, ενώ στο αναλυτικό πρόγραμμα του Δημοτικού προβλέπει τη διδασκαλία αυτής με πέντε ώρες την εβδομάδα στις τρεις τελευταίες τάξεις.
Τούτο οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι αυτή η δυνητική διδασκαλία του μαθήματος δεν συνοδεύεται από την αναγκαία επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, ενώ απουσιάζουν και τα κατάλληλα διδακτικά υποστηρικτικά εγχειρίδια.
Από την άλλη το μάθημα της Ιστορίας που γίνεται με τρόπο βαρετό και ανούσιο για τα παιδιά ανακυκλώνεται ως προς τη θεματολογία του στις τάξεις του Γυμνασίου και του Λυκείου με τη γραμμική σειρά της αρχαίας, της βυζαντινής και νεώτερης ιστορίας, χωρίς ποτέ οι μαθητές να προφταίνουν με βάση το ισχύον αναλυτικό πρόγραμμα να μελετήσουν το τέλος αυτών των ιστορικών περιόδων.
Υπό την έννοια αυτή η προσπάθεια που γίνεται από τα σχολεία της πόλης μας τα τελευταία χρόνια για την εμβάθυνση στην τοπική ιστορική και πολιτισμική πραγματικότητα με πρωταγωνιστές τους ίδιους τους μαθητές μέσα από ερευνητικές εργασίες που αξιοποιούν αρχειακές πηγές, φωτογραφικό υλικό, χάρτες, εφημερίδες της εποχής, ιστορικά και λογοτεχνικά κείμενα, αλλά και αφηγήσεις ζωής από βιωματικές εμπειρίες και ακούσματα συμπολιτών μας είναι ιδιαίτερα σημαντική.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει το γεγονός ότι οι μαθητές σε αρκετές περιπτώσεις διοχετεύουν τα συναισθήματα που τους αφήνει με τη δροσιά της προφορικής αφήγησης και τη γοητεία της αρχειακής έρευνας το ισχυρό αποτύπωμα της εμβάθυνσης στα γεγονότα στη δύναμη της εικόνας με τη βοήθεια της τεχνολογίας και των εκπαιδευτικών προγραμμάτων της Πολιτιστικής Εταιρείας Κρήτης.
Αυτό είναι ένα βήμα παραπάνω για μια διαφορετική προσέγγιση της τοπικής και προφορικής ιστορίας με πρωταγωνιστές ανήσυχους και υποψιασμένους νέους που ξεκινούν από το παρελθόν για να διαμορφώσουν το μέλλον αυτής της πόλης μέσα από την τέχνη και τον πολιτισμό!
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ
Η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων σε συνεργασία με το ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Κρήτης σας προσκαλούν στην Επετειακή Εκδήλωση «1922-2022: Εκατό χρόνια πορείας στην ιστορία του Προσφυγικού Ελληνισμού» το Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2022 στις 10 π.μ. στο Συνεδριακό Κέντρο στην «Αγ. Κυριακή» της Ιεράς Μονής Χρυσοπηγής
*Η Μαρία Μαράκη είναι φιλόλογος,
πρώην λυκειάρχης.