Εµβόλια κατά της γήρανσης υπόσχονται να αποτρέψουν ασθένειες όπως το Αλτσχάιµερ. Ίσως σύντοµα να µπορούµε να εµβολιαστούµε ενάντια στις ασθένειες της 3ης και 4ης ηλικίας, διατηρώντας σώµα και πνεύµα υγιέστερα για µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα. «Στη µάχη ενάντια στις ασθένειες της 3ης και 4ης ηλικίας, µια παλιά ιατρική τεχνολογία αλλάζει τους όρους του παιχνιδιού»
(περιοδικό ‘New Scientist’).
Ποια είναι αυτή;
Είναι τα εµβόλια που ενώ τα συνδέουµε µε µολυσµατικές ασθένειες φαίνεται ότι θα χρησιµοποιηθούν για τη θεραπεία µη µολυσµατικών ασθενειών που σχετίζονται µε την 3η και 4η ηλικία.
Αρκούν τα εµβόλια κατά της γήρανσης; Μήπως οφείλουµε όλες και όλοι να ενεργοποιηθούµε κατάλληλα;
Στο σηµείωµα παραθέτω σχετικά ευρήµατα και τις εντυπώσεις µου από την παρουσίαση του ∆ρ. Κώστα Οικονοµάκη την 24.7.24.
Οι προοπτικές
Οι έρευνες για τη δηµιουργία εµβολίων προχωράνε µε ταχύτητα. Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι σηµερινοί 50ρηδες-60ρηδες θα επωφεληθούν. Έτσι αντί να αντιµετωπίζουν µια πληθώρα από κοινές παθήσεις στα 70 και τα 80 τους, µπορεί να ανοσοποιηθούν έγκαιρα. Οι µεσήλικες θα µπορούν µε έναν εµβολιασµό να γίνουν άνοσοι στο Αλτσχάιµερ, τον καρκίνο ή την υπέρταση. Τι σηµαίνει αυτό; Θα βοηθηθούν να ζήσουν την τελευταία περίοδο της ζωής τους υγιέστεροι.
Οι έρευνες
Α Το 2020, ερευνητές στο Πανεπιστήµιο της Οσάκα δηµιούργησαν ένα εµβόλιο κατά ενός σηνο-αντιγόνου, που βρίσκεται στα γερασµένα κύτταρα που συσσωρεύονται στο σπλαχνικό λίπος γύρω από τα όργανα. Τα ποντίκια που έλαβαν το εµβόλιο και στη συνέχεια τράφηκαν µε δίαιτα που προκάλεσε παχυσαρκία, είχαν πολύ χαµηλότερα επίπεδα γερασµένων κυττάρων από τα κανονικά παχύσαρκα ποντίκια. Επίσης, είχαν βελτιωµένο µεταβολισµό γλυκόζης και µειωµένη αντίσταση στην ινσουλίνη. Αυτή η µελέτη δείχνει ότι τα γερασµένα κύτταρα εξαλείφονται µε εµβολιασµό, ο οποίος βελτιώνει σηµαντικές λειτουργίες.
Β Το 2021, ερευνητές στο Πανεπιστήµιο Juntendo (Ιαπωνία) εξέτασαν γερασµένα ποντίκια και γερασµένα κύτταρα στην επένδυση των αιµοφόρων αγγείων τους, τα οποία είναι γνωστός παράγοντας κινδύνου για αθηροσκλήρωση.
Τα εµβολιασµένα ποντίκια είχαν µεγαλύτερη διάρκεια υγείας και µεγαλύτερη διάρκεια ζωής από αυτά που έλαβαν εικονικό φάρµακο.
Γ Σε πρόσφατο πείραµα ερευνητές στο Εθνικό Πανεπιστήµιο της Σεούλ πήραν κύτταρα από όγκους σε ποντίκια, τους προκάλεσαν γήρανση και δηµιουργήσαν µικροσκοπικά σωµατίδια. Η έγχυση των σωµατιδίων στα ποντίκια προκάλεσε µια ισχυρή ανοσολογική απόκριση και ανέστειλε την ανάπτυξη και την εξάπλωση του όγκου. Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η διαδικασία είναι απλή και µπορεί να αναπτυχθεί για την δηµιουργία εξατοµικευµένων εµβολίων κατά του καρκίνου.
∆ Νέα µελέτη αποκαλύπτει ότι το χρόνιο και το νέο άγχος συνδέονται µε υψηλότερο κίνδυνο άνοιας, ενώ το επιλυµένο άγχος δεν δείχνει τέτοια συσχέτιση. Παρακολουθώντας Αυστραλούς (µέσου όρου ηλικίας 76 έτη) για 10 χρόνια, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το χρόνιο και το νέο άγχος αύξησαν τον κίνδυνο άνοιας κατά 2,8 και 3,2 φορές, αντίστοιχα. Αν το άγχος ξεκίνησε πριν τα 70 έτη οι κίνδυνοι ήταν µεγαλύτεροι.
Λαϊκή βότανό – θεραπευτική στην Κρήτη
Ο συµµαθητής – τέως ερευνητής του ΕΘΙΑΓΕ δρ. Κώστας Οικονοµάκης µας εξέπληξε άλλη µια φορά την περασµένη Τετάρτη. Η αποκαλυπτική του οµιλία στα πλαίσια του Φεστιβάλ Γης ήταν στριµωγµένη χρονικά ανάµεσα σε χορούς και τραγούδια.
Με σαφήνεια, παραδείγµατα, συµβουλές και προτάσεις παρουσίασε περιληπτικά τον µοναδικό πλούτο της Κρήτης σε βότανα.
Συγκράτησα τις ευεργετικές ιδιότητες της µαλοτήρας που καλλιεργείται σε ύψος άνω των 900 µέτρων, αλλά απειλείται από την υπερβόσκηση.
Τόνισε ότι «η µαλοτήρα είναι ένα φυτό που έχει αντιοξειδωτικές ουσίες και µπορεί να συµβάλει λίγο στην αντιµετώπιση της άνοιας, ακόµα και της νόσου Αλτσχάιµερ». Οι γλαφυρές αναφορές του µε παραδείγµατα για τις φαρµακευτικές ουσίες που περιέχονται σε µια ντουζίνα ενδηµικών βοτάνων της Κρήτης ήταν εντυπωσιακές.
Κι όταν στο τέλος της 30λεπτης παρουσίασης η παρουσιάστρια ευχήθηκε «Να σας έχουµε και του χρόνου κ. Οικονοµάκη» ο ετοιµόλογος φίλος Κώστας της απάντησε…
«Ελπίζω τα βότανα µας να µε βοηθήσουν να επιβιώσω µέχρι του χρόνου».
Σε συζήτηση που είχα µε συµµαθητές γιατρούς, πριν την παρουσίαση, κυριάρχησε το ρητό «φοβού το γήρας, ου γαρ έρχεται µόνον» αφού κάθε ένας είχε τα προβλήµατα του.
Συµπερασµατικά
Ερευνητές δηλώσαν…
Η αξιοποίηση του ανοσοποιητικού συστήµατος αντιπροσωπεύει µια νέα δυνητικά ισχυρή στρατηγική για τον καθαρισµό των γηρασµένων κυττάρων.
Σήµερα δεν υπάρχουν εµβόλια γηρασµένων κυττάρων, αλλά αναµένονται πρωτοβουλίες για την δοκιµή τους σε ανθρώπους και οι δυνατότητές τους είναι ξεκάθαρες.
Η έγκαιρη αντιµετώπιση του άγχους βοηθάει στην πρόληψη της άνοιας.
Η χρήση µε µέτρο, προσοχή και προνοητικότητα των ενδηµικών βοτάνων του νησιού µας βελτιώνουν τη συνολική υγεία µας και φαίνεται ότι εξασφάλιζαν την ευζωία των Κρητικών στο βάθος των αιώνων.
*Πτυχ. Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στη ∆ιά Βίου Μάθηση. Επικοινωνία polygnosi@otenet.gr
Τα βιβλία ‘In the search of mythical Talos’, ‘Μαθαίνω εύκολα΄ ‘Θυµάµαι εύκολα’ ‘Μελετώ αποτελεσµατικά’ διατίθενται από τα βιβλιοπωλεία Libraire και ΚΥΒΟΣ.
