«Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων ζητά από το Πολυτεχνείο, να σεβαστεί τη μνήμη και τον παλίμψηστο τόπο που του εμπιστεύθηκε η πόλη των Χανίων με την παραχώρηση των εν λόγω κτηρίων… Δίνουμε έμφαση στις κοινωνίες που έδρασαν στον ελλαδικό χώρο…».
Ετσι μας πληροφορεί το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Στην πόλη που ζούμε, το όνομα της οποίας αναφέρεται σε πινακίδες της γραμμικής Β, σαν Ku-do-ni-ja, στον λόφο Καστέλι, που ήταν το φρούριο του λιμανιού, η αρχαιολογική σκαπάνη ανακάλυψε όστρακα που χρονολογούνται από την Νεολιθική εποχή.
Σε αυτές τις κοινωνίες που έζησαν συνεχόμενα πάνω από 5000 χρόνια, σ’ αυτόν τον χώρο, που μέσα από τους μύθους του, ξεπροβάλει η αλήθεια, οφείλουμε να αφήσουμε ό,τι απόμεινε, για να συνεχίζει και στο μέλλον να διηγείται την ιστορία της πόλης και στις επόμενες γενιές. Και δεν εννοώ βέβαια, να τους εγκαταλείψουμε…όπως καλή ώρα τα Νεώρια ή το παλιό Δημαρχείο… αλλά να τους συντηρήσουμε με την επίβλεψη των ειδικών και να τους δώσουμε πίσω στην πόλη, έτσι που να συνεχίσουν να μεταφέρουν τους μύθους και τις αλήθειες τους και συγχρόνως να προσελκύουν τους… πολυαναμενόμενους ξένους και ντόπιους επισκέπτες. Γιατί κακά τα ψέματα, ο πόλος έλξης για τους πολυπόθητους τουρίστες, είναι τα έργα προηγούμενων γενεών. Όσο για χρήσεις υπάρχουν πολλές προτάσεις και ιδέες… όπως π.χ. η μεταφορά του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης, το οποίο θα συνέβαλε στην ανάπτυξη του επιστημονικού τουρισμού. Ας μην μας διαφεύγει άλλωστε ότι, αν συνεχίσουμε να αδιαφορούμε για τα αποθέματα αυτού του σπουδαίου Αρχείου, θα ανοίξουμε τον δρόμο μόνοι μας… δεν μας φταίνε οι άλλοι πάλι, αλλά η ανικανότητα μας… να μεταφερθεί και αυτό στο Ηράκλειο.
Είναι αυτονόητο, ότι όπως είναι αδιανόητο να ξενοδοχοποιηθεί αυτός ο χώρος, δεν μπορεί να συνεχίσει να τελεί υπό κατάληψη, γιατί πέραν του ότι είναι το τοπόσημο και η συμπυκνωμένη ιστορία αυτής της πόλης, θα πρέπει επειγόντως να συντηρηθεί και να αποκατασταθεί.
Δυστυχώς, ξαναζούμε αυτές τις μέρες το γνωστό story με το ξεπούλημα βασικών υποδομών της χώρας μας…να θυμίσω το αεροδρόμιο Δασκαλογιάννης, και τα Ελληνικά τρένα. Τις επιπτώσεις τις αντιληφθήκαμε όταν ήταν πλέον αργά…
Τώρα με τον Λόφο Καστέλι, όμως τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Πρώτον γιατί εδώ ξεπουλιούνται όχι απλώς ιστορικά κτήρια 3.652 τμ, αλλά και γιατί η πνευματική μας ηγεσία επινοήθηκε και εκτελεί αυτήν την ανίερη πράξη που διχάζει και την τοπική κοινωνία. Τα Χανιά πρόσφεραν τότε αυτά τα κτήρια, στο νεοϊδρυθέν Ίδρυμα, για να έχει χώρους να στεγαστεί.
Μετά πρόσφεραν στο Ακρωτήρι 2.900 τ.μ. οπότε με την ανέγερση των νέων εγκαταστάσεων, τα ιστορικά κτήρια έπαψαν να προκαλούν το ενδιαφέρον στους κ. καθηγητές. Το λογικό λοιπόν ήταν, ότι εφόσον τα ιστορικά κτήρια δεν εξυπηρετούν τους εκπαιδευτικούς σκοπούς του Ιδρύματος να επιστραφούν στον στο φυσικό τους ιδιοκτήτη, στην πόλη. Δυστυχώς η ηγεσία του Πολυτεχνείου είχε άλλη αντίληψη των πραγμάτων και έπραξε το εύκολο…το αδιανόητο… το καταστροφικό… το μη έντιμο απέναντι στην πόλη. Όταν δεν χρειαζόταν πλέον τα ιστορικά κτήρια τα εγκατέλειψε για αρκετά χρόνια και δεν μπήκε καν στον κόπο να τα εντάξει σε κάποιο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα, για την αποκατάστασή τους.
Οι συσσωρευμένοι τεχνοκράτες, δεν κατάφεραν… σαν αντίδωρο…να κάνουν μια μελέτη για το σπίτι που τους φιλοξένησε αρκετά χρόνια. Το εγκατέλειψαν με κίνδυνο να καταρρεύσει και αργότερα συμπορευόμενοι με το κλίμα της εποχής, έγιναν κι αυτοί μεσίτες το έδωσαν και αυτό σε μια ξένη ισραηλινή εταιρεία με το πρόσχημα ότι το Ίδρυμα χρειάζεται χρήματα. Ας μας πουν οι κύριοι καθηγητές πριν φτάσουν μέχρι εδώ τι έκαναν για να διεκδικήσουν κονδύλια από την Πολιτεία… ας μας πληροφορήσουν ακόμα τι έκαναν για να διεκδικήσουν πόρους από τα Ευρωπαϊκά Ερευνητικά Προγράμματα.
Εμείς θα τους συγκρίνουμε υποχρεωτικά με ένα άλλο ίδρυμα το ΙΤΕ εδώ στην Κρήτη, που κατατάσσεται στις πρώτες θέσεις πανευρωπαϊκά στην απορρόφηση χρημάτων από ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα. Κατέχει τον μεγαλύτερο αριθμό χρηματοδοτούμενων έργων στην χώρα μας από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERC). Την τελευταία 8ετία έχει υλοποιήσει 3.408 έργα προϋπολογισμού 1,2 δισ,, πρωτίστως από Ευρωπαϊκά, Διεθνή και Εθνικά προγράμματα. Γι’ αυτό κατάφερε να γίνει το μεγαλύτερο ερευνητικό κέντρο στην χώρα.
Πολύ θα θέλαμε να γνωρίζουμε, η πνευματική ηγεσία το δικού μας Ιδρύματος, πού δίνει έμφαση και τι την προβληματίζει κι αν την ενδιαφέρει να συστοιχίζεται σε σημαντικά θέματα με την την τοπική κοινωνία.
