Γράφει ο Σπύρος Αυλωνίτης
Οι διαταραχές στην εντερική λειτουργία αποτελούν πολύ συχνό φαινόμενο για πολλούς ανθρώπους, ειδικά κατά την περίοδο των διακοπών. Ο κάθε άνθρωπος έχει ένα μοναδικό «πρόγραμμα» κενώσεων, που κυμαίνεται από 3 κενώσεις την ημέρα έως 3 κενώσεις την εβδομάδα.
Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες η κατάσταση αυτή μπορεί να διαταραχθεί σημαντικά, και να επηρεάσει ακόμα και την ψυχολογία του ατόμου. Κι αυτό γιατί το καλοκαίρι, λόγω της ζέστης και του καύσωνα, η απώλεια νερού από τον οργανισμό είναι σημαντική, ειδικά δε όταν κανείς δεν καταναλώνει αρκετά υγρά, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι ανάγκες πρόσληψης νερού. Όταν η κατανάλωση νερού δεν ρυθμίζεται σωστά, επέρχεται αφυδάτωση. Η αφυδάτωση μπορεί να επηρεάσει τις κινήσεις του εντέρου και να επιδεινώσει τη δυσκοιλιότητα.
Η δυσκοιλιότητα στις διακοπές ωστόσο, μπορεί να οφείλεται σε μία πληθώρα παραγόντων, που μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:
• Αφυδάτωση, λόγω της ζέστης και της ανεπαρκούς πρόσληψης υγρών
• Αλλαγή περιβάλλοντος: η αλλαγή περιβάλλοντος μπορεί να αποτελέσει στρεσογόνο παράγοντα για πολλούς ανθρώπους, με σημαντική επίδραση στην λειτουργία του εντέρου. Το άτομο δεν αισθάνεται οικεία στον χώρο που τον φιλοξενεί, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να μην διαθέτει την ιδιωτικότητα που χρειάζεται για την χρήση της τουαλέτας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αποφυγή της κένωσης έως την επιστροφή «στο σπίτι» ή ακόμη και την έλλειψη της ανάγκης για αυτή.
• Αλλαγές στην ρουτίνα και τις διατροφικές συνήθειες: Η κανονικότητα των κενώσεων μπορεί να μεταβληθεί σημαντικά από την αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες κατά την διάρκεια των διακοπών, όσο σύντομες κι αν είναι αυτές. Το να ανταλλάσσουμε το πρωινό υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες με ένα νόστιμο, αλλά χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, πρωινό γεύμα μπορεί να έχει υπέροχη γεύση, αλλά μπορεί να εμποδίσει την φυσιολογική λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Ειδικότερα, σε συνδυασμό με την μειωμένη πρόσληψη υγρών, (ειδικά κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μας), μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση και δυσκοιλιότητα. Παράλληλα, η αλλαγή στις ώρες ύπνου και συνηθειών άσκησης μπορούν να έχουν επιβαρυντική επίδραση.
Στην πραγματικότητα, σχεδόν το 40% των ταξιδιωτών αναφέρει δυσκοιλιότητα, ήδη από την πρώτη ημέρα των διακοπών. Η κατάσταση αυτή προκαλεί ορισμένα συμπτώματα, τα οποία διαφέρουν από άτομο σε άτομο και εξαρτώνται σημαντικά από την κανονική για τον καθένα εντερική λειτουργία, τις διατροφικές συνήθειες, το επίπεδο άσκησης, την ποιότητα του ύπνου και την ενυδάτωση, όπως αναφέρει ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Σπύρος Αυλωνίτης.
Βασικά σημεία και συμπτώματα της δυσκοιλιότητας περιλαμβάνουν:
• Κοιλιακό άλγος
• Δύσκολες και επώδυνες κινήσεις του εντέρου
• Χαμηλότερη συχνότητα κενώσεων (σε σύγκριση με την κανονική)
• Αίσθημα ατελούς κένωσης
• Φούσκωμα
• Αίσθημα κούρασης ή νωθρότητας
Τι μπορείτε να κάνετε
• Πίνετε άφθονο νερό και τρώτε πολλές φυτικές ίνες πριν και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού σας
Η ενυδάτωση και οι φυτικές ίνες είναι το κλειδί για την πρόληψη της δυσκοιλιότητας. Φροντίζοντας να πίνετε αρκετό νερό, θα βοηθήσει στο να καταστούν τα κόπρανα πιο μαλακά και ευκολότερα στην αποβολή. Παράλληλα, η διατροφή με φρούτα και λαχανικά θα συμβάλλει στην ομαλότερη εντερική λειτουργία και η κατανάλωση τροφών που είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες, μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη κινητικότητα.
• Διατηρήστε ένα καλό πρόγραμμα άσκησης και ύπνου
Ο καλός ύπνος αποτελεί σύμμαχο στην καλή εντερική λειτουργία. Σε συνδυασμό με σωματική άσκηση μπορεί να αποτρέψει την δυσκοιλιότητα ή να συμβάλλει στην ευκολότερη αντιμετώπισή της. Παρότι στις καλοκαιρινές διακοπές οι περισσότεροι αποφεύγουν την άσκηση και εστιάζουν στην χαλάρωση, η ένταξη ενός καθημερινού περίπατου ή κολύμβησης μπορεί να βοηθήσει σημαντικά.
• Χαλαρώστε και ακούστε το σώμα σας.
Είναι πολύ σημαντικό να ακούει κανείς το σώμα του και να οδηγείται από τις ανάγκες του. Το στρες και η αλλαγή περιβάλλοντος αποτελούν βασικούς παράγοντες πρόκλησης δυσκοιλιότητας στις διακοπές, κυρίως επειδή οι περισσότεροι αποφεύγουν την κένωση, λόγω του αισθήματος αμηχανίας που προκαλεί. Όμως η αγνόηση της ανάγκης μπορεί να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα. Αντί να το αναβάλλετε, χρησιμοποιήστε την τουαλέτα, όταν νιώθετε την ανάγκη. Εάν πάλι η κένωση δεν είναι πλήρης ή ανακουφιστική, μην απογοητευτείτε. Δοκιμάστε ξανά την επόμενη φορά που θα αισθανθείτε την ανάγκη.
Αν η διατροφή και η άσκηση δεν βοηθήσουν στην αντιμετώπιση δυσκοιλιότητά σας στο ταξίδι, μη φοβηθείτε να λάβετε ένα καθαρτικό σκεύασμα. Η χρήση τους οφείλει να γίνεται με σύνεση και μόνο για μικρό χρονικό διάστημα. Αν αντιμετωπίζετε συνήθως δυσκοιλιότητα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, τότε είναι ασφαλές να αρχίσετε να παίρνετε ένα μαλακτικό κοπράνων πριν από την αναχώρησή σας και να το συνεχίσετε καθημερινά κατά τη διάρκεια του ταξιδιού σας. Δεν συνιστάται να αρχίσετε να παίρνετε ένα πρόσθετο συμπλήρωμα φυτικών ινών ενώ ταξιδεύετε, ειδικά αν δεν έχετε λάβει ξανά, καθώς μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα και να επιδεινώσει τις εντερικές διαταραχές.
“Σε ορισμένες περιπτώσεις, η δυσκοιλιότητα μπορεί να προκαλέσει αιμορροΐδες ή ραγάδα πρωκτού (σκισίματα στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό)”, επισημαίνει ο Δρ. Σπύρος Αυλωνίτης.
«Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγία από το ορθό ή αίμα στα κόπρανα. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, η δυσκοιλιότητα μπορεί να οδηγήσει σε ενσφήνωση, μια κατάσταση κατά την οποία τα κόπρανα προσκολλώνται στο ορθό. Εάν έχετε αίμα στα κόπρανά σας ή εάν η δυσκοιλιότητα είναι τόσο σοβαρή που δεν μπορείτε να πραγματοποιήσετε μία πλήρη κένωση, ενημερώστε άμεσα τον ιατρό σας, ώστε να σας καθοδηγήσει κατάλληλα», καταλήγει ο κ. Αυλωνίτης.
- Ο Σπύρος Αυλωνίτης είναι Γενικός Χειρουργός, MD, MSc
