Η εφαρμογή της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής

Η εφαρμογή της νέας Κ.Α.Π. κινδυνεύει να είναι για τη χώρα μας ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα, με οδυνηρά αποτελέσματα λόγω της σημερινής κατάστασης της χώρας, αλλά και λόγω της προσπάθειας που πρέπει να καταβληθεί, ώστε να υιοθετηθούν διαδικασίες που θα κόψουν τη διάθεση των κοινοτικών υπηρεσιών να ζητούν και να επιστρέφονται σημαντικά κονδύλια, ως αχρεωστήτως καταβληθέντα. Στο σημείωμα που ακολουθεί έχουμε πάρει υπόψη μας τα συμπεράσματα του τελευταίου συμβουλίου υπουργών γεωργίας, και έχουμε προβεί σε ειδική αναφορά και στο έγγραφο εργασίας που επεξεργάστηκαν οι υπηρεσίες του συμβουλίου για την ώθηση του θέματος. Εισαγωγικές παρατηρήσεις Στο προχθεσινό συμβούλιο υπουργών γεωργίας, οι υπουργοί προέβησαν σε ανταλλαγή απόψεων σχετικά με το πώς τα κράτη – μέλη σκοπεύουν να εφαρμόσουν σε εθνικό επίπεδο, τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (Κ.Α.Π.), ιδίως όσον αφορά τις άμεσες πληρωμές. Το νέο κανονιστικό πλαίσιο της Κ.Γ.Π. εγκρίθηκε στα τέλη του περασμένου έτους. Μετά από μία μεταβατική περίοδο αυτό το έτος, τα περισσότερα από τα μέτρα που προβλέπονται στο κείμενο θα ισχύουν σε ολόκληρη την ΕΕ από την 1η Ιανουαρίου 2015. Μέχρι την 1η Αυγούστου 2014, τα κράτη – μέλη οφείλουν να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή τις αποφάσεις τους σχετικά με τη χρήση των εθνικών κονδυλίων, τους νέους που εισέρχονται στο καθεστώς αγροτών και των περιοχών με φυσικά μειονεκτήματα, τη δυνατότητα μεταφοράς πόρων μεταξύ των δύο πυλώνων της Κ.Γ.Π. τη μείωση του ύψους των άμεσων ενισχύσεων άνω των 150000 ευρώ και τη δημιουργία του καθεστώτος βασικής ενίσχυσης Επίσης, πρέπει να υπάρξει επιλογή της συνέχισης του καθεστώτος ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης (ΚΕΣΕ) ή επιλογής του νέου καθεστώτος βασικής ενίσχυσης. Σημειώνουμε ότι σε έγγραφο της Προεδρίας για την εφαρμογή της νέας Κοινής Γεωργικής Πολιτικής  τονίζεται αρκούντως ότι η νέα Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) θα επιτρέψει στους Ευρωπαίους γεωργούς να εξακολουθήσουν να παρέχουν ασφαλή, προσιτά οικονομικά και υψηλής ποιότητας τρόφιμα στους καταναλωτές της Ε.Ε. και παγκοσμίως, ενώ ταυτόχρονα θα προσπαθήσει να επιλύσει τις οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Ευρωπαϊκός γεωργικός τομέας, και θα βελτιώσει τη συνεισφορά των αγροτικών περιοχών στη στρατηγική “Ευρώπη 2020” προωθώντας την έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Στην περίπτωση της χώρας μας οι εξελίξεις δε δικαιολογούν την εκφρασμένη αυτή άποψη και υπενθυμίζω ότι σε προηγούμενα σημειώματά μου είχα θέσει προβληματισμούς για τις τεράστιες επιστροφές λόγω κακής εφαρμογής των κανόνων της Κ.Α.Π. Ομως δυστυχώς, και άλλα σημεία, όπως η εγκατάλειψη της ελληνικότητας της φέτας έχουν ιδιαίτερη σημασία ως προς το γίγνεσθαι της Κ.Α.Π. Ποιοι λένε αυτά τα ψέματα και τι έχουν να κερδίσουν; Μερικά βιομηχανικά προϊόντα του βορρά της Ε.Ε. φτάνουν να καταδικάζουν εμπειρίες γενεών ολάκερων; Και η κοντόφθαλμη πολιτική ηγεσία κάνει πως δε βλέπει; Στόχοι του νέου πλαισίου της Κ.Α.Π. Ας δούμε όμως και τη συνέχεια. Το νέο πλαίσιο, αποτελείται από τρεις κύριους στόχους: • Βιώσιμη παραγωγή τροφίμων: να συνεισφέρει στην επισιτιστική ασφάλεια, να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της γεωργίας της Ε.Ε. και ταυτόχρονα να παρέχει τα μέσα για να επιλυθούν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γεωργοί σε σχέση με τις διαταραχές στην αγορά και τη λειτουργία της τροφικής αλυσίδας, • Βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και των δράσεων για το κλίμα: να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα και το δυναμικό παραγωγής της γεωργίας της Ε.Ε. μακροπρόθεσμα, διαφυλάττοντας τους φυσικούς πόρους από τους οποίους εξαρτάται η γεωργική παραγωγή, και να επιτρέψει στους γεωργούς να ανταποκριθούν και να προσαρμοστούν στην αλλαγή του κλίματος, ισορροπημένη εδαφική ανάπτυξη: να συνεισφέρει στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών και ταυτόχρονα να προωθήσει τις κατάλληλες συνθήκες για να εκτιμηθεί η ποικιλομορφία των γεωργικών προτύπων, της τεχνογνωσίας και των προϊόντων σε όλη την Ε.Ε. Για να επιτύχουν τους εν λόγω μακροπρόθεσμους στόχους πολιτικής, τα υπάρχοντα μέσα της Κ.Α.Π. έχουν προσαρμοστεί, ώστε να αυξήσουν τον αντίκτυπο και την αποτελεσματικότητά τους. Οι άμεσες ενισχύσεις, οι οποίες εξακολουθούν να αποτελούν τον κορμό της πολιτικής, έχουν ανασχεδιαστεί για να αντικατοπτρίζουν: • Την ανάγκη διασφάλισης της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των αγροκτημάτων συνεισφέροντας μέχρι ένα ορισμένο επίπεδο εισοδηματικής σταθερότητας, • Τον σημαντικό ρόλο της γεωργίας της Ε.Ε. στην παράδοση δημόσιων αγαθών μέσω μιας βασικής ενίσχυσης των αγροκτημάτων, μιας «πράσινης ενίσχυσης» και ορισμένων συμπληρωματικών ενισχύσεων των αγροκτημάτων (εκ των οποίων ορισμένες εθελοντικές) με στόχο την κάλυψη συγκεκριμένων αναγκών. Στην κριτική που ασκούμε στους στόχους αυτούς εντάσσεται και η παντελής έλλειψη ενίσχυσης των παραγόντων που μπορούν να μειώσουν το κόστος παραγωγής, όπως η άθλια πλέον πολιτική των αμερικάνων να παράγουν δημητριακά για βιολογικά καύσιμα, γεγονός που εκτόξευσε τις τιμές μέχρι και 6 φορές πάνω, την τελευταία πενταετία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να γίνουν απαγορευτικές οι τιμές των ζωοτροφών για την ελληνική κτηνοτροφία. Οι διαταραχές λοιπόν είναι σοβαρές και δεν μπορούν να επιλυθούν παρά μόνο αν υπάρξουν: Προγράμματα αναδασμών για μείωση της πολυδιάσπασης του αγροτικού κλήρου, Αναδιάρθρωση και εισαγωγή νέων προτύπων για την άντληση ζωοτροφών από την ίδια τη φύση. Σε κάθε περίπτωση, η νέα Κ.Α.Π. δεν αποτελεί πανάκεια για δομές, όπως αυτές που υπάρχουν στη χώρα μας. Στο δεύτερο μέρος του σημειώματός μας για τις εξελίξεις, όσον αφορά την εξέλιξη της Κ.Α.Π. θα αναφερθούμε στις επιμέρους διατάξεις και μεταφορά τους στην Ελλάδα, καθώς και στις επενδύσεις και την οικονομική βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων.