Όλοι μας έχουμε ανάγκη από μια διατροφή που διαθέτει ποικιλία, ώστε να καλύψουμε τις βιολογικές ανάγκες του οργανισμού μας. Ειδικά τα παιδιά, μιας και είναι στην ανάπτυξη, είναι σημαντικό να τρώνε απ’ όλες τις διατροφικές ομάδες. Τι γίνεται όμως όταν το παιδί είναι κακόφαγο;
Αν ανήκετε στους γονείς που πασχίζουν να κάνουν τα παιδιά τους να δοκιμάσουν καλύτερες και περισσότερες επιλογές, παρακάτω μερικές ιδέες που έχω δει επανειλημμένα να λειτουργούν. Δράστε έξυπνα και κερδίστε τη μάχη του φαγητού και της υγείας!
Μορφώστε τα παιδιά σας
Τα παιδιά θα χαρούν να μάθουν γιατί τους ετοιμάζουμε φέτες με μήλο και φυστικοβούτυρο, αντί να τους προσφέρετε μπισκότα. Εξηγήστε τους λοιπόν! Πχ “Αυτό το φαγητό θα σε βοηθήσει να μεγαλώσεις, ενώ το άλλο μπορεί να είναι νόστιμο, αλλά θα κάνει το κορμί σου πιο αδύναμο”.
Εδώ να αναφερθεί πως, έχει παρατηρηθεί από ειδικούς στην διατροφή των παιδιών, ότι το να αποκαλούμε κάποιες τροφές “υγιεινές” στην προσπάθεια μας να πείσουμε τα παιδιά να φάνε, μπορεί να έχει το ανάποδο αποτέλεσμα! Πολλά παιδιά (και ενήλικες), όταν ακούνε υγιεινό, μπορεί να σκέφτονται συνειρμικά, κάτι βαρετό, υποχρεωτικό, περίεργο ή ακόμη και απαίσιο. Έχει φανεί πως στα παιδιά αρέσει μια πιο ανάλαφρη προσέγγιση στη διατροφή. Για να τους εξηγήσουμε λοιπόν, τι τους κάνει καλό ας μην πούμε “είναι υγιεινό, πρέπει να κάνεις προσπάθεια να το φας”. Αντίθετα, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε πιο παιχνιδιάρικες κι έξυπνες λέξεις και φράσεις. Πχ, “Αυτό είναι ένα πολύ δυναμωτικό φαγητό, αυτό το φαγητό μεγαλώνει, αυτό είναι για γρήγορο τρέξιμο, αυτό για όμορφα μαλλιά κοκ.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην ειδική έκδοση των “Χ.ν.” αφιερωμένη στο παιδί «Παιδικός Κόσμος»
Δώστε το καλό παράδειγμα
Μαζί με το φρασεολόγιο μας, χρησιμοποιούμε πολύ και τη συμπεριφορά μας!
Τα παιδιά μιμούνται αυτό που βλέπουν, μπορούμε για αυτό να αποτελέσουμε το καλό παράδειγμα. Εσείς για εσάς, επιλέξτε θρεπτικές τροφές και στοχευμένα δείξτε ενθουσιασμό όταν τις τρώτε. “Πω πω τι νόστιμο γιαούρτι!”, “Αχ τι καλά, λιγουρευόμουν αυτή τη σούπα από το πρωί!”, “Μμμμ, δεν έχω ξαναφάει πιο νόστιμο ψάρι!”, “Τρώω αυτό το ζουμερό φρούτο και λιώνω! Μιάμ μιάμ!” κοκ… Άστε τη φαντασία σας ελεύθερη και αυτοσχεδιάστε χωρίς πολλούς δισταγμούς. Στην αρχή, μπορεί να σας φανεί περίεργο να υπογραμμίζετε την απόλαυση στο υγιεινό φαγητό, στη πορεία όμως θα γίνει πιο εύκολο και σίγουρα δίνει αποτελέσματα!
Οι ψευτο-νοστημιές* έξω από το σπίτι!
*ψευτο-νοστημιές= ότι περιέχει ζάχαρη, τεχνητά χρώματα και αρώματα, συσκευασμένο ή μη
Ή αλλιώς σπίτι καθαρό από ψευτο-νοστημιές! Απομακρύνουμε από τα ντουλάπια και το ψυγείο λιγότερο θρεπτικές εναλλακτικές (μπισκότα, γλειφιτζούρια, σοκοφρέτες, πουράκια κτλ). Αν το παιδί είναι συνηθισμένο σε τροφές με ενισχυτικά γεύσης, τεχνητά χρώματα και αρώματα, ζάχαρη, πώς μετά να φάει αληθινό φαγητό;
Επιπλέον, έρευνες δείχνουν πως τα παιδιά είναι πιο πιθανό να φάνε τροφές που είναι εύκολα διαθέσιμες. Με άλλα λόγια, τρώμε αυτό που βλέπουμε! Όταν τα παιδιά βλέπουν μια πιατέλα με πολύχρωμα φρούτα ή λαχανικά να περιμένουν ως σνακ στο τραπέζι ή στο ψυγείο, θα είναι πιο πιθανό να τα φάνε.
Αλλάξτε σιγά σιγά, τα αποθέματα τροφής στην κουζίνας σας και περιβάλλεται το παιδί σας με δυναμωτικές θρεπτικές τροφές. Μια “γωνιά υγείας” όπου θα συγκεντρώσετε ξηρούς καρπούς, σπόρια, μέλι και βούτυρα ξηρών καρπών είναι επίσης μια εξαιρετική ιδέα. Με τον καιρό, αυτές οι επιλογές θα γίνουν συνήθεια και θα αποτυπωθούν στο παιδί ως “το φαγητό που τρώμε στην οικογένεια μας”, πράγμα βοηθητικό που θα το κρατήσει μέσα του και στην ενήλικη ζωή του.
Διαμορφώνουμε, δεν ελέγχουμε
Από τη μέχρι τώρα έρευνα, έχει φανεί πως ο άκαμπτος έλεγχος της διατροφής των παιδιών με πολλά πρέπει και μη, οδηγεί τα παιδιά στο να αναζητούν πιο έντονα τις απαγορευμένες τροφές και όταν τις βρουν να χάνουν την αίσθηση του μέτρου. Επίσης, έχει φανεί πως παιδιά που μεγαλώνουν σε αυστηρό διατροφικό περιβάλλον, μεγαλώνοντας νιώθουν άσχημα για το σώμα τους. Για αυτό πάμε δεν πάμε με το “απαγορεύεται”, αλλά με τακτική και τρόπο.
Τι θέλω να πω με αυτό; Πως είναι πολύ καλή ιδέα να διαμορφώσουμε μια στοχευμένη, ήπια και εύθυμη τακτική που θα επηρεάσει θετικά τις επιλογές και την αντίληψη του παιδιού. “Διαμορφώνω” σημαίνει πως δημιουργώ τις συνθήκες, εμπνέω, εξηγώ, δελεάζω, παζαρεύω, ώστε να οδηγήσω το παιδί μου να κάνει καλύτερες επιλογές από μόνο του, εγγενώς, ακόμη και όταν είναι σε περιβάλλον δίχως επίβλεψη.
Αυτό φυσικά, παίρνει κάποιο χρόνο. Κάθε φορά όμως που το παιδί κινείται προς καλές διατροφικά επιλογές, δεν το προσπερνάμε, το υπογραμμίζουμε! Πχ “Ξέρεις τι χρειάζεται το σώμα σου για να μεγαλώσει!”. Έτσι, ξεκινάμε ένα κύκλο θετικής ανατροφοδότησης που μόνο καλό μπορεί να κάνει. Για αυτό επαινέστε ελεύθερα!
Τώρα, όταν το παιδί δεν έχει όρεξη για κάτι θρεπτικό ή ζητά επίμονα να φάει μια ψευτο-νοστημιά, δεν το απαγορεύουμε, δεν το μαλώνουμε, δεν του κάνουμε κήρυγμα, δεν το απειλούμε με τιμωρίες. Αντ’ αυτού, επιλέγουμε να αλαφρώσουμε το κλίμα, αστειευόμενοι και εξηγώντας στο παιδί πως τέτοιες τροφές μπορεί να είναι νόστιμες μεν, αλλά θα το κάνουν αδύναμο δε. Πάμε δηλαδή με ελιγμό. Πχ “Αυτό το φανταχτερό φαγητό είναι ψεύτικο, ο κατασκευαστής το έχει γεμίσει με ενισχυτικές ουσίες για να έχει πιο καλή γεύση και έχει βάλει τον αγαπημένο σου ήρωα στο πακέτο για να σε ξεγελάσει και να μας πείσει να αγοράσουμε και να φάμε κάτι που δεν είναι καλό για το σώμα. Στα αλήθεια θες να είσαι ο αδύναμος της τάξης; Αν θες, μπορούμε να κάνουμε κάτι στο σπίτι, θα το μαγειρέψουμε μαζί και θα δεις που θα το μας βγει ακόμα πιο λαχταριστό!”.
Σημείωση: Το να επιτρέψετε λιχουδιές και κεράσματα, μια στο τόσο και σε ειδικές περιστάσεις είναι οκ! Αποφύγετε όμως αυτά τα πράγματα να βρίσκονται στο σπίτι. Επιπλέον, αποφύγετε συνειδητά να προσφέρετε λιχουδιές ως αντάλλαγμα ή επιβράβευση για κάτι.
Σκεφτείτε έξυπνα
Εισάγουμε κάτι νέο στο δοκιμασμένο (κάποιο λαχανικό με λιωμένο τυρί, κάποιο φρούτο με το αγαπημένο τους άλειμμα), βρίσκουμε τρόπους να κρύψουμε τα λαχανικά, δελεάζουμε με χρώματα και όμορφα σχήματα.
Οι ιδέες είναι πραγματικά πολλές και είμαι σίγουρη ότι ήδη έχετε δοκιμάσει κάποιες.Keep going!
Μαγειρέψτε μαζί!
Αν δεν σας βρίσκεται πολύς χρόνος για τα παραπάνω, κάτι που βοηθάει πάρα πολύ είναι το να μαγειρεύετε όσο πιο συχνά μπορείτε παρέα!
Τα παιδιά λατρεύουν να περνούν ποιοτικό χρόνο με τους αγαπημένους τους! Προσκαλέστε τα στην κουζίνα, ζητήστε τη συμμετοχή τους την ώρα που μαγειρεύετε, παροτρύνετέ τα να δοκιμάσουν τα υλικά (αφή, μυρωδιά, γεύση), κάντε πλάκα, διασκεδάστε! Ένα φαγητό μπορεί να φαινόταν βαρετό αν απλά του το σερβίρατε στο πιάτο, με τη συμμετοχή όμως στη διαδικασία, το ίδιο φαγητό αποκτά νέα αξία, γίνεται πιο ενδιαφέρον και τελικά πιο δελεαστικό στη δοκιμή. Αυτό μπορώ να το επιβεβαιώσω και από την εμπειρία μου σε μαγειρικά εργαστήρια του BodyLove όπου παιδιά 4-5 ετών κατάφεραν να δοκιμάσουν ωμό μπρόκολο, σκόνη κακάο (πικρή), ποικιλία ξηρών καρπών, αβοκάντο, γύρη μελισσών και άλλα ωραία.
→ Βρείτε συνταγές για μαγειρικά “πειράματα”, όλο υγεία και νοστιμιά, στη νέα μας στήλη “Λιχουδο-μαγικά” στο ένθετο Διαδρομές των Χ.Ν. κάθε Σάββατο.
Όχι ξεχωριστά φαγητά!
Καλό είναι να αποφεύγουμε να μαγειρεύουμε άλλο φαγητό για την οικογένεια και άλλο για το δύσφαγο παιδί. Έτσι μόνο διαιωνίζουμε το πρόβλημα.
Αν αγχώνεστε πως το παιδί θα μείνει νηστικό, προετοιμάστε ένα γεύμα με επιλογές που συμπληρώνουν η μια την άλλη και που απευθύνονται σε όλη την οικογένεια και όχι σε συγκεκριμένα άτομα. Για παράδειγμα, αν έχετε κάνει φακές και ξέρετε ότι το παιδί δεν τις τρώει με όρεξη, σκεφτείτε κάτι που πάει με τις φακές και του αρέσει (πχ τηγανητά αυγά) και σερβίρετε το σε όλη την οικογένεια. Το κυρίως φαγητό είναι κοινό για όλους και σερβίρεται ατομικά, ενώ το φαγητό “μπαλαντέρ” είναι στη μέση για όλους. Αφήστε το παιδί να φάει όσο θέλει και από όπου θέλει.
Πάρτε την πείνα με το μέρος σας
Μια τελευταία συμβουλή, ειδικά για δύσκολες περιπτώσεις, είναι να πάρετε την πείνα με το μέρος σας!
Εάν το παιδί τσιμπολογά ή χάνει την όρεξη του πίνοντας χυμούς ή γάλα, θα είναι έξτρα ανόρεκτο την ώρα του φαγητού και η όλη διαδικασία θα γίνει πιο δύσκολη… Για αυτό, διακριτά γεύματα, ώστε η κοιλίτσα να είναι ορεξάτη για φαγάκι την ώρα του φαγητού.
Επανάληψη Επανάληψη Επανάληψη
Έρευνες δείχνουν πως για να μάθει ένα παιδί μια νέα τροφή χρειάζεται αρκετές προσπάθειες. Επανάληψη λοιπόν και σταθερή υπομονετική προσπάθεια!
Μέσα από την ευδιάθετη προσπάθεια σας, το παιδί αργά ή γρήγορα θα προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και θα αρχίσει να βιώνει από μόνο του τα καλά αποτελέσματα της νέας διατροφής: Θα αρρωσταίνει δυσκολότερα, θα αποδίδει καλύτερα στα μαθήματα, θα αντέχει περισσότερο στις φυσικές δραστηριότητες, θα νιώθει καλύτερα στην κοιλίτσα του.
● Διπλωματία και τρόπος
● Εύθυμη διάθεση
● Υπομονή και σταθερή προσπάθεια
Είναι τα απαραίτητα κλειδιά για να ξεκλειδώσετε διατροφικά το παιδί σας με τρόπο που δεν φαντάζεστε!
* Η Γκλόρια Κωνσταντουδάκη είναι Βιολόγος – Health Coach, Eating Disorders survivor και Δημιουργός της BodyLove προσέγγισης στη διατροφή. Στην εργασία της εστιάζεται στην καταπολέμηση των διατροφικών διαταραχών και στον ελεύθερο χρόνο της, πειραματίζεται με συνταγές, συγγραφή παραμυθιών και βιβλίων μαγειρικής. Μάθετε περισσότερα στο bodylove.gr
