Εδεσσα: Εγχειρίδιο για τα «παιχνίδια δρόμου»

Αν η λέξη “μήλα” φέρνει στο μυαλό κάποιων μια αναπαράσταση διαφορετική από εκείνη του γνωστού φρούτου και αν η λέξη “τζαμί” σημαίνει γι’ αυτούς κάτι διαφορετικό από τέμενος, τότε θα εκτιμήσουν ιδιαίτερα το εγχειρίδιο για τα “παιχνίδια δρόμου”, που έφτιαξαν 38 νέοι και νέες, ηλικίας από 18 έως 25 ετών, από επτά χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όλοι τους κλήθηκαν από το Δίκτυο Νέων Ελλάδας (Youthnet Hellas) -που έχει δημιουργήσει η Κίνηση Νέων Έδεσσας- να ρωτήσουν τους γονείς τους τι παιχνίδια έπαιζαν, όταν ήταν μικροί και να ζητήσουν οδηγίες ώστε να τα παρουσιάσουν στους φίλους τους. Έτσι συναντήθηκαν πριν από λίγο καιρό στην Έδεσσα, έπαιξαν στο Πάρκο των Καταρρακτών, γέλασαν με την ψυχή τους και αντιλήφθηκαν για πρώτη φορά στη ζωή τους πώς μπορεί κάποιος να ξεφύγει από τον εθισμό στο διαδίκτυο, τη συνεχή χρήση του κινητού τηλεφώνου και των έξυπνων συσκευών του σήμερα.
Πώς όμως προέκυψε αυτή η ιδέα; “Κάποια στιγμή καθόμασταν με φίλους σε μια καφετέρια στην Έδεσσα και παρατηρούσαμε άλλους νέους γύρω μας. Το βλέμμα μας σταμάτησε σε μια παρέα που καθόταν στο διπλανό τραπέζι. Οι νέοι δεν μιλούσαν καθόλου ο ένας στον άλλον. Έπαιζαν με τα κινητά τους και η περισσότερη διαπροσωπική επικοινωνία που διαπιστώσαμε γινόταν, όταν κάποιος έδειχνε στο διπλανό του κάποιο βιντεάκι ή κάποια φωτογραφία. Έτσι αποφασίσαμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτό” επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο συντονιστής Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων του Δικτύου Νέων Ελλάδας, Κώστας Σιμιτόπουλος.
Λίγο καιρό αργότερα και σε συνεργασία με το πρόγραμμα Erasmus + για τους νέους επιλέχθηκαν 38 αγόρια και κορίτσια από την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Ρουμανία, την Τσεχία, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία και τη Βουλγαρία, με αντικείμενα ενασχόλησης τον εθισμό στο διαδίκτυο και τους υγιεινούς τρόπους διαβίωσης και συμπεριφοράς.
Στόχος της δράσης που σχεδιάστηκε ήταν να υποδείξει τη σημασία των υπαίθριων δραστηριοτήτων και παιχνιδιών ως μέσο καταπολέμησης του εθισμού στα βιντεοπαιχνίδια, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το διαδίκτυο γενικότερα.
“Πράγματι αυτό έγινε γρήγορα αντιληπτό καθώς μετά από τα παιχνίδια, οι νέοι κάθονταν ανά ομάδες, μιλούσαν για τα παραπάνω ζητήματα, ενώ συμμετείχαν και σε δραματοποιήσεις και θεατρικά σκετς μέσω των οποίων υποδύονταν τους εαυτούς τους την ώρα που ασχολούνταν με τα κινητά ή το Internet. Η αλήθεια είναι πως όταν έβλεπαν τους εαυτούς τους δεν τους άρεσε καθόλου η εικόνα τους και διαπίστωναν πόσο χρόνο περνούν απέναντι σε μια οθόνη χάνοντας σημαντικά πράγματα όπως η διαπροσωπική επικοινωνία, η διασκέδαση στη φύση και η άθληση” τονίζει ο κ. Σιμιτόπουλος.
Παράλληλα όλα τα παιχνίδια που παρουσιάστηκαν από κάθε χώρα συγκεντρώθηκαν και καταγράφονται σε ένα “εγχειρίδιο για τα παιχνίδια δρόμου”, που είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο για κάθε ενδιαφερόμενο (http://youthnet.gr/files/various/The%20Handbook%20of%20Outdoor%20Games.pdf ).
Χαρακτηριστικό παράδειγμα από τη Ρουμανία είναι το “χώρα, χώρα θέλουμε στρατιώτες” που μοιάζει με το αντίστοιχο ελληνικό “θέλουμε πόλεμο – και εμείς ειρήνη”. Στο παιχνίδι χωρίζονται δύο ομάδες που τοποθετούνται η μία απέναντι στην άλλη με απόσταση μεταξύ τους περίπου 6 με 7 μέτρα. Οι παίκτες κάθε ομάδας κρατούν τα χέρια τους σφιχτά και φωνάζουν: “χώρα, χώρα θέλουμε στρατιώτες”. “Και ποιον θέλετε;” απαντούν οι παίκτες της αντίπαλης ομάδας. Το πρόσωπο που επιλέγεται πρέπει να τρέξει γρήγορα για να σπάσει την “αλυσίδα” της αντίπαλης ομάδας. Αν τα καταφέρνει παίρνει ένα άτομο και επιστρέφει στην ομάδα του. Αν όχι παραμένει στην αντίπαλη.
Στο “χειροκρότημα”, παιχνίδι από την Τσεχία, οι παίκτες σχηματίζουν έναν κύκλο. Ο κάθε ένας από αυτούς τοποθετεί το ένα του χέρι στο πόδι του ενός διπλανού του και το άλλο στο πόδι του άλλου διπλανού του. Ένας παίκτης αρχίζει να χτυπά το χέρι του στο πόδι του διπλανού του και εκείνος συνεχίζει χτυπώντας το πόδι του δικού του διπλανού. Μόλις ακουστούν δύο χτυπήματα αλλάζει η φορά των χτυπημάτων στον κύκλο και όποιος κάνει λάθος, εγκαταλείπει το παιχνίδι.
Ενδεικτική των σχέσεων μεταξύ διαφορετικών κρατών είναι και η παρουσία των ίδιων παιχνιδιών σε αυτές με ίδιες ή διαφορετικές ονομασίες. Για παράδειγμα, στο εγχειρίδιο εμφανίζεται στα παιχνίδια από τη Ρουμανία η γνωστή στην Ελλάδα “τυφλόμυγα” με διαφορετική όμως ονομασία, την “τυφλή γριούλα”, στα παιχνίδια της Ιταλίας συγκαταλέγονται το “μαντηλάκι” και η “σβούρα” με τις ίδιες ονομασίες, ενώ στα παιχνίδια της Βουλγαρίας είναι το γνωστό μας “σπασμένο τηλέφωνο” και της Τσεχίας το “αγαλματάκια, αγαλματάκια” με την ονομασία “ο παγωμένος πατέρας”. Στην ελληνική λίστα παιχνιδιών παρελαύνουν το “τζαμί”, τα “μήλα”, το “μαντηλάκι” και η “Πυθία”. Μια πρώτη γεύση όμως του τρόπου με τον οποίο παίζονται κάποια από τα παραπάνω παιχνίδια μπορεί κανείς να πάρει μέσα από το βίντεο που εμφανίζεται στον σύνδεσμο http://come-out-and-play-2015.blogspot.gr/2015/09/outdoor-games-mini-movie.html .
Και αν κάποια από τα παραπάνω παιχνίδια μπορεί να φαίνονται σε ορισμένους ως “ντεμοντέ”, τα μέλη του Δικτύου Νέων Ελλάδας επισημαίνουν και άλλες πτυχές της ενασχόλησης με αυτά όπως η διαπολιτισμική μάθηση και εξερεύνηση της κουλτούρας κάθε λαού, η διαγενεακή προσέγγιση των νέων με τους μεγαλύτερους σε ηλικία, η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των συμμετεχόντων, η ενθάρρυνση παρόμοιων δραστηριοτήτων σε άτομα με μειωμένες ευκαιρίες και φυσικά η ευαισθητοποίηση των νέων σε ζητήματα που αφορούν τις παρενέργειες από την υπερβολική ενασχόληση με το διαδίκτυο. “Μη διστάζεις, βγες έξω και παίξε” είναι η προτροπή του Δικτύου.