“Έθνος” στις 21 Ιουλίου 1922
Το κείμενο είναι φωτισμένο, με Ιστορική ακρίβεια, Ιστορική οξύτητα και ανθρώπινο συγκλονισμό!
Είναι ένα κείμενο ενός επιστήμονα πανεπιστημιακού και συγγραφέα ενός ανθρώπου με ώριμη σκέψη, και ελληνική Συνείδηση.
Τον παρακολουθώ πάντα στο μετερίζι της αρθρογραφίας του, αφού μου παραχωρεί διδαχή και γνώση.
Ο κύριος Σπύρος Τζόκας, θεωρώ ότι μ’ ένα “διττό τεκμήριο”, να το πω έτσι, εκφράζεται ως άνθρωπος και πολίτης, αλλά και ιστορικός γνώστης, καταθέτοντας έναν “οβολό” απολύτως δόκιμης πρόθεσης, να περάσει τη γνώση του, ευρύτερα. Στην επέτειο από την καταστροφή με τη συμπλήρωση ενός αιώνα γκριζόμαυρης μνήμης αιμάτων, δακρύων και ξεριζωμού. Στην επικαιρότητα για καιρό του προσφυγικού ζητήματος και αιτήματος ασφαλώς. Αλλά και στην σημερινή Ημέρα, κατά των Βασανιστηρίων, από ανθρώπους, σε ανθρώπους.
Αναφέρεται λοιπόν ο κ. Τζόκας στη Μακρόνησο, για να τονίσει πράγματα που δεν γνωρίζει ο κόσμος ο πολύς, για το νησί της εξορίας, των πατριωτών από το ’47 και για μια δεκαετία και πλέον. Την Μακρόνησο!! «Ελάχιστοι γνωρίζουν», γράφει «ότι από τη δεκαετία του 1920, το ξερονήσι λειτούργησε ως λοιμοκαθαρτήριο για τους εκπατρισμένους από την περιοχή του Καυκάσου και για τους εξαθλιωμένους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής! Κυρίως τους ξεριζωμένους από τον Μικρασιατικό Πόντο μαζί με εκείνο στον Άγιο Γεώργιο της Σαλαμίνας και στο Καραμπουρνού της Καλαμαριάς.
Στα μέσα του 1922, σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, για το ζήτημα των Ελλήνων προσφύγων από τη Ρωσία, ελήφθη η απόφαση “όπως εγκατασταθούν όλοι εις την Μακρόνησο”
…“οι συνθήκες εκεί, δεν περιγράφονται… Δεν έχουν φαγητό, πετρέλαιο, νερό, σκεπάσματα, ρούχα… Είναι παγωμένοι, πεινασμένοι, και άρρωστοι…
…Κάποιοι πρόσφυγες, σχεδόν έχουν χάσει τα λογικά τους από τις δοκιμασίες του ταξιδιού, τις κακουχίες, τον θάνατο των παιδιών τους…
…Η βιωμένη ιστορική μνήμη, του Πολιτισμού και της Παιδείας ενός τόπου, ενός μαρτυρικού τόπου… Και μαζί, κι οι αμαρτίες, οι ενοχές αυτού του τόπου”…
…Επί 8600 προσφύγων ήδη έχουσιν αποθάνει, περί τους χιλίους διακοσίους… (*)
… εντός μόνον πεντήκοντα ημερών».
Το ένθετο, δεν προσιδιάζει στην Ιερότητα και την θλίψη, που αποπνέουν σήμερα οι “Αφορμές” μου! Όμως, όμως απόψε παρουσιάζεται ο “Οινοχόος” μου στο Τσατσαρωνάκειο, σε μια εκδήλωση που οργανώνει η Ιερά Μητρόπολη Κισσάμου και Σελίνου με το βιβλιοπωλείο “Εσπέρια” γεγονός που περίμενα πάρα πολύ καιρό, κι είμαι πολύ χαρούμενη… Στηρίζουν κι άλλοι φορείς, Δήμος, Ένωση Πνευμ. Δη/γων Νομού, ο Φιλολογικός στο Καστέλλι, και ασφαλώς τα αγαπημένα μου “Χανιώτικα Νέα” που μου έκαναν το δώρο της έκδοσής του! Σας περιμένω, να γευτείτε μια στάλα κόκκινο “κρασάκι”, του μυαλού και ψυχής.. Εάν μπορείτε, εννοείται, εάν μπορείτε.
